15 Şubat 2022 Salı

Osmanlı Tarihi, Çelebi Mehmet Han'ın kişiliği karakteri şahsiyeti



LTAN ÇELE B İ ME HMED'İN ŞAH S İYETİ Dedesi Murad-ı Hüdavendigar'ın şehit düştüğü ve babası Bayezid Han'ın tahta çıktığı 1389'da dünyaya gelmiştir. Annesi Germiyanoğlu Süleyman Şah'ın kızı Devlet Hatun'dur. Bütün şehzadeler gibi devrin en gözde alimlerinin elinde yetişti. Ahmed bin Muhammed Cezeri'den Arapça ile kıraat ilimlerini, Sofi Bayezid namıyla meşhur olan İmamüddin Ali Çelebi'den diğer akli ve nakli ilimleri öğrendi. Bursa Kadısı Koca Mahmud Çelebi ve Molla Fenari'den Hanefi mezhebi fıkıh bilgilerini öğrenen Çelebi Mehmed, eniştesi Emir Sultan'dan da feyz aldı. Pembeye mail beyaz tenli, kara gözlü, kara kaşlı, gür sakallı, şahin bakışlı, açık alınlı, geniş göğüslü ve uzun kollu olup burunları hanedanın değişmez şeklini haizdi. Bedeni sporlarda fevkalade maSultan" (Ahmet Şimşirgil – Kayı I)

Çelebi unvanı ile anılırdı. Azim ve irade sahibi, sözüne sadık, sabırlı, tedbirli ve ağırbaşlı idi. İleri görüşlülüğü sayesinde tehlikeli olabilecek olayları önceden düşünerek hareket ederdi. Planlı ve programlı iş yapar, kararlarını süratle tatbik sahasına koyardı. Ankara Savaşı'na katıldığında henüz on dört yaşında idi. Savaşın kaybedilmesi ile küçük yaşta büyük problemlerle karşı karşıya kaldı. Parçalanan devleti uzun mücadelelerden sonra tek elde bir­ leştirdi. Anadolu'da dağılan birliği yeniden sağladı. Timur'un ihya ettiği Anadolu beyliklerinden bir kısmını ortadan kaldırırken, bir kısmını da tabi duruma getirdi. Bu özelliğinden dolayı kendisine Osmanlı Devleti'nin ikinci kurucusu denilmiştir.171 Rumeli'de ise Türk nüfuzunu kuvvetlendirdi. Ömrünün tama­ mını savaşlarda geçiren bu kahraman hi,ikümdar katıldığı yirmi dört muharebede kırk yara almıştır. Kendisinden nakledilen şu söz hayat hikayesini çok güzel ifade etmektedir: "Çocuk yaşımda bunca belalar kim çekdim, kimse çekmiş değildir:' Ne yazık ki devleti eski haşmetine kavuşturmak için gece gündüz gayretle uğraşan bu Türk hakanı, henüz otuz iki yaşında iken hayata gözlerini kapadı. Çelebi Mehmed siyasi başarılarının yanı sıra imar ve kültür fa­ aliyetlerine de büyük önem vermiştir. Bursa, Edirne ve Amasya'da pek çok eser yaptırmıştır. Bursa'da Yeşil Camii adıyla tanınan ma­ bedi, gerek inşaatında kullanılan mermerlerin nadirliği gerekse onu süsleyen oymaların zarafeti itibariyle şehrin başlıca şaheserlerinden biridir. Bu caminin karşısına yüksekçe bir mevkide kendi türbesini yaptırdı. Türbenin karşısına düşen medresesi bugün müze haline getirilmiştir. Bunlardan başka Edirne'de Emir Süleyman tarafından inşasına başlanan ve Musa Çelebi tarafından devam ettirilen Ulu Cami'nin tamamlanması ona nasip oldu. Bu camiye vakıf olmak üzere Edir­ ne'deki bedesteni yaptırdı. Oğlu Şehzade Kasım bu caminin bah­ çesinde medfundur.

Kayı I: Ertugrul 'un Ocağı Çelebi Mehmed ilim adamlarını himaye ve teşvik ederdi. Onlara karşı hürmetkar ve cömertti. Bu itibarla kısa süren hükümdarlığı döneminde namına muhtelif mevzularda eserler yazılmıştır. Dev­ rin en güzide ilim adamları arasında İbni Arabşah, Abdurrahman Merzifoni, Molla Sarı Yakub, Molla Kara Yakub, Kafiyeci Muhyiddin, Kadı Feyzullah ve Rükneddin Ahmed sayılabilir.172 Sultan Çelebi Mehmed bazen şiir de söylemiştir. Tezkirelerde rastlanan bu şiiri onun takvasını, Cenab-ı Hakk'a karşı sarsılmaz imanını göstermektedir: Cihan hasm olsa, Hakk'dan nusret iste! Erenlerden dua vü himmet iste! Çalup din aşkına udvane şimşir, Anuban çar-ı yarı hidmet iste! Eğer leb-teşne isen ey bed-endiş; Bu deşne çeşmesinden şerbet iste! Geçenden geç, demür taşdan sakınma, Demüri mahv idenden kuvvet iste! Çevürme yüz muhalifden Mehemmed, Adflyı arsadan sür vüsat iste!

Tarih, bayramcigerli.blogspot.com,
Bayram Cigerli,Tarih Notları, Osmanlılar,Tarih Konu Anlatım,Ahmet Şimşirgil,Kayılar

Lorem ipsum is simply dummy text of the printing and typesetting industry.

Comments


EmoticonEmoticon