 |
| Lenin, 11.08. 1917 |
Şubat: Rus Şubat Devrimi, Çarlığın yıkılması.
Ekim: Ekim Devrimi, Bolşevik-Sol SD bloğunun iktidarı.
1918
Ocak: Finlandiya’da Devrimci Hükümet’in kuruluşu, iç savaş başlangıcı.
Avusturya’da yaygın grevler. 750 bin işçinin greve gidişi.
Mayıs: Finlandiya’da “Beyazların” “Kızılları” yenmesi.
Kasım: Alman donanmasında isyanlar.
Avusturya’da sosyal demokrat işçilerin silahlı birliği, Republikanische Schutzbund’un kurulması.
1919
Ocak: Berlin’de Spartakist İsyanı'nın sağcı Freikorps (terhis edilmiş askerlerin oluşturduğu paramiliter bir örgüt) tarafından bastırılması, Liebkneckt ve Rosa Luxemburg’un katledilişleri.
Avusturya’da Heimwehr’in kuruluşu.
Mart: Macaristan’da Bela Kun liderliğinde Sovyet’in kuruluşu.
Komintern’in kuruluşu.
İlk İtalyan Fascia'nın kuruluşu.
Nisan: Bavyera’da Sovyet Hükumeti'nin ilan edilişi.
Mayıs: Bavyera Sovyeti’nin ordu ve Freikorps tarafından devrilişi.
Temmuz: Slovakya Sovyeti.
Ağustos: Macar Sovyeti’nin; Çek, Yugoslav ve Romen’ler tarafından devrilişi.
Slovak Sovyeti’nin yıkılması.
1920
Şubat: NSDAP’ın kuruluşu.
Mart: Sağcı Kapp darbesi.
Eylül: Kuzey İtalya’da işçi işgalleri ve işçi Sovyetleri. Bazı ordu birliklerinde isyanlar.
Kasım: Yugoslavya’da seçimlerde yeni kurulan Yugoslavya Komünist Partisi’nin 58 milletvekilliği kazanması. Komünist aktivitelerin hemen yasadışı ilan edilmesi.
Aralık: Macaristan’da Amiral Horthy’nin naip ve devlet başkanı olarak atanması.
1921
Nazi SA (Hücum Kıtaları) organizasyonunun kuruluşu.
Ocak: İtalyan Komünist Partisi’nin kuruluşu.
Şubat: İtalya’da faşistler ve komünistler arasında çarpışmalar.
Haziran: Yugoslavya’da bir komünistin, naibin hayatına kastetmesi; bir diğerinin İçişleri Bakanı’nı öldürmesi. Komünistlerin kitlesel bir şekilde tutuklanmaları.
Kasım: İtalyan Faşist Parti’sinin kuruluşu.
1922
Ağustos: İtalya’da faşistlerin solcu gruplarla yoğun çatışmaları.
Ekim: Mussolini’nin Roma’ya yürüyüşü.
Aralık: İtalya’da Büyük Faşist Konsey’in kuruluşu.
1923
Romanya’da Ulusal Hristiyan Savunma Birliği’nin kuruluşu.
Temmuz: İtalya’da özellikle sol partileri yasaklayan Acerbo Yasası’nın kabul edilişi.
Ağustos: Macaristan’da Gyula Gömbös’ün Irksal Savunma Partisi’ni kurması.
Eylül: İspanya’da Primo de Rivera’nın askeri darbesi.
Ekim: Almanya’da yaygın komünist ayaklanmalar.
Kasım: Nazilerin “Birahane Darbesi”.
Aralık: İtalya’da Faşist hükümet, Faşist sendikalar ve İtalyan endüstriciler arasında imzalan Plazza Chigi anlaşması.
1924
Nisan: İtalya’da faşistlere parlamentoda çoğunluğu sağlayan Acerbo Yasası’nın geçirilmesi.
Mayıs: Fransa’da Cartel des Gauches (Sol Kartel) hükümetinin iktidara gelişi
İtalya’da sosyalist milletvekili Mateotti’nin kaçırılışı ve katledilişi.
1925
Ocak: Mussolini’nin faşist diktatörlüğü ilan edişi.
Temmuz: İngiltere’de kömür madenlerinde geniş katılımlı grevler.
1926
Şubat-Haziran:Fransa’da La Fascieau’nun darbe girişimi.
Mayıs: Polonya’da Pilsudski’nin askeri darbesi. Poretekiz’de Salazar darbesi.
1927
Yunanistan’da aşırı sağcı Ethnikistiki Enosis Ellados (EEE)’un kuruluşu.
Nisan: Avusturya’da Sosyalistlerin seçim başarılarının tetiklediği genel grev ve Heimwehr’in seferberlik ilanı.
Haziran: Romanya’da Codreanu’nun Archangel Michael Lejyonu’nu kurması.
Temmuz: Avusturya’da işçilerin Adalet Sarayı’nı yakmaları ve gösteriler.
1928
Fransa’da faşizan Croix de Feu hareketinin kuruluşu.
İngiltere’de Imperial Fascist League’in doğuşu.
Nisan: Salazar’ın Portekiz’de Maliye bakanı olarak atanması.
1929
Estonya’da Faşist Vaps hareketinin kuruluşu.
Finlandiya’da faşist Lapua hareketinin ortaya çıkışı.
1930
Danimarka’da Nasyonal Sosyalist İşçi Partisi’nin kurluşu.
İngiltere’de Sir Oswald Mosley’in Yeni Parti’yi kurması.
İspanya’da aşırı sağcı Partido Nacionalista Espanol’un kurulması.
Portekiz’de tek yasal siyasal parti olarak aşırı sağcı Uniao Nacional’in ortaya çıkması.
Mart: Finlandiya’da faşist Lapua hareketinin yarattığı şiddet.
1931
Finlandiya’da faşist Lapua hareketinin darbe girişimi.
Avusturya’da diktatörlüğünü ilan edecek Dollfuss’un şansölye olarak atanması.
Hollanda Nasyonal Sosyalist Hareketinin doğuşu.
Avusturya’da Heimwehr’in darbe girişimi.
1932
Macar Hitlerci hareket örgütünün kurulması.
Genel Hollanda Faşist Birliği’nin kurulması.
Yugoslavya’da Ustaşi’nin ortaya çıkışı.
Şubat: Finlandiya’da Lapua’nın yeni bir darbe girişimi ve hareketin yasaklanması.
Almanya, Romanya, Finlandiya ve Avusturya’da faşist hareket partilerin oylarını arttırmaları. Kasım: Macaristan’da aşırı sağcı Gyula Gömbös’ün başbakan olması.
1933
Hitler'in iktidara gelişi
Mart: Avusturya’da şansölye Dollfuss’un parlamento’yu dağıtması ve sivil diktatörlük.
1934
Şubat: Fransa’da aşırı sağcıların Stavisky Skandalı’ndan sonra ayaklanmaları. Avusturya’da silahlı işçi ayaklanması ve ayaklanmanın bastırılması. Sosyal Demokrat Parti’nin yasadışı ilan edilmesi.
Ekim: İspanya’da, Endülüs’te silahlı işçi ayaklanması, Katalonya’nın bağımsızlık ilanı ve ordunun bu isyanları bastırması.
1936
Mayıs: Fransa’da Halk Cephesi’nin seçimlerden zaferle çıkması.
Haziran: Fransa’da yaklaşık 2 milyon kişinin katıldığı 12 bin civarında grev.
Temmuz: İspanya’da iç savaşın başlangıcı.
1938
Kasım: Fransa’da genel grev.
1939
Nisan: İspanya’da Franco’nun zaferi.
Kaynak: http://www.politics.ankara.edu.tr/dergi/tartisma/2010/sayi109_bace.pdf
Ocak: Finlandiya’da Devrimci Hükümet’in kuruluşu, iç savaş başlangıcı.
Avusturya’da yaygın grevler. 750 bin işçinin greve gidişi.
Mayıs: Finlandiya’da “Beyazların” “Kızılları” yenmesi.
Kasım: Alman donanmasında isyanlar.
Avusturya’da sosyal demokrat işçilerin silahlı birliği, Republikanische Schutzbund’un kurulması.
 |
| Rosa Luxemburg |
1919
Ocak: Berlin’de Spartakist İsyanı'nın sağcı Freikorps (terhis edilmiş askerlerin oluşturduğu paramiliter bir örgüt) tarafından bastırılması, Liebkneckt ve Rosa Luxemburg’un katledilişleri.
Avusturya’da Heimwehr’in kuruluşu.
Mart: Macaristan’da Bela Kun liderliğinde Sovyet’in kuruluşu.
Komintern’in kuruluşu.
İlk İtalyan Fascia'nın kuruluşu.
Nisan: Bavyera’da Sovyet Hükumeti'nin ilan edilişi.
Mayıs: Bavyera Sovyeti’nin ordu ve Freikorps tarafından devrilişi.
Temmuz: Slovakya Sovyeti.
Ağustos: Macar Sovyeti’nin; Çek, Yugoslav ve Romen’ler tarafından devrilişi.
Slovak Sovyeti’nin yıkılması.
 |
| Kapp darbe girişiminin Berlin'de protesto edilmesi |
1920
Şubat: NSDAP’ın kuruluşu.
Mart: Sağcı Kapp darbesi.
Eylül: Kuzey İtalya’da işçi işgalleri ve işçi Sovyetleri. Bazı ordu birliklerinde isyanlar.
Kasım: Yugoslavya’da seçimlerde yeni kurulan Yugoslavya Komünist Partisi’nin 58 milletvekilliği kazanması. Komünist aktivitelerin hemen yasadışı ilan edilmesi.
Aralık: Macaristan’da Amiral Horthy’nin naip ve devlet başkanı olarak atanması.
1921
Nazi SA (Hücum Kıtaları) organizasyonunun kuruluşu.
Ocak: İtalyan Komünist Partisi’nin kuruluşu.
Şubat: İtalya’da faşistler ve komünistler arasında çarpışmalar.
Haziran: Yugoslavya’da bir komünistin, naibin hayatına kastetmesi; bir diğerinin İçişleri Bakanı’nı öldürmesi. Komünistlerin kitlesel bir şekilde tutuklanmaları.
Kasım: İtalyan Faşist Parti’sinin kuruluşu.
 |
| Roma Yürüyüşü |
1922
Ağustos: İtalya’da faşistlerin solcu gruplarla yoğun çatışmaları.
Ekim: Mussolini’nin Roma’ya yürüyüşü.
Aralık: İtalya’da Büyük Faşist Konsey’in kuruluşu.
1923
Romanya’da Ulusal Hristiyan Savunma Birliği’nin kuruluşu.
Temmuz: İtalya’da özellikle sol partileri yasaklayan Acerbo Yasası’nın kabul edilişi.
Ağustos: Macaristan’da Gyula Gömbös’ün Irksal Savunma Partisi’ni kurması.
Eylül: İspanya’da Primo de Rivera’nın askeri darbesi.
Ekim: Almanya’da yaygın komünist ayaklanmalar.
Kasım: Nazilerin “Birahane Darbesi”.
Aralık: İtalya’da Faşist hükümet, Faşist sendikalar ve İtalyan endüstriciler arasında imzalan Plazza Chigi anlaşması.
 |
| Giacomo Matteotti |
Nisan: İtalya’da faşistlere parlamentoda çoğunluğu sağlayan Acerbo Yasası’nın geçirilmesi.
Mayıs: Fransa’da Cartel des Gauches (Sol Kartel) hükümetinin iktidara gelişi
İtalya’da sosyalist milletvekili Mateotti’nin kaçırılışı ve katledilişi.
1925
Ocak: Mussolini’nin faşist diktatörlüğü ilan edişi.
Temmuz: İngiltere’de kömür madenlerinde geniş katılımlı grevler.
1926
Şubat-Haziran:Fransa’da La Fascieau’nun darbe girişimi.
Mayıs: Polonya’da Pilsudski’nin askeri darbesi. Poretekiz’de Salazar darbesi.
1927
Yunanistan’da aşırı sağcı Ethnikistiki Enosis Ellados (EEE)’un kuruluşu.
Nisan: Avusturya’da Sosyalistlerin seçim başarılarının tetiklediği genel grev ve Heimwehr’in seferberlik ilanı.
Haziran: Romanya’da Codreanu’nun Archangel Michael Lejyonu’nu kurması.
Temmuz: Avusturya’da işçilerin Adalet Sarayı’nı yakmaları ve gösteriler.
 |
| Croix de Feu'nün sembolü 1935 |
1928
Fransa’da faşizan Croix de Feu hareketinin kuruluşu.
İngiltere’de Imperial Fascist League’in doğuşu.
Nisan: Salazar’ın Portekiz’de Maliye bakanı olarak atanması.
1929
Estonya’da Faşist Vaps hareketinin kuruluşu.
Finlandiya’da faşist Lapua hareketinin ortaya çıkışı.
1930
Danimarka’da Nasyonal Sosyalist İşçi Partisi’nin kurluşu.
İngiltere’de Sir Oswald Mosley’in Yeni Parti’yi kurması.
İspanya’da aşırı sağcı Partido Nacionalista Espanol’un kurulması.
Portekiz’de tek yasal siyasal parti olarak aşırı sağcı Uniao Nacional’in ortaya çıkması.
Mart: Finlandiya’da faşist Lapua hareketinin yarattığı şiddet.
1931
Finlandiya’da faşist Lapua hareketinin darbe girişimi.
Avusturya’da diktatörlüğünü ilan edecek Dollfuss’un şansölye olarak atanması.
Hollanda Nasyonal Sosyalist Hareketinin doğuşu.
Avusturya’da Heimwehr’in darbe girişimi.
1932
Macar Hitlerci hareket örgütünün kurulması.
Genel Hollanda Faşist Birliği’nin kurulması.
Yugoslavya’da Ustaşi’nin ortaya çıkışı.
Şubat: Finlandiya’da Lapua’nın yeni bir darbe girişimi ve hareketin yasaklanması.
Almanya, Romanya, Finlandiya ve Avusturya’da faşist hareket partilerin oylarını arttırmaları. Kasım: Macaristan’da aşırı sağcı Gyula Gömbös’ün başbakan olması.
1933
Hitler'in iktidara gelişi
Mart: Avusturya’da şansölye Dollfuss’un parlamento’yu dağıtması ve sivil diktatörlük.
 |
| Guernica. 1937 |
1934
Şubat: Fransa’da aşırı sağcıların Stavisky Skandalı’ndan sonra ayaklanmaları. Avusturya’da silahlı işçi ayaklanması ve ayaklanmanın bastırılması. Sosyal Demokrat Parti’nin yasadışı ilan edilmesi.
Ekim: İspanya’da, Endülüs’te silahlı işçi ayaklanması, Katalonya’nın bağımsızlık ilanı ve ordunun bu isyanları bastırması.
1936
Mayıs: Fransa’da Halk Cephesi’nin seçimlerden zaferle çıkması.
Haziran: Fransa’da yaklaşık 2 milyon kişinin katıldığı 12 bin civarında grev.
Temmuz: İspanya’da iç savaşın başlangıcı.
1938
Kasım: Fransa’da genel grev.
1939
Nisan: İspanya’da Franco’nun zaferi.
Kaynak: http://www.politics.ankara.edu.tr/dergi/tartisma/2010/sayi109_bace.pdf