1 Nisan 2009 Çarşamba

Demokratik Toplum Partisi-Türkiye'de siyasi partiler tarihi


Demokratik Toplum Partisi (Kısa ismi: DTP), 9 Kasım 2005 tarihinde Türkiye'de kurulan 49. siyasi partidir. Genel merkezi Ankara'nın Çankaya ilçesinin Balgat semtinde olan partinin amblemi sarı zemin üzerine, yeşil yapraklı kırmızı güldür.

Demokratik Toplum Partisi, Demokratik Toplum Hareketi'nin partileşmesi sonucunda kurulmuştur. Partinin kurucuları arasında Demokrasi Partisi eski milletvekillerinden Leyla Zana ve Orhan Doğan ile Cumhuriyet Halk Partisi eski milletvekillerinden Ahmet Türk bulunmaktadır.

DTP, Sosyalist Enternasyonal'da[5] ve Avrupa Sosyalist Partisi'nde gözlemci statüsündedir[6][7].

Parti, Türkiye'de yapılan 2007 Genel Seçimleri'ne % 10 seçim barajını aşamama kaygısıyla bağımsız adaylarla katıldı. DTP, Seçimlerin ardından bugün TBMM'de 21 milletvekili ile seçmenlerini temsil etmektedir[8].

2009 Türkiye Cumhuriyeti Yerel Seçimlerinde Türkiye genelinde %5,2 oranında oy aldı.

Partinin tanımı

DTP'nin parti tüzüğünde parti şu şekilde tanımlanmıştır:

DTP, demokratik uygarlık çağı değerleri olan özgürlükçü, eşitlikçi adaletçi, barışçı, çoğulcu, katılımcı, çok kültürlü toplumu zenginlik olarak gören ve yenileşmeyi savunan; insan ve toplum odaklı diyalog ve uzlaşıya dayalı, otoriter- merkezi- hiyerarşik siyaset yapma tarzı yerine, demokratik- yerel –yatay işleyişi benimseyen, demokratik iç işleyişi kararlılıkla savunan, barışçıl demokratik siyaseti esas alan, evrensel değerlere sahip çıkan, her türlü ayırımcılığı ve ırkçılığı ret eden, insanlığın özgürleşmesini, cinsler arası eşitlikte gören, bu temelde özgür, demokratik-ekolojik toplumu hedefleyen demokratik özgürlükçü eşitlikçi sol bir kitle partisidir.

Tarihçe

DTP, Türkiye'de ilk defa eşbaşkanlık sistemini uygulayan siyasi partidir. Buna göre Aysel Tuğluk ile Ahmet Türk partinin eşbaşkanları olarak belirlenmiş, YSK'nın aldığı karar doğrultusunda, eşbaşkanlık sistemine son verilerek, partinin genel başkanlığı görevine geçici olarak tek başına Ahmet Türk seçilmiştir.[10] Demokratik Toplum Partisi’nin 2. Olağanüstü Büyük Kongresi’nde Nurettin Demirtaş Genel Başkanlığa seçilmiştir.[11] 21 Temmuz 2008 tarihinde yapılan olağanüstü kongrede genel başkanlığa adaylığını ilk olarak partinin eski Kars İl Başkanı olan Mahmut Alınak koymuş Ahmet Türk'ün aday olması üzerine Alınak, Türk'ün lehine namzet olmaktan vazgeçmiştir.[12]

Demokratik Toplum Partisi ilk seçim deneyimini 2007 Genel Seçimleri'nde yaşadı. %10'luk seçim barajını aşamama kaygısıyla bu partiye mensup üyeler ve bu partiyle birlikte hareket eden EMEP, ÖDP, SDP ve bazı sivil toplum örgütlerine mensup kişiler Bin Umut Adayları adıyla bu seçime bağımsız olarak katıldılar.[13] Seçim sonunda milletvekili olan hali hazırda DTP üyesi olan 19 kişi ve SDP Onursal Başkanı Akın Birdal DTP'ye geçerken[14], seçimlere bağımsız aday olarak girmek isteyen ve bu sebeple partisinden istifa eden Ufuk Uras ise tekrar ÖDP'ye geçti.[15] Hakkari bağımsız milletvekili Hamit Geylani siyasi partilere üye olamama cezasından dolayı, seçimlerden bir yıl sonra yapılan DTP Olağanüstü Kongresi'nde, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde grubu olan bu partiye geçerek milletvekili sayısının 21 olmasını sağlamıştı.[16][17]

Her ne kadar DTP'nin 3 senelik geçmişi olsa da DTP çizgisinin Türk siyasi hayatında 20 senelik bir geçmişi bulunmaktadır. DTP'den önce açılan HEP, DEP, HADEP ve DEHAP çeşitli gerekçelerle kapatıldılar. Bunların başında ise; bu partilerin PKK'yı destekledikleri, milletvekillerinin Kürtçe yemin ederek bölücülük yaptıkları, kongrelerinde PKK bayraklarının açılması, polise çeşitli saldırılar, PKK'ya gerek maddi gerek silah yardımı ve basında verdikleri demeçlerde PKK'yı övmeleri gibi neden yer almaktadır.

DTP de öncülleri gibi kapatılma ihtimalinde olan bir partidir. PKK'yı desteklemekle suçlanan parti hakkında Yargıtay Başsavcısı Abdurrahman Yalçınkaya kapatma davası açmıştır. Davanın sonuçlanabilmesi için Anayasa Mahkemesi'nin çalışmalarını bitirmesi beklenmektedir.[18]

DTP, 26 Ekim 2008 tarihindeki Hakkari mitinginde PKK'nın tutuklu elebaşı Abdullah Öcalan için alenen özgürlük talep etmiştir

DTP-PKK

Türkiye'de birçok sivil toplum örgütü ve siyasi partiler ile kamu kurum ve kuruluşları Demokratik Toplum Partisi'ni PKK'nın siyasi kolu olmakla suçlamaktadır. Parti, PKK'nın tutuklu lideri Abdullah Öcalan'nın emirlerini yerine getirmekle suçlanmaktadır. DTP'li bazı belediyeler ölen PKK'lılar için düzenlenen cenaze törenlerini desteklemektedirler[20]. DTP, PKK'yı terör örgütü olarak görmemekte; Türkiye'nin, Kürt Sorunu'nu PKK ile diyalog kurarak barışcıl şekilde çözümlenmesinden yana hareket etmektedir[21].

Parti içi açıklamalar

DTP Van İl Başkanı Veysi Dilekçi aynı ilden Adalet ve Kalkınma Partisi İl Başkanı Mustafa Bilici'yi ziyaretinde PKK ile ilgili bir açıklama yaparak[22]

PKK, bu ülkenin bir gerçeğidir, bunu kabul etmek zorundayız. Bizim PKK ile organik değil, duygusal bağımız var. Çünkü bu ülkede PKK'nin militanlığını yapan insanların aileleri yaşamaktadır. Elbette bu annenin, babanın, kardeşin bir siyasi tercihi olacaktır. Bu insanlar DTP'yi tercih ediyorsa, bu PKK ile bir bağımız olduğu anlamına gelmiyor. PKK'nin militanları bu ülkenin evlatlarıdır. Devlet bunun için bir çözüm gerçekleştirmek zorundadır. Bu gerçek ile partimiz baskı altında tutulup, tecrit edilmektedir. Hükümetin, PKK'nin yaptığı ateşkese ve barış çağrısına cevap vermesini istiyoruz.

demiştir.

DTP'nin eş başkanlarından Emine Ayna partisinin PKK ile ilişkisi iddialarını şöyle açıklamaktadır[23]:

Biz PKK'yi desteklemiyoruz ama terör örgütü olarak ta görmüyoruz. Her ikside Kürt Sorunu'nun barışcıl yollardan çözümlenmesinden yana olup demokratik bir Türkiye Devleti'nden yanadır. Bizi PKK ile birleştiren sadece budur. Bizi ayıran nokta ise PKK'nin silahlı mücadele etmesi, bizim ise barıştan yana olmamızdır. PKK ancak diyalog yoluyla bitirilir.

Genel Başkanlar

Ahmet Türk

Ahmet Türk, 2 Temmuz 1942'de Mardin'de dünyaya geldi. Lise mezunu olan Türk önce HEP ve Demokratik Toplum Partisi'nin kurucu üyesi oldu. 15, 16, 18, 19 ve 23. Dönem Mardin Milletvekili olarak TBMM'ye girdi. 19. Dönem'de Türkiye Büyük Millet Meclisi İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkanı olarak görev yaptı. Halkın Emek Partisi Genel Başkanlığı görevinde bulundu. Demokratik Toplum Partisi Genel Başkanlığı görevini halen yürütmektedir.

Aysel Tuğluk

İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. Serbest avukat olarak çalıştı. Toplumsal Hukuk Araştırmaları Vakfı Yönetim Kurulu Üyeliğinde bulundu. İnsan Hakları Derneği Üyesi ve Yurtsever Kadınlar Derneği Kurucusu oldu. Demokratik Toplum Partisi Eşbaşkanlığı görevini yürüttü. XXIII.Dönem Diyarbakır milletvekilidir. Bekârdır.[25] Abdullah Öcalan'ın eski avukatıdır. Öcalan'ın arkadaşlarından Alaattin Tuğluk’un kız kardeşidir. Ağabeyinin PKK’daki aktif görevleri nedeniyle örgütle ilişkisi eskiye dayandığı iddia edilmektedir.[26]

DTP içindeki ılımlı kanattan olduğu iddia edilen ve Ahmet Türk'le beraber parti içinde "pasif ve uzlaşmacı" olmakla suçlanan Tuğluk, 9 Kasım 2007 tarihindeki DTP Olağanüstü Kongresi’nde eşbaşkanlık görevinden ayrıldı. [27][28][29]

Nurettin Demirtaş

Nurettin Demirtaş, 1972yılında doğdu. PKK'ya üye olmak suçundan on yıl hapis yattı. Cezasını çektikten sonra DTP'ye geçen Demirtaş sağlık sorunları olduğu gerekçesiyle askerliğe elverişsiz raporu alarak askerlikten muaf tutuldu. Büyükhanlı Park Otelde gerçekleştirilen 2. Olağanüstü Büyük Kongredeki seçimlerde ilk iki turda yeterli çoğunluğu sağlayamayan Demirtaş, 3. turda partinin Genel Başkanlığına seçildi. Askerlikten muafı ile ilgili raporun sahte olduğu mahkemece tespit edilip, hakkında tutuklama kararı çıkartıldı. Almanya'ya yaptığı bir geziden sonra Türkiye'ye dönen Demirtaş gözaltına altına alındı ve bir yıl hapis cezasına çarptırıldı. Daha sonra tahliye edilen Demirtaş, bugün Safranbolu'da askerlik yapmaktadır.[30][31][32]

Emine Ayna

Nurettin Demirtaş'ın cezası sebebiyle başkanlık görevi düştü. Bunun üzerine göreve 1 Temmuz 1968'de Diyarbakır'ın Dicle ilçesinde doğan 23. Dönem Mardin milletvekili Emine Ayna getirildi. Ayna lise mezunu olup milletvekilliği görevinden önce Gökkuşağı Kadın Derneği'nin kurucu üyeliği ve kurucu genel başkanlığını yaptı.[33] Emine Ayna'nın da yerine geldiği Nurettin Demirtaş gibi DTP içinde daha sert ve radikal söylemleri savunan şahin kanadın temsilcisi olduğu iddia edilmektedir.[34][35] Nitekim Ayna'nın, PKK'nın ilk silahlı eylemleri olan 1984 Eruh ve Şemdinli Saldırısı'nın yıldönümü olan 15 Ağustos 2008'de Diyarbakır'ın Lice ilçesinde DTP Lice İlçe Örgütü'nün düzenlediği “Hakla dayanışma” etkinliğinde 15 Ağustos 1984'de gerçekleştirilen eylemleri överek katılımcılara "15 Ağustos Zafer Bayramı'nız kutlu olsun" demesi tepkilere sebep olmuştur. [36] Ayna aynı şekilde 2 Aralık 2008'de Muş'un Varto ilçesinde yapılan DTP mitinginde "DTP dışında bir siyasi partiden aday olan Kürt değildir" sözleriyle de gündeme gelmiştir.


Lorem ipsum is simply dummy text of the printing and typesetting industry.

Comments


EmoticonEmoticon