14 Aralık 2018 Cuma

1974 Yılı Dünya ve Türkiye Kronolojisi 🜹

🜹 işareti; silahlı saldırıları, baskınları, ölümleri, şiddet olaylarını, çatışmaları, katliamları ve bunlarla bağlantılı her türlü durumu gösterir.
►  Ekonomik Kriz: Zamları, enflasyonu vb. durumları gösterir.
►  Uluslararası  ilişkileri gösterir.  
►  İşçi hareketlerini, grevleri, sendikaları, direniş ve çatışmalarla ilgili durumları gösterir.
►  Hükumet krizlerini veya hükumetle bağlantılı  tüm gelişmeleri gösterir.
-Dünya Kronolojisi Türkiye'den sonra başlıyor. 
1973 seçimlerinin sonuçları
14 Ekim 1973 tarihinde TBMM 15. dönem milletvekillerini belirlemek için yapılan seçim.

1974 Yılında Türkiye’de Meydana Gelen Gelişmelerin

Ayrıntılı Dökümü

7 Ocak
Adana yakınlarındaki Zeytinli istasyonunda iki yolcu treninin çarpışması sonucu 16 kişi öldü, 40 kişi yaralandı.

8 Ocak
Cumhuriyet altını bir haftada yüzde 22 oranında artarak 400 liraya yükseldi.


10 Ocak
Başbakan Naim Talu, hükumeti kurmayı başaramadığını bildirerek  Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk'e görevi iade etti.
Vasfi Rıza Zobu, İstanbul Belediyesi Şehir Tiyatroları genel sanat yönetmenliği görevinden istifa etti.

11 Ocak
İstanbul Belediyesi Şehir Tiyatroları genel sanat yönetmenliğine Muhsin Ertuğrul getirildi.

14 Ocak
Türk-İş Genel Başkanı Seyfi Demirsoy tedavi görmekte olduğu Londra'da öldü.
35 yıldır ilk kez yağan kar yüzünden Antalya'nın çevre il ve ilçelerle bağlantısı kesildi.


15 Ocak
Hükümeti kurma görevi CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit'e verildi.

21 Ocak
Cumhurbaşkanı Korutürk bir süredir cezaevinde yatmakta olan yazar Nihal Atsız'ı affetti.


Ecevit ve Erbakan 
23 Ocak
CHP ile MSP hükumeti kurma konusunda anlaştı.
Tunceli'nin Ovacık ilçesine bağlı Yeşilyazı bucağında 15 kişi çığ altında kalarak öldü.

25 Ocak
CHP'yle MSP arasında hükumet ortaklığı protokolü imzalandı.

26 Ocak
Bülent Ecevit başkanlığındaki CHP­ MSP koalisyonu hükumeti göreve başladı.
İzmir-İstanbul seferini yapmak üzere Cumaovası Havaalanı'ndan kalkışa geçen Türk Hava Yolları'nın F-28 tipi Van adlı yolcu uçağı, pistin 100 metre uzağında yere çakıldı; kazada 63 kişi öldü.

28 Ocak
Yasadışı Marksist-Leninist örgüt kurmaktan sanık 33 subay, 6 yılla 12 yıl arasında değişen hapis cezalarına

31 ocak
Seyfi Demirsoy'un ölümüyle boşalan Türk-İş genel başkanlığına Genel Sekreter Halil Tunç seçildi.
Türkiye Kürdistan Demokratik Partisi'nin kurucularından 10'unun cezası kesinleşti; 9 sanıkla ilgili karar ise bozuldu.

2  Şubat
Müzisyen Orhan Avşar İstanbul'da geçirdiği bir trafik kazası sonucu yaşamını yitirdi.

6  Şubat
Türkiye Yazarlar Sendikası kuruldu.

7  Şubat
Hükümet 235 oyla güvenoyu aldı; dinleyicilerin gösteri yapması üzerine muhalefet oylamanın  yarısında Meclis'i terk etti.

8  Şubat
OECD 1973'te Türkiye'de enflasyonun yüzde 19,9 olduğunu açıkladı.

14 Şubat
Gazeteci İsmail Cem TRT genel müdürlüğüne atandı. [3]
Fransız sinema oyuncusu Eddie Constantine İstanbul'a geldi.

21  Şubat
Türkiye Yazarlar Sendikası başkanlığına Yaşar Kemal seçildi.

25  Şubat
Şeker, akaryakıt, demir, çimento, Sümerbank ürünleri, sıvı gaz ve gazete kağıdına yüzde 16 ile yüzde 100 arasında değişen zamlar yapıldı.

2  Mart
Bazı gazeteler son zamların getirdiği yük nedeniyle sayfa sayısını azalttı, günlük eklerin yayımına son verdi.


3  Mart
Türk Hava Yolları'nın DC-10 tipi Ankara yolcu uçağı Paris'te Orly Havaalanı yakınlarında düştü; kazada 346 kişi öldü.

4  Mart
İstanbul'da indi-bindi dolmuş ücreti 1 lira oldu.
11  Mart
Alkollü içki olduğu gerekçesiyle ruhsatsız yerlerde bira satışı yasaklandı.
Türkiye'de 1,7 milyon karasaban olduğu açıklandı.


12  Mart
Başbakan Ecevit "Zamlarla bütçe sağlamlaştı", AP Genel Başkanı Demirel ise "Zam yapan neticesine katlanır" dedi.

13  Mart
Barzani yandaşı Kürtlerle Irak askerleri arasında çıkan çatışmalar üzerine, Türkiye, sızmaları önlemek için Irak sınırını kapattı.
Arnavutköy'de iki tarihi yalı yandı.




Güzel İstanbul heykeli
Sanatçı: Gürdal Duyar
18 Mart
Cumhuriyet'in 50. yılı dolayısıyla 10 Mart'ta İstanbul Karaköy Meydanı'na dikilen "Güzel İstanbul"  heykeli valilik kararıyla kaldırıldı[1].

20  Mart
Bakanlıklararası Ekonomik Kurul, ABD'nin sert tepkisine karşın, haşhaş ekilmesini uygun buldu.

21  Mart
Gümüşhane Lisesi'nde ve Ankara Cebeci Öğrenci Yurdu'nda çatışmalar oldu. 🜹

22  Mart
Başbakan Ecevit "Öğrenci olayları 12 Mart öncesine  dönüşebilir" dedi.

23  Mart
Hükümet İmralı adasında gömülü olan Adnan Menderes, Fatin Rüştü Zorlu ve Hasan Polatkan'ın mezarlarının başka bir yere taşınabilmesi için izin verdi.

27  Mart
Meclis'te genel af görüşmeleri başladı.
"Türk Yükseltme Cemiyeti"nin adı "Hür ve Kabul Edilmiş Masonlar Derneği" olarak değiştirildi.

28  Mart
Ankara'da savcılık, Alain Delon'un oynadığı Shock ile Gina Lollobrigida'nın oynadığı Yasak Duygular adlı filmlerin gösterimini müstehcen olduğu gerekçesiyle yasakladı.

29  Mart
Söylediği iki türküde komünizm propagandası yaptığı gerekçesiyle yargılanan Ruhi Su aklandı.

2  Nisan
Ankara Sıkıyönetim Mahkemesi tarafından 5'er yıl 10'ar ay hapis cezasına çarptırılan Uğur Mumcu ve Uğur Alacakaptan hakkındaki hüküm Askeri Yargıtay'ca bozuldu.

3  Nisan
Genel af görüşmeleri sırasında Millet Meclis'inde CHP'lilerle AP'liler arasında kavga çıktı.


10  Nisan
Genel af yasa önerisi Millet Meclis'inde kabul edildi.

16  Nisan
Eski Demokrat Partililere siyasal hakları geri verildi.

17  Nisan
Sol Yayınları tarafından yayımlanan Halk Savaşı, Halk Ordusu adlı kitapta komünizm propagandası yapıldığı gerekçesiyle yayınevi yönetmeni Muzaffer Erdost 7,5 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
Madaralı Roman Ödülü'nü Demirciler Çarşısı Cinayeti adlı yapıtıyla Yaşar Kemal aldı.

18  Nisan
Cumhuriyet Senatosu Anayasa ve Adalet Komisyonu'nda 141. ve 142. maddeler af kapsamı dışında  bırakıldı. [2]

20  Nisan
Başbakan Ecevit "Muhalefet af teklifini tanınmaz hale getirdi" dedi.

24  Nisan
Başbakan Yardımcısı Erbakan "Petrol için özel muamele umuyoruz" diyerek Suudi Arabistan'a gitti.

25  Nisan
İtalyan sinema oyuncusu Sophia Loren Türkiye Gazeteciler Sendikası'nın konuğu olarak İstanbul'a geldi.

27  Nisan
Genel af önerisi Senato'da değiştirilerek kabul edildi.
Sadıka Sabancı eşi Hacı Ömer Sabancı'dan kalan tüm mirasını, eşi adına kurulan vakfa bağışladı.
İngiliz oyuncu Sean Connery, Şark Ekspresinde Cinayet adlı filmin Türkiye'deki sahnelerinin çekimi için Prenses Margaret'in eşi Lord Snowdon ile birlikte İstanbul'a geldi.

28  Nisan
Eski cumhurbaşkanlarından Celal Bayar, demokrasi ile bağdaşmadığı gerekçesiyle, tabii senatörlük önerisini geri çevirdi.

3  Mayıs
İstanbul mali polis ekipleri şeker stoku yapan üç kişiyi gözaltına aldı.

4  Mayıs
Türkiye'de 1973'te 4451 kişinin trafik kazalarında öldüğü açıklandı.

9  Mayıs
İstanbul'daki Atatürk Öğrenci Yurdu ile Niğde Öğrenci Yurdu'nda devrimci ve ülkücü öğrenciler arasında çıkan çatışmalarda 25 genç yaralandı. 🜹
Ankara Sanatsevenler Derneği'nin "en iyi oyun yazarı" ödülünü Uçamayan Kuşlar Tutulur oyunuyla Aydın Arıt kazandı.

10 Mayıs
Sait Faik Hikaye Armağanı'nı Can Parası adlı yapıtıyla Fakir Baykurt aldı.
Yunan subayları komutasındaki Rum milli muhafızları, Girne'de, "Türklere ölüm " diye bağırarak gösteri yaptı .

12 Mayıs
Erzurum'un Oltu ilçesi yakınlarındaki linyit ocağında meydana gelen grizu patlamasında 10 işçi öldü.

14 Mayıs
Genel af Millet Meclis'inde kabul edildi, 141. ve 142. maddeler af kapsamı dışında bırakıldı.

15 Mayıs
Şehit gazeteci Hasan Tahsin adına İzmir'de Konak Meydanı'na dikilen İlk Kurşun anıtı Cumhurbaşkanı Korutürk tarafından açıldı.

18 Mayıs
Af Kanunu Resmi Gazete ' de yayımlanarak yürürlüğe girdi ve tahliyeler başladı.
Cumhuriyetçi Güven Partisi Genel Başkanı Turhan Feyzioğlu, bütçe görüşmeleri sırasındaki "Kurultaylarında Enternasyonal marşı söyleniyor" sözleri üzerine bazı CHP milletvekilleri tarafından Millet Meclisi'nde dövüldü.

25 Mayıs
Tiyatro sanatçısı Ulvi Uraz İstanbul’da öldü .
MSP Milletvekili Hüseyin Abbas Millet Meclisi'nde, "Tekel rakı ve şarap yerine reçel imal etsin" dedi.

26 Mayıs
Fenerbahçe futbol takımı lig şampiyonluğunu ve Türkiye Kupası'nı kazandı.

28 Mayıs
İstanbul-Ankara yolunda bir otobüsle kamyonun çarpışması sonucu 18 kişi öldü, 23 kişi yaralandı.

29 Mayıs
Çandarlı adlı harita gemisi petrol aramak için muhrip ve hücumbotların eşliğinde Ege Denizi'ne açıldı.

30 Mayıs
Bakanlar kurulunda cumartesi günlerinin tam gün tatil olması kararı alındı.

1  Haziran
Mobil ve BP petrol şirketleri Türkiye 'ye petrol ithalatını durdurdu.
Türkiye,  Alman Demokratik Cumhuriyeti'ni tanıdı.
Yunanistan dışişleri bakanı  “Yunanistan'ın hükümranlığının çiğnenmemesi  için Çandarlı gemisinin hareketleri izleniyor"  dedi.


Fikret Mualla'nınbir eseri
3 Haziran
Ressam Fikret Mualla'nın Fransa'nın Reillane kasabasından alınan kemikleri İstanbul'a getirilerek Karacaahmet Mezarlığına gömüldü. (bkz.)
Hükümet Mobil ve BP şirketlerini uyardı.

9 Haziran
Çeşme'de 145 bin metre karelik alan üzerine kurulan Türkiye'nin en büyük turistik oteli Altın Yunus işletmeye açıldı.

10  Haziran
"Doktor Hikmet Kıvılcımlı işçi kesimi davası" sonuçlandı; sanıklardan Selma Özkol ve Eşref Başraklı 5'er yıl hapis cezasına çarptırıldı .

12   Haziran
Hükümet Ataş Rafinerisi'nin devletleştirileceğini açıkladı .

14 Haziran
Yunanistan Türkiye'ye verdiği notada Çandarlı gemisinin Ege'e yaptığı araştırmaların 1958 Cenevre Antlaşması'na  aykırı olduğunu öne sürdü.

17 Haziran
TBMM eski başkanlarından Refik Koraltan İstanbul’da öldü .
Mobil ve BP hükümetin isteklerini kabul etti.
Kırkpınar'da başpehlivanlığı İzmirli Kara Ali kazandı.

18 Haziran
Milli Eğitim Bakanı Mustafa Üstündağ hakkında verilen gensoru önergesi reddedildi.
Cumhurbaşkanı Korutürk, Deniz ve Hava kuvvetlerinin Ege Denizi'nde yaptıkları ortak tatbikatı izledi.

21   Haziran
Yunanlılar İzmir Limanı çıkışının 2-3 mil açığında  "mayın dökme tatbikatı”na başladı.

22   Haziran
Türkiye Sosyalist İşçi Partisi kuruldu.


Kaçak
23 Haziran
Türkiye'de büyük ilgi toplayan "Kaçak" adlı TV dizisinde "Doktor Kimble" rolünü oynayan ABD'li  sinema oyuncusu David Janssen Turizm Bakanlığı'nın konuğu olarak İstanbul'a geldi.

26 Haziran
Brüksel'de yapılan Türk-Yunan başbakanları doruk toplantısından sonuç alınama

29 Haziran
Moritanya Cumhurbaşkanı Muhtar Ud Daddah resmi bir ziyaret için Türkiye'ye geldi.

Başbakan Yardımcısı Erbakan "Çocuklara çatal tutması değil, Cenab-ı Hakk’a  şükür duası öğretilecek" dedi.

1  Temmuz
Bakanlar Kurulu 7 ilde haşhaş ekimine izin verdi.

2  Temmuz
Anayasa Mahkemesi CHP'nin başvurusu doğrultusunda genel af yasasının 5. maddesini iptal etti; böylece 141, 142, 146 ve 149. maddeler de af kapsamına girdi.

4 Temmuz
Başbakan Ecevit, dünya televizyonları için verdiği demeçte "Yunanistan arabayı atın önüne koşuyor" dedi.

5 Temmuz
Türkiye'nin haşhaş ekimi yasağını kaldırması kararı ABD'nin sert tepkisine yol açtı. ABD Ankara'daki büyükelçisi Macomber'i danışmada bulunmak için Washington'a çağırdı.

8  Temmuz
Rus kemancı İgor Oyştrah ile ABD'li klarnetçi Woody Herman istanbul'da konser verdi.


15 Temmuz
Kıbrıs'ta Cumhurbaşkanı Makarios bir darbeyle devrildi; yerine EOKA'cı Nikos Sampson getirildi. Başbakan Ecevit darbeyi "Yunan müdahalesi" olarak değerlendirdi. 
Haşhaş bölgesi Afyon'da geziye çıkan Ecevit "Nerede ne ekeceğimize kimse karışamaz" dedi.

17 Temmuz
Başbakan Ecevit Londra 'ya giderek Kıbrıs'a ortak müdahalede bulunmayı önerdi.

19 Temmuz
Türk çıkarma gemileri Akdeniz'e açıldı.


20 Temmuz
Türk Silahlı Kuvvetleri Kıbrıs'ta hava indirme ve çıkarma harekatına başladı; Girne kontrol altına alındı.
14 ilde 1 ay süreyle sıkıyönetim ilan edildi.

22 Temmuz
Türkiye BM Güvenlik Konseyi'nin Kıbrıs için yaptığı ateşkes çağrısını kabul etti.

25 Temmuz
Kıbrıs için Cenevre'de Türkiye, İngiltere ve Yunanistan arasında görüşmeler başladı.

26 Temmuz
Dışişleri Bakanı Turan Güneş, ateşkes görüşmelerinin yapıldığı Cenevre'de, "Ateşkes belli haklarımızı kullanmamamız manasına gelmez" dedi.

30 Temmuz
Cenevre'de Kıbrıs konusunda taraflar Türk birliklerinin son bulundukları yerde kalması ve görüşmelere 8 Ağustos'ta devam edilmesi konusunda anlaştı.

5 Ağustos
Gümrük ve Tekel Bakanı Mahmut Türkmenoğlu piyasadaki rakı sıkıntısını tüketimin artışına bağladı.

7 Ağustos
Ne Çıkarsa Bahtına, oyunuyla turneye çıkan Lale Oraloğlu ve rol arkadaşı  Zerrin Yüce, Doğubeyazıt'tan satın aldıkları kaçak eşyalarla Ağrı 'ya gelirken gözaltına alındı.

8 Ağustos
Türkiye, İngiltere ve Yunanistan'ın katıldığı Kıbrıs'la ilgili ikinci tur görüşmeler Cenevre'de başladı.
Tiyatro sanatçısı İsmail Galip Arcan İstanbul'da öldü.

9 Ağustos
12 Mart Muhtırası'nı izleyen günlerde yurtdışına çıkan Mihri Belli Türkiye'ye dönerek teslim oldu; genel aftan yararlanan Belli serbest bırakıldı.
Gravür sanatçısı Aliye Berger İstanbul'da öldü.

11 Ağustos
Ankara-Gerede arasında iki yolcu otobüsünün çarpışması sonucu 22 kişi öldü, 48 kişi yaralandı.


14 Ağustos
Cenevre Konferansı görüşmelerinin çıkmaza girmesi üzerine Türkiye Kıbrıs'ta ikinci bir askeri harekat başlattı .
Edebiyat araştırmacısı ve tarihçisi Nihad Sami Banarlı İstanbul'da öldü.

15 Ağustos
Türk birlikleri Mağusa'ya girdi.

16 Ağustos
Türk birlikleri Mağusa, Lefkoşe, Lefke hattının kuzeyinde kalan bölgeyi denetimi altına aldı ve ateş kesildi.

19 Ağustos
Antalya,  Muğla,  Aydın,  Manisa ve Tekirdağ'da sıkıyönetim kaldırıldı.

21 Ağustos
13 Türk gazeteci Kıbrıs 'ta Rumların eline düştü.

22 Ağustos
Kıbrıs'ta Rumların eline düşen gazetecilerden 11'i serbest bırakıldı;  yaralanan iki gazeteci Adem Yavuz'la, Ergin Konuksever'in hastanede olduğu açıklandı .

24 Ağustos
Ecevit "Yunanlılar masa başına gelmezlerse biz kendi yönetimimizi kurarız" dedi.

26 Ağustos
Kıbrıs'ta yaralanan gazeteci Adem Yavuz kaldırıldığı Adana Tıp Fakültesi Numune Hastanesi'nde öldü.

28 Ağustos
Keban Barajı ve Hidroelektrik Santralı elektrik üretmeye başladı.

30 Ağustos
Erbakan, "Kıbrıs için CHP ile görüş farkı var, anlaşmazlık yok" dedi.

31 Ağustos
Demirel CHP'nin ülkeyi vesika ve yokluk devrine sürüklediğini söyledi.

2 Eylül
Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) bilim ödülleri matematik dalında Cahit Arf ve Orhan İçen'e, fizik dalında Erdal İnönü'ye, tıp dalında Kazım Türker'e verildi.

3 Eylül
Başbakan Ecevit, MSP ile aralarında uzlaştırılması ve bağdaştırılması güç ayrılıklar olduğunu söyledi.

4 Eylül
MSP Meclis Grup Başkan Vekil Hasan Aksay, "İstenmiyorsak koalisyonda durmayız;  zorla güz olmaz" dedi.
Ticaret Bakanlığı margarin sıkıntısını gidermek için dışalım yapma kararı aldı.

7 Eylül
Şair Celal Sılay İstanbul'da öldü.

9 Eylül
Keban Barajı ve Hidroelektrik Santralı törenle açıldı.
11. Antalya Film Şenliği'nde "Altın Portakal" ödülünü Lütfi Ömer Akad’ın filmi Düğün aldı; Perihan Savaş "en iyi kadın oyuncu", Hakan Balamir de en “iyi erkek oyuncu" seçildi.

10 Eylül
İstanbul Haliç'te üçüncü köprü hizmete açıldı .

11 Eylül
Kore'de ölen Türk askerleri için şiddetli çarpışmaların geçtiği Kumyangcangri Yangon'de bir anıt dikildi.

13 Eylül
İki parti arasındaki anlaşmazlık çözümü için Ecevit ve Erbakan arasında yapılan görüşmede olumlu  bir sonuca varılamadı.

14 Eylül
Sinema oyuncusu ve yönetmen Yılmaz Güney Adana'nın Yumurta ilçesi yargıcını öldürdü; cinayet Yumurtalık'taki bir gazinoda işlendi.
Erbakan, Ecevit'in yapacağı İskandinavya gezisini zamansız buldu.

16 Eylül
Ecevit, hükümet adına İskandinav ülkelerine yapacağı geziyi, MSP'li bakanların buna ilişkin kararnameyi imzalamamaları üzerine iptal etti.

18 Eylül
Ecevit başbakanlıktan istifa etti.

19 Eylül
Ecevit hükümet sorununu seçim kararının çözeceğini söyledi.

20 Eylül
Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk hükümeti kurma görevini Bülent Ecevit'e verdi.
ABD Senatosu Türkiye'ye askeri yardımı kesti.
Türk hükümetinin haşhaşı üreticiden çizilmemiş olarak satın alma kararı Birleşmiş Milletler ve ABD’de olumlu karşılandı.

24 Eylül
Dışişleri Bakanı Turan Güneş New York'ta ABD Dışişleri Bakanı Kissinger ile Kıbrıs konusunu görüştü.

26 Eylül
Kissinger'in isteğiyle , ABD’nin askeri yardımı kesme kararı ertelendi.
"Kanatlı Binbaşı" diye anılan milli binici Bedri Böke Ankara’da öldü.

27 Eylül
Hükümeti kurma girişimlerini sürdüren Ecevit, AP ve Cumhuriyetçi Güven Partisi'nden olumsuz yanıt aldı.

30 Eylül
Bülent Ecevit'in iade ettiği hükümeti kurma görevi AP Genel Başkanı Süleyman Demirel'e verildi.

1 Ekim
Ecevit "Çözüm erken seçim veya azınlık hükümetidir" dedi.

2 Ekim
Demirel hükümeti kurma görüşmelerinde ilk "evet”i Erbakan’dan aldı.
Cemal Madanoğlu ve arkadaşlarının yargılandığı davada mahkeme tüm sanıklar için beraat kararı verdi.

3 Ekim
Demokratik Parti Milletvekili Necdet Evliyagil, "Demirel' le turşu bile kurulamaz" dedi.

4 Ekim
Demirel hükümeti kurma görevini iade etti.

8 Ekim
Sivas İlköğretmen Okulu'nda solcu ve sağcı öğrenciler arasında çıkan kavgada 27 kişi yaralandı. 🜹
Prof. İhsan Doğramacı Uluslararası  Çocuk Doktorları Derneği başkanlığına seçildi.

10 Ekim
Hükümeti kurmakla yeniden Bülent Ecevit görevlendirildi.

21 Ekim
Demirel AP 7. Büyük Kongresi'nde yaptığı konuşmada "Kıbrıs harekâtının zayiat bilançosu kamuoyu tarafından tam bilinmiyor" dedi.

23 Ekim
Demirel yeniden AP genel başkanlığına seçildi.

26 Ekim
Kurtuluş Savaşı'nda İzmir'e giren ilk birlik olma onuruna erişen 5. Süvari Kolordusu'nun komutanı Fahrettin Altay İstanbul'da öldü.

28 Ekim
Diyarbakır Tıp ve Fen fakültelerine atanan 21 doçentten ancak 1’i görevi kabul etti.

1 Kasım
İstanbul'da tüpgaz karaborsaya düştü.

4 Kasım
Kırklareli, Edirne, Çanakkale, Balıkesir, İzmir ve Hatay'da sıkıyönetim kaldırıldı;  Ankara, İstanbul, Adana ve İçel'de ise 1 ay daha uzatıldı.

7 Kasım
Bülent Ecevit hükümeti kurma görevini Cumhurbaşkanı Korutürk'e iade etti.

8 Kasım
Ankara'da Hacettepe ve Orta Doğu Teknik üniversitelerinde solcu ve sağcı öğrenciler arasında çıkan çatışmalarda 28 kişi yaralandı. 🜹

12 Kasım
Cumhurbaşkanı Korutürk, Kontenjan Senatörü Prof. Sadi lrmak'ı hükümeti kurmakla görevlendirdi.

Bayezit Meydanında MTTB'nin
düzenlediği "Yunan'a İhtar"
mitinginde Makarios'un kuklası
önce parçalandı, sonra da ateşe verildi
15 Kasım
15 Kasım
187 CHP milletvekili erken seçim için Meclis'e önerge verdi.

16 Kasım
Sosyolog ve halkbilimci Ziyaettin Fahri Fındıkoğlu İstanbul'da öldü.

17 Kasım
Güvenoyu alma olasılığı çok zayıf olan Sadi Irmak hükümeti Cumhurbaşkanı Korutürk tarafından atanarak göreve başladı.

18 Kasım
T-11 tipi bir askeri uçağın Balıkesir yakınlarına düşmesi sonucu 2 subay, 3 astsubay öldü.

20 Kasım
Silopi'de selden 36 kişi boğularak öldü.
Demirel "Hükümete güvenoyu verenler hükümetin icraatından da sorumlu olurlar" dedi.

24 Kasım
Irmak hükümetinin Millet Meclisi ve Senato'da okunan programında kısa sürede seçime gitmenin zorunlu olduğu belirtildi.

25 Kasım
İstanbul Üniversitesi'nde sağcı ve solcu öğrenciler arasında çıkan silahlı çatışma sonucu 10 öğrencinin yaralanması üzerine, Hukuk, Tıp ve İktisat fakülteleri üç gün süreyle kapatıldı. 🜹

26 Kasım
Devrimci Doğu Kültür Ocakları İstanbul Şubesi Başkanı Hikmet Bozcalı 20 yıl hapis cezasına çarptırıldı.

29 Kasım
Millet Meclisi Sadi Irmak hükümetine güvenoyu vermedi; oylamaya katılan 378 milletvekilinin 358'i ret oyu kullandı; Korutürk, lrmak'tan yeni hükümet kuruluncaya kadar görevini sürdürmesini istedi.

2 Aralık
Yurtta 1,5 saatlik elektrik kısıtlaması başlatıldı.

4 Aralık
Ankara 'da Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi 'nde çıkan çatışmalar sonrasında 143 öğrenci gözaltına alındı. 🜹

7 Aralık
5 aylık ayrılıktan sonra Kıbrıs'a dönen Makarios, "Türklerle anlaşmak istiyorum" dedi.

11 Aralık
ABD hükümeti Kongre kararına uyarak Türkiye'ye yapılan askeri yardımı durdurdu.

13 Aralık
Yazar ve politikacı Yakup Kadri Karaosmanoğlu Ankara'da öldü .

16 Aralık
Televizyon haberlerinde gösterilen dünya haritasındaki Kuzey Amerika bölümünün Lenin'e benzediği ihbar edilince savcılık harekete geçti.
Demirel "226 oy bulunmadan da hükümet kurulur" dedi.

21 Aralık
"Milliyetçi Cephe" adıyla güç birliğine giden dört parti lideri Demirel, Erbakan, Feyzioğlu ve Türkeş "seçim ittifakı" konusunu görüştü.

22 Aralık
Ankara' da yaklaşık 2000 toplum polisi çalışma koşullarından ve ücret azlığından yakınarak direnişe geçti.
►Erzurum’da çığ altında kayan 6 kayakçı öldü.

29 Aralık
Filtreli sigaradan sonra rakı da karaborsaya düştü; üretimi artırmak için yeni kazanlar yapıldı.

30 Aralık
Ünlü şekerci Ali Muhittin Hacı Bekir İstanbul'da öldü.


1974 Yılında Dünya’da Meydana Gelen Belli Başlı
Gelişmelerin  Dökümü

1 Ocak
İsrail'de yapılan seçimleri Golda Meir liderliğindeki İşçi Partisi kazandı.
23 Ocak
İsrail askerleri, Süveyş Kanalının batısından çekilmeye başladı.
6 Mart
İngiltere'de seçimleri İşçi Partisi kazandı; Harold Wilson başbakan oldu.
25 Nisan
Portekiz'de General Antonio Spinola bir darbe sonucu yönetimi ele geçirdi
6 Mayıs
Batı Almanya Şansölyesi Willy Brandt bürosunda bir Doğu Alman casusunun çalıştığının ortaya çıkması üzerine istifa etti.
11 Mayıs
Çin'de iki bölgede meydana gelen depremde 20.000 kişi öldü.
16 Mayıs
Helmut Schmidt Batı Almanya'nın yeni şansölyesi oldu.
İsrail askerleriyle Maaloot'ta bir okulda 90 İsrailli çocuğu rehin alan Filistinli gerillalar arasındaki çatışma sırasında 16 çocuk öldü, 70'i yaralandı.
19 Mayıs
Fransa cumhurbaşkanlığına Valery Giscard d'Estaing seçildi.
3 Haziran
Yitshak Rabin, İsrail'in yeni başbakanı oldu.
4 Haziran
Uluslararası Hukukçular Komitesi Uganda'da İdi Amin'in iktidarı ele geçirmesinden bu yana 250.000 kişinin öldürüldüğünü belirtti.
20 Haziran
Lübnan'daki Filistin mülteci kamplarına yönelik İsrail hava saldırısında 16 kişi öldü.
1 Temmuz
Arjantin Devlet Başkanı Juan Peron öldü; yerini karısı İsabel Peron aldı.
19 Temmuz
İspanya’da Franco sağlık sebebiyle yönetimi Kral Juan Carlos'a devretti.
24 Temmuz
Yunanistan'da yedi yıldır süren cunta yönetimi sona erdi; sürgündeki Konstantin Karamanlis hükümeti kurmak üzere geri döndü.
4 Ağustos
İtalya'da bir trene yapılan neo-faşist saldırıda 12 kişi öldü.
8 Ağustos
Richard Nixon istifa eden ilk ABD başkanı oldu; Nixon adının karıştığı Watergate skandalı dolayısıyla istifa etti.
9 Ağustos
Gerald Ford ABD'nin yeni başkanı olarak yemin etti.
16 Ağustos
Solcu lider Andreas Papandreu 7 yıllık sürgünden sonra Atina'ya geri döndü.
1 Eylül
Nikaragua'da General Somoza devlet başkanlığına atandı.
20 Eylül
Honduras'ta çıkan kasırgada 10.000 kişi hayatını kaybetti.
30 Eylül
Portekiz Devlet Başkanı General Spinola istifa etti.
18 Kasım
Yunanistan'da yapılan seçimi Başbakan Karamanlis kazandı.
25 Kasım
BM Genel Sekreteri U Thant öldü.
29 Kasım
Pakistan'da meydana gelen depremde 4700 kişi öldü.
10 Aralık
Rus yazar A. Soljenitsin 4 yıl önce kazandığı Nobel Ödülü'nü aldı.

Notlar
[1] Güzel İstanbul'un Başına Gelenler
*1973 yılında, Cumhuriyet’in 50. yılını kutlamak için 20 sanatçıya İstanbul’un çeşitli yerlerine konulmak üzere 20 heykel ısmarlandı. Bunlardan biri de Gürdal Duyar’ın yaptığı "Güzel İstanbul" heykeliydi. Heykel 1974’te Karaköy Meydanı’na konuldu. Duyar, eserinde İstanbul’u hafifçe geriye doğru uzanmış, başı arkaya atılmış çıplak bir kadın figürüyle tanımladı. Fakat heykelin macerası yeni başlıyordu. Eser CHP-MSP koalisyonun iş başında olduğu dönemde tartışma konusu haline geldi. Sonunda "müstehcen" bulunduğu iddasıyla bir gece yarısı söküldü ve sonrasında belediye şantiyelerinden birinde ortaya çıktı. Ardından da Yıldız Parkı’nın kıyıda köşede bir yerine dikildi. Halen de parkın gözlerden ırak, kuytu bir alanında. Heykelin üzerinde tanıtıcı bir yazı olmaması da dikkat çekiyor. http://www.hurriyet.com.tr/turkiye-nin-en-guzel-10-heykeli-10600376  (19.12.2008 haberin tarihi)


Çitle kapatılmış Güzel İstanbul heykeli
*İstanbul Büyükşehir Belediyesi, heykeltıraş Gürdal Duyar’ın yaptığı “Güzel İstanbul” heykelini müstehcen bularak fidanlardan oluşan çitle kapattı. Posta’nın haberine göre, İBB heykelin çevresini “Heykelin yanında çocuk parkı var. Aileler müstehcen diye heykeli şikayet etti” gerekçesiyle kapattı. Sosyal medyadaki tepkiler üzerine heykeli etrafındaki fidanlar kaldırıldı.
http://sendika63.org/2017/10/ibb-mustehcen-buldugu-guzel-istanbul-heykelinin-etrafini-citle-kapatti-453539/  (29 Ekim 2017 Haberin Tarihi)





[2] Afla ilgili gelişmeler için kısa özete bkz.  https://www.trtarsiv.com/izle/82157/1974-genel-af-yasasi-nin-detaylari


[3] İsmail Cem'le yapılan söyleşi için bkz. 

ARŞİV ODASI: İsmail Cem, 1974 - BBC TÜRKÇE

https://www.youtube.com/watch?v=uOaumh6p2nM&feature=youtu.be

Haluk Şahin ile İsmail Cem ve TRT Yılları Üzerine




Diğerlerine de bkz. 
1980 Yılı Dünya ve Türkiye Kronolojisi 🜹
https://kaynaklarlatarih.blogspot.com/2018/12/1980-yl-dunya-ve-turkiye-kronolojisi.html

1979 Yılı Dünya ve Türkiye Kronolojisi 🜹
https://kaynaklarlatarih.blogspot.com/2018/12/1979-yl-dunya-ve-turkiye-kronolojisi.html

1978 Yılı Dünya ve Türkiye Kronolojisi 🜹
https://kaynaklarlatarih.blogspot.com/2018/12/1978-yl-dunya-ve-turkiye-kronolojisi.html

1977 Yılı Dünya ve Türkiye Kronolojisi 🜹
https://kaynaklarlatarih.blogspot.com/2018/12/1977-yl-dunya-ve-turkiye-kronolojisi.html

1976 Yılı Dünya ve Türkiye Kronolojisi 🜹
https://kaynaklarlatarih.blogspot.com/2018/12/1976-yl-dunya-ve-turkiye-kronolojisi.html

1975 Yılı Dünya ve Türkiye Kronolojisi 🜹
https://kaynaklarlatarih.blogspot.com/2018/12/1975-yl-dunya-ve-turkiye-kronolojisi.html



Kaynak: Cumhuriyet'in 75 Yılı, 1954-78, 2. cilt, YKY, 1999/2, s.694-98

Kronolojinin jpg Görüntüsü




Lorem ipsum is simply dummy text of the printing and typesetting industry.

Comments


EmoticonEmoticon