Filibeli Ahmed Hilmi’nin haftalık olarak neşrettiği Hikmet gazetesi, 8 Nisan 1326 / 11 Rabîulâhir 1328 / [21 Nisan 1910] ile 16 Şevval 1330 / 15 Eylül 1328 [28 Eylül 1912] tarihleri arasında toplam 77 sayı çıkmıştır. Hikmet ibaresinin, hemen altında i´tisam âyetinden alınmış “Va´tesımû velâ teferrakû” (Âl-i İmran: 3/103) devamında “İttihat Hayattır, Tefrika Memattır” cümlesi yer alır.
Filibeli, dönemindeki birçok Osmanlı aydını gibi saltanata karşı meşrutiyeti savunmuş, bunun sonucu olarak birçok cezalara çarptırılmış, büyük sıkıntılar yaşamış bir isimdir. Osmanlı devletinin kurtuluşunun ancak “İttihad-ı islâm”la olacağına inanmış ve bu isimle dergi çıkarmış, Hikmet gazetesinin klişesine de Müslümanların bir ve beraber olmasını emreden ayeti yerleştirmiştir.Onun böyle düşünmeye iten sebeplerin başında Osmanlı içinde yayılan milliyetçilik akımıyla, özellikle farklı farklı milletlerden oluşan Balkanların elden çıkması endişesidir. Çünkü Müslümanlar kendi aralarında bu düşüncelerle münakaşaya giriştikleri zamanda zayıf düşeceklerdir. Netice Afrika’da olduğu gibi Avrupa ülkelerinin esaretine mahkum olacaklardır
Hikmet, kısa sürede toplumun her kesimi tarafından ilgi ile okunur ve abone sayısı üç binlere ulaşır.
Hikmet gazetesi, 74. sayısında padişaha hitaben yazılan “Açık Arzuhal” başlıklı mektup dolayısıyla [21 Eylül 1911] yılında kapanmıştır. Filibeli Ahmed Hilmi, önce Kastamonu’ya, oradan da Bursa’ya sürgüne gönderilmiştir. Daha sonra çıkan af neticesinde İstanbul’a dönen Ahmed Hilmi, bir süre Refi Cevat’ın başmuharriri bulunduğu, daha sonra da kendisine geçen Teşrih gazetesinde yazılar yazmıştır. 22 Eylül 1912 yılında Hikmet gazetesini tekrar çıkarmışsa da fazla uzun ömürlü olamayarak 77. sayıyla beraber [28 Eylül 1912] kapanmıştır. Hikmet gazetesinin tam koleksiyonu Hakkı Tarık Us, Beyazıt Devlet Kütüphanesi ve İstanbul Belediyesi Atatürk Kitaplığı’nda, bir kısmı da Âtıf Efendi Kütüphanesi’nde bulunmaktadır.
Ahmed Hilmi, hem Hikmetin kapanışını, hem de İslâm âleminin içinde bulunduğu durumu değerlendiren “Enzâr-ı Millete” başlığı altında İslam dünyasının içine düştüğü sıkıntılarını şu cümle ile tespit eder.
“Bütün âlem-i İslâm’ın yalnız bir derdi var: Kaht-ı Ricâl!
Hikmet gazetesi daha fazla bilgi için Tıklayın
Kaynak ; BİR BALKAN MUHACİRİ: FİLİBELİ AHMED HİLMİ VE “HİKMET” GAZETESİNDE BALKANLAR - Ahmet KOÇAK
Ḥikmet 1910-1911
- PDF Nummer 1 (11. Rab'î el-âîir 1328 // 8. Nisan 1326)
- PDF Nummer 2 (18. Rab'î el-â'ir 1328/15 Nisan 1326)
- PDF Nummer 3 (25. Rab'î el-â'ir 1328 // 22. Nisan 1326)
- PDF Nummer - (2. Ǧumādā-ūlā 1328 // 28. Nisan. 1326)
- PDF Nummer 4 (3. Ǧumādāl-ūlā 1328 / 29. Nisan. 1326)
- PDF Nummer 5 (10. Ǧumādāl-ūlā 1328 // 6 Mayıs 1326)
- PDF Nummer 6 (17. Ǧumādāl-ūlā 1328 // 13. Mayıs 1326)
- PDF Nummer 7 (24. Ǧumādāl-ūlā 1328 // 20. Mayıs 1326 // 2. Ḥazīrān [1910])
- PDF Nummer 8 (2. Şubat 1992/1328/27 Mayıs 1326 // 9. Ocak / 1910)
- PDF Nummer 9 (9. Ǧumādā-āḫira 1328 // 3 Haziran 1326 // 12. Ḥazīrān [1910])
- PDF Nummer 10 (16. Ǧumādā-āḫira 1328 // 10 Haziran 1326 // 23. Ḥazīrān 1910)
- PDF Nummer 11 (23. Ǧumādā-āḫira 1328 // 17. Haziran 1326 // 29. Ḥazīrān 1910)
- PDF Nummer 12 (30. Ǧumādā-āḫira 1328 // 24 Haziran 1326 // 7 Temmuz 1910)
- PDF Nummer 13 (7. Raubab 1328 // 1, Temmuz 1326 // 14. Tammûz 1910)
- PDF Nummer 14 (14. Raaab 1328 // 8. Temmuz 1326 // 21. Tammûz 1910)
- PDF Nummer 15 (21. Raüab 1328 // 15. Temmuz 1326 // 28. Tammûz 1910)
- PDF Nummer 16 (28. Raüab 1328 // 22. Temmuz 1326 // 4 Ağustos 1910)
- PDF Nummer 17 (6.982 / 29. Temmuz 1326 // 11. Ağustos 1910)
- PDF Nummer 18 (13.have '1328 // 5. Ağustos 1326 // 18.Ağustos 1910)
- PDF Nummer 19 (20. Ağustos 1990/1328 // 12 Ağustos 1326 // 18. [sic!] Ağustos 1910)
- PDF Nummer 20 (27 Haziran 1991, 1328 // 19 Ağustos 1326 // 1, 1910)
- PDF Nummer 21 (4. Baskı / sayı 1328 // 26. Ağustos 1326 // 8. Aylûl 1910)
- PDF Nummer 22 (9. Ramaḍān 1328 // 2 Eylül 1326 // 15. Aylûl 1910)
- PDF Nummer 23 (18. Ramaḍān 1328 // 9 Eylül 1326 // 22. Aylûl 1910)
- PDF Nummer 24 (25. Ramaḍān 1328 // 16 Eylül 1326 // 29.Aylûl 1910)
- PDF Nummer 25 (2. Şubat 1328 // 23. Eylül 1326 // 6. TiÅŸman al-avelal 1910)
- PDF Nummer 26 (9. Şubat 1991/30 Eylül 1326)
- PDF Nummer 27 (16. Ocak 1328 // 7. Teşrin-i evvel 1326)
- PDF Nummer 28 (23. Šawwāl 1328 // 14. Teşrin-i evvel 1326)
- PDF Nummer 29 (30. Ocak 1328 // 21. Teşrin-i evvel 1326)
- PDF Nummer 30 (7. Ḏā-qa'da 1328 // 28. Teşrin-i evvel 1326)
- PDF Nummer 31 (14. Ḏā-qa'da 1328 // 4. Teşrin-i sânî 1326)
- PDF Nummer 32 (21. Ḏā-qa'da 1328 // 11. Teşrin-i sânî 1326)
- PDF Nummer - (25. Ḏā-qa'da 1328 // 15. Teşrin-i sânî 1326)
- PDF Nummer 33 (28. Ḏā-qa'da 1328 // 18. Teşrin-i sânî 1326)
- PDF Nummer 34 (5. Ḏīl-ḥiǧǧa 1328 // 25. Teşrin-i sânî 1326)
- PDF Nummer 35 (12. Ḏī-ḥiǧǧa 1328 // 2. Kânûn-ı evvel 1326 // 15. Kânûn el-Éval 1910)
- PDF Nummer 36 (19. Ḏī l-ḥiǧǧa 1328 // 9. Kânûn-ı evvel 1326)
- PDF Nummer 37 (26. Ḏīl-ḥiǧǧa 1328 // 15. Kânûn-ı evvel 1326)
- PDF Nummer 38 (4. Muḥarram 1328 [sic!] // 22. Kânûn-ı evvel 1326)
- PDF Nummer 39 (11. Muḥarram 1328 [sic!] // 30. Kânûn-ı evvel 1326 // 12. Kânûn aṯ-ṯānī 1910)
- PDF Nummer 40 (18. Muḥarram 1328 [sic!] // 6. Kânûn-ı sânî 1326 // 19. Kânûn aṯ-ṯānī 1910)
- PDF Nummer 41 (25. Muḥarram 1328 [sic!] // 13. Kânûn-ı sânî 1326 // 26. Kânûn aṯ-ṯānī 1910)
- PDF Nummer 42 (2. Ṣafar 1328 [sic!] // 20. Kânûn-ı sânî 1326 // 2. Šubāṭ 1911)
- PDF Nummer - (6. Ṣafar 1328 [sic!] // 24. Kânûn-ı sânî 1326 // 6. Šubāṭ 1911)
- PDF Nummer 43 (10. Ṣafar 1328 [sic!] // 27. Kânûn-ı sânî 1326 // 9 Šubāṭ 1911)
- PDF Nummer 44 (17. Şubat 1329 // 3 Şubat 1326 // 16 Şubat 1911)
- PDF Nummer 45 (24. Ṣafar 1329 // 10 Şubat 1326 // 24 Šubāṭ 1911)
- PDF Nummer - (28. Ṣafar 1329 // 14. Şubat 1326 // 24. [sic!] Šubāṭ 1911)
- PDF Nummer 46 (1. Rabi'al-allal 1329 // 17 Şubat 1326 // 2. Ması 1911)
- PDF Nummer 47 (8. Rabiya'lı Allal 1329 // 24. Şubat 1326 // 9 Mayıs 1911)
- PDF Nummer 48 (15. Rabi'al-Allal 1329 // 3 Mart 1327 // 16 Mayıs 1911)
- PDF Nummer 49 (22. Hasım, 1329 // 10. Mart 1327 // 23 Mayıs 1911)
- PDF Nummer 50 (29. Rabin al-alval 1329 // 17 Mart 1327 // 30, 1911)
- PDF Nummer 51 (7. Rabbi'l-āḫir 1329 // 24. Mart 1327 // 6. Neşa 1911)
- PDF Nummer 52 (14. Rabi'l-Âḫir 1329 // 31. Mart 1327 // 13.Nisan 1911)
- PDF Nummer 53 (21. Rab'î el-â'ir 1329 // 7. Nisan 1327)
- PDF Nummer 54 (28. Rab'î'ârâir 1329 // 14. Nisan 1327)
- PDF Nummer 55 (5. Ǧumādā-ūlā 1329 // 21 Nisan 1327)
- PDF Nummer 56 (12. Ǧumādāl-ūlā 1329 // 28. Nisan, 1327)
- PDF Nummer 57 (19. Ǧumādāl-ūlā 1329 // 5. Mayıs 1327)
- PDF Nummer 58 (26. Sümahür-ül, 1329 // 12 Mayıs 1327)
- PDF Nummer 59 (4. Ǧumādāl-ūlā 1329 // 19. Mayıs 1327)
- PDF Nummer 60 (11. Ǧumādā-āḫira 1329 // 26 Mayıs 1327)
- PDF Nummer 61 (18. Ǧumādāl-āḫira 1329 // 2. Haziran 1327)
- PDF Nummer 62 (25. Ǧumādāl-āḫira 1329 // 9 Haziran 1327)
- PDF Nummer 63 (3. Raubab 1329/16 Haziran 1327)
- PDF Nummer 64 (10. Raubab 1329 // 23. Haziran 1327)
- PDF Nummer 65 (17. Raǧab 1329 // 30. Haziran 1327)
- PDF Nummer 66 (24. Raubab 1329 // Temmuz Temmuz 1327)
- PDF Nummer 67 (3. sf ', 1329/16 Temmuz 1327)
- PDF Nummer 68 (8. Şubat 1319/21 Temmuz 1327)
- PDF Nummer 69 (15. Şubat 1991/1329/28 Temmuz 1327)
- PDF Nummer 70 (22 Aralık 1991/132 Ağustos)
- PDF Nummer 71 (29 Ocak 1991/1329/11 Ağustos 1327)
- PDF Nummer 72 (6. Ramaḍān 1329 // 18. Ağustos 1327)
- PDF Nummer 73 (14. Ramaḍān 1329 // 25. Ağustos 1327)
- PDF Nummer 74 (21. Ramaḍān 1329 // 1 Eylül 1327)
- PDF Nummer 75 (28. Ramaḍān 1329 // 8 Eylül 1327)