ABD'nin en yaşlı uzay mekiği Columbia, uzaydaki görevini tamamlayıp dünyaya dönerken, inişe 62 kilometre kala henüz bilinmeyen bir nedenle infilak ederek parçalandı. Mekikteki 7 astronottan kurtulan olmadı16 Ocak'ta 16 günlük bir görev için yörüngeye gönderilen Columbia Mekiği, Atlas Okyanusu'na bakan Florida eyaleti Cape Canaveral Üssü'ne inişine 16 dakika kala, 12 bin 500 km hızla giderken,62 kilometre yükseklikte üç parçaya ayrıldı.
NASA yetkilileri, kaza sırasında mekik mürettebatının tamamının öldüğünü açıkladı. NASA, kazada mekik mürettebatı ile yer komuta merkezinde hiçbir kusura rastlanmadığını bildirdi.Üç senaryo konuşulduYetkililer, Columbia'nın düşmesine neden olacak herhangi bir sorun saptamadıklarını belirtti. Ancak üç senaryo konuşuldu.
1) Kalkışta kanada çarpan bir madde mekiğin sıcağa dayanıklı kaplamasını zedeledi.
2) Aracın içindeki kimyasal maddeler henüz bilinmeyen bir nedenle patladı.
3) Mekikte İsrailli astronot vardı. Yüzde bir de olsa terör eylemi olabilir
.Kalkış sırasında kaza olmuştuCNN , mekiğin kalkışı sırasında Columbia'nın gövdesinden koparak sol kanada çarpan bir yalıtım maddesinin, kazaya yol açmış olabileceği yorumunu yaptı. Kalkışta yaşanan olaydan sonra, teknik yetkililer herhangi bir hasar saptanmadığını ve görevin sürdürülmesinde sakınca bulunmadığını açıklamışlardı. Mekiğin atmosfere girdikten sonra sesten 6 kat hızla uçtuğu, bu nedenle mürettebatın mekikten kendilerini fırlatarak kurtulma olanaklarının bulunmadığı belirtildi.İlk kez 1981'de uçmuştu.
NASA'nın en eski mekiği olan ve ilk uçuşunu 1981 yılında gerçekleştiren Columbia 28. uçuşuna 16 Ocak'ta Kennedy Uzay Üssü'nde başlamıştı.6'sı Amerikalı, biri İsrailli olan mürettebat, 16 gün boyunca yerçekimsiz ortamda 80'den fazla bilimsel deney yapmıştı. Deneyler, yerçekimsizliğin insan fizyolojisi ve canlı organizmaya etkileri, kristallerin kimyası, proteinlerin büyümesi ve meteorolojik olayların gözlenmesiyle ilgiliydi. 2.2 milyar dolar değerindeki Colombia'da, 78 milyon dolarlık 4 ton bilimsel malzeme ve bir araştırma modülü bulunmaktaydı. Bu arada Colombia'nın iptal edilen önceki uçuşunda, İsrailli astronota yönelik bir tehditte bulunulduğu bildirildi.
AP'nin haberinde istihbaratın doğrulandığı ancak iptal kararının başka nedenlerden alındığı kaydedildi.Uzaya giden en 'karışık' ekiptiTürkiye saatiyle 16:15 itibariyle Florida'daki Cape Canaveral Uzay Üssü'ne inmesi gereken fakat Güney Teksas üzerinde havada infilak ederek düşen uzay mekiği Columbia'da bir İsrailli, biri Hintli, biri siyah, 7 astronot bulunuyordu. İkisi kadın olan astronotlar, 16 gün boyunca uzayda 80 deney gerçekleştirdi.Columbia Uzay Mekiği mürettebatı şöyleydi:
Rick Douglas HusbandMekik komutanı Husband 45 yaşında. Uzaya ikinci seyahatiydi. Çocukken astronot olmaya karar veren Husband, ABD Hava Kuvvetleri pilotu bir Albay.
William C. McCoolAstronot 41 yaşında. Uzay mekiği Columbia'daki ilk seferiydi. Donanma üyesi subay.
Michael P. AndersonMekik yük bölmesi sorumlusu 43 yaşında. Uzaya ikinci seyahatiydi. 1998 yılında Rus Uzay Üssü Mir'e bağlanan ekipteydi. Hava kuvvetleri mensubu. Aracın bilim deneyleri sorumlusu.
David M. BrownUzman 46 yaşında. Uzaya ilk uçuşuydu. Donanma albayı.
Kalpana ChawlaUzman 41 yaşında. Hint asıllı astronot ekibin en deneyimli üyesiydi. 23 yıl önce ABD'ye göç etti. Uzayda 375 saat geçirmişti. Uzay mühendisliği mezunuydu. Ekipteki iki bayandan biriydi.
Laurel ClarkUzman 41 yaşında. Uzaydaki ilk seyahatiydi. Donanma dalgıcı, cerrah. Uçuş ekibi hekimi.
İsrailli astronot sonsuz barıştaUzay mekiğinde görev alan ilk İsrailli astronot İlan Ramon, uzaydan görünce 'keşke buradan göründüğü gibi barış içinde olsa' dediği Ortadoğu'ya dönemedi. Ramon, 'ömrünün kalan kısmını uzayda geçirmek' istediğini söylemişti. İsrail Hava Kuvvetleri'nde Albay olan 40 yaşındaki İlan Ramon, kariyerinin 20 yılını orduda geçirmiş, 4 bin saatin üzerinde uçuş yapmış deneyimli bir savaş pilotuydu. 1980'lerin ortasında İsrail tarafından Irak'ın nükleer tesislerine yapılan saldırılara katılan Ramon, Akdeniz-İsrail Toz Deneyi'nin (MEIDEX) bir üyesiydi.1995'te ABD ve İsrail'in imzaladığı bir anlaşmayla başlatılan MEIDEX programı çerçevesinde, İsrail Uzay Ajansı'nın seçeceği bir uzmanın uzaya gönderilmesine ve çöl tozlarının Akdeniz ve tropik Atlantik Okyanusu üzerindeki dolaşımı konusunda incelemeler yapmasına karar verilmişti.
Çöl tozlarının bölge iklimi üzerindeki etkilerini araştırmayı amaçlayan programda ayrıca, yıldırım bulutları üzerinde oluşan tayflar üzerinde araştırmalar yapmayı hedefliyordu.Kaza, savaşı ERTELETİR MİABD Başkanı George Bush, uzay mekiği Columbia ile irtibatın kesildiğinin ve NASA'nın acil durum ilan ettiğini açıklamasının ardından, askeri ve sivil makamları toplantıya çağırdı.Bush'un, Camp David'den acil olarak Beyaz Saray'a dönerek, yetkililerle bir araya geldi.
ABD gündemini alt üst eden ikinci mekik faciasının savaş hazırlığı içinde olan Bush yönetiminin politikasını nasıl etkileyeceği henüz bilinmiyor. Ülke yasa girmişken savaşa girmenin doğru karar olup olmayacağının da Beyaz Saray'da tartışılmaya başladığı tahmin ediliyor. Facianın Amerikalılar'ın moralini sıfıra indirdiğine dikkat çeken gözlemciler, savaş kararının sert tepkilere yol açabileceğini belirtiyor. Bush, mekikte bir de İsrailli astronot bulunması nedeniyle İsrail Başbakanı Ariel Şaron'a başsağlığı diledi. Ulusça yasa girdiklerini belirten Bush, insanlığın geleceği için 'Uğrunda ölünen dava sürecektir'dedi.'Tanrı'nın gazabı'Columbia Uzay Mekiği'nin iniş sırasında infilak etmesine çok sevinen Iraklılar, faciayı Tanrı'nın gazabı olarak nitelendirdi. Iraklılar ABD'nin bunu hak ettiğini savundu. Reuters'in görüştüğü Iraklılar'dan memur Abdülcabbar El Kureyşi, kazadan dolayı çok mutlu olduklarını belirterek, 'Allah, gücünün Amerikalılar'dan büyük olduğunu göstermek istiyor. Onlar bizim ülkemize el uzattı. Allah öcümüzü alıyor' dedi.Otomobil tamircisi Muhammed Cabir el Tamini de ölen astronotlar arasında İsrailli albay İlan Ramon'un da bulunduğuna işaret ederek, 'İsrail (1981'de) bizim nükleer reaktörümüzü hiçbir neden yokken vurarak saldırganlık yapmıştı. Şimdi zamanı geldi ve Allah onların saldırganlığına karşılık verdi.
'Challenger ülkeyi yasa boğmuştuBundan 17 yıl önce, 28 Ocak 1986 tarihinde Cape Canaveral Üssü'nden fırlatılan Challenger Uzay Mekiği havalandıktan 72 saniye sonra infilak ederek Atlantik'e düştü. Mekik 16 kilometre yükseklikte ve saatte 3180 km hızla tam yörüngesine oturacakken meydana gelen faciada uzaya giden ilk sivil sıfatını taşıyan bir öğretmen de olmak üzere toplam 7 kişi hayatını kaybetti. Milyonlarca kişinin ekranları başında naklen izledikleri facia sonucunda NASA uzay uçuşlarını uzun süre askıya aldı. 1.2 milyar dolar değerindeki Challenger'ın mürettebatı, Christa Mc Auliffe, kaptan Francis R.Scobee, pilot Mike Smith, astronotlar Judith Resnik, Ronald McNair, Elison Onizuka ve Gregory Jarvis'ten oluşmaktaydı.