TÜRK HALK EDEBİYATI

A- Türk Destanları:
Sözlü olarak günümüze kadar gelen Türk destanları sayısı yüzü bulmaktadır. Türkü, destan ve orta oyunu gibi sözlü Türk edebiyatı ürünleri çok zengindir. Sözlü edebiyat ürünleri 12. yüzyıldan itibaren derlenip yazılmaya başlanmıştır. Bazı Türk Destanları:

1) Alper Tunga Destanı: İ.Ö. 7. yüzyılda yaşadığı bilinen Alper Tunga ile ilgili bilgileri; Kaşgarlı Mahmut Divanı Lügatit Türk adlı eserinde yine İranlı yazar (1010 yıllarında yaşamış) Firdevsi'nin Şehnamesinde bulabiliriz. Medler zamanında yaşamış ve İ.Ö. 626'da ölmüştür. Hükümet merkezi bu günkü Nahçivan’dır.

2) Oğuz Destanı; İ.Ö. 5 yüzyılda Oğuz Kağan'ı ve Oğuzları anlatmaktadır.(496-436)

3) İskit Hakanı Tomris Hatun (İ.Ö- 626): Oğlunu hileyle öldürten Med Kralını yendi. Tarihçi Heredot (İ.Ö. 490-425) yazdığı Heredot tarihinde bu konuyu da anlatıyor.

4) Uygur Türklerinin Türeyiş ve Göç Destanları

5) Hakan Su veya Şu Destanı: İ.Ö. 4. yüzyıi,330 yılında Makedonyalı Büyük Iskenderle antlaşma yapmış. Saka Hakanlığının başkenti Balasagun idi. Kaşgarlı Mahmud'un Divanı Lügat Türkünde bu destan özet olarak geçer.

6) Kırgız Türklerinin Manas Destanı: 10. yüzyılın olaylarını işliyor. Dünyanın en uzun metinli destanı.

7) Ergenekon Destanı

8 ) Erlik Han Destanı

9) Tuva Destanı

10) Ural Batır-Başkırt Destanı ve Tatar İdegey Destanı

11) Alıp Manaş-Altay Destanı

12) Dede Korkut Hikayeleri, 3. ve 10. yüzyıl Oğuzlarının yaşantılarını anlatır.

B- Türk Halk Müziği Çeşitleri:
Türk halk müziğine; Tatarlar Türkü, Nogaylar Cönk, Kırgızlar Cır, Kerkük Türkmenleri Hoyrat demektedirler.

Anadolu'da Söylenen Halk Müziği Türleri:

1- Ağıt-Yakım-Sagu

2- Atışma

3- Azeri Havası- Mahnı

4- Barak

5- Bozlak

6- Boğaz Havası: Kadınlarca gırtlaktan söylenir. Ezgi

7- Destan

8- Deyiş

9- Gurbet Havası

10- Gazel

11- Hoyrat – Kerkük Türkmenleri

12- Kına Havası

13- Koçaklama

14- Koşma

15- Maya

16- Mani

17- Mugam (Azeri)

18- Ovşama

19- Teke Zortlatması

20- Türkü

21- Uzun Hava

22- Yayla Havası, Varsağı

23- Yol Havası

24- Zeybek Havaları