Patrikhanenin İstanbul ve Anadolu’nun İşgalindeki İhanet Belgeleri 2

1861 Rum Patrikhanesi Nizamnamesi’ne göre eski Patriğin ölümü ve Patrik
vekili tayininden kırk gün sonra yeni Patriğin seçilmesi gerekirken, Patrikhane
tarafından bu seçim “milletin geçirmekte olduğu ahval-i fevkelâde dolayısıyla patrik
seçiminin ertelendiği” şeklinde sudan bahanelerle ertelenmiş ve hükümetin gönderdiği
tezkerelere olumlu cevap verilmemiştir. Bu da göstermektedir ki, birçok konuda Venizelos’tan talimat alan Patrikhane, kendisini bu dönemden itibaren Osmanlı
Hükümeti’ne karşı bağımsız olarak görmektedir(Tansel Topbaş)

Patrik Vekili Dorotheos’un ilk faaliyetlerinden birisi 6 Ocak 1919 günü
Patrikhanede yapılan bir toplantıda, Sen Sinod kararı ile Türkiye’deki bütün Rum
mekteplerinde Türkçe ve Türkçe eğitimini yasakladığını ilan etmesi olmuştur. *

Dorotheos’un, 14 Şubat 1920 tarihinde Lloyd George’a gönderdiği mektup...

“Türklerin kötü idaresi devam ediyor. İstanbul hiç bir vakit ne kültür
ne de nüfus olarak Türk olmamıştır. Müslümanlar için değil fakat Yunanlılar için
mukaddes bir şehirdir. Kuvvetlerin Türkleri İstanbul’dan atmaması bir zaaf telâkki
edilecektir. İstanbul Yunanistanla kuvvetli bir bağla bağlanmazsa Yunanlıların arzuları
hiçbir vakit yerine getirilmemiş olacaktır. Türkler boğazları müdafaa edemedi. Hâlbuki
Yunanlılar milletlerarası bir rejimde ve kuvvetlerin de menfaatlerini koruyarak
müdafaa edebilir. Bütün bu sebeplerden İstanbul anavatanla(Yunanistan)
birleştirilmelidir. Bunu boğazların milletler arası olması şartiyle en iyi bir çözüm
olarak görüyoruz. Biz İstanbul’a selfdeterminasyon ve kuvvetlerin menfaatlerini garanti
ediyoruz. Bu kabul edilmez ise İstanbul’un mandasını da almaya razıyız. Artık yeniden
dünyaya gelen Yunanistan Türk mayasına tahammül edemez, İstanbul’dan Türk
hükümeti ve Türk Sultanı atılmalıdır. Sulh konferansının en âdil hareketi, doğudaki
cinayetlerin yeniden tekrarına mani olmaktır, medeniyetin ve sulhun haklarını
vermesidir*


*İstiklal Harbi Gazetesi, 16 Mayıs 1919.”, çev. Ömer Sami Coşar, Kültür Broşürü, ATO yay., ş.y.,
2004.
**Erol Uluben, İngiliz Belgelerinde Türkiye, Aykoç Kitabevi, İstanbul, 1967, s.236.