KAYI BOYU VE OSMAN LI Aİ LES İ Osmanlı ailesinin tarihi kayıtlara, etnik incelemelere, gelenek lere ve mevcut damgalarına göre Oğuzların sağ kolu olan Gün han kolunun Kayı boyundan geldikleri kabul edilmektedir. Oğuz boylarının listesini veren Reşideddin ve Yazıcıoğlu Kayı'yı birinci sırada, Kaşgarlı Mahmud ise ikinci sırada göstermektedir. Bu durum Kayının siyasi ve içtimai mevkii itibariyle Oğuzların en mühim ve en asil boyu sayıldığını gösterir. Kayının manası; muhkem, kuvvet ve kudret sahibi demek olup ongunu (sembolü, arması) şahindir. Damgası iki ok ile bir yaylı oktur.2 Kayıların Selçuklularla birlikte miladi IX. asırdan itibaren Ceyhun Nehri'ni geçerek İran'a geldikleri sanılmaktadır. Bu sırada" (Ahmet Şimşirgil – Kayı I)

Horasan'da Merv Mahan taraflarına yerleşen Kayılar, Moğol istilası sırasında Azerbaycan ve Doğu Anadolu'ya hicret etmişlerdir. Moğol baskınları üzerine Doğu Anadolu'ya gelen Kayılardan bir kısmı ileride Osmanlı Devleti'ni kuracak olan şubedir. Tarihi ananelere göre Kayı boyunun bu şubesi Sultan I. Alaaddin Key kubat zamanında (1219-1236) Ankara'nın batısındaki Karacadağ taraflarına yerleştirilmişlerdir. Bu olayın ya 1230 yılındaki Selçuklu Harezmşah savaşı sonunda veya I. Alaaddin'in son dönemlerinde ilk Moğol akınının bu havaliyi vurduğu sırada gerçekleştiği tahmin edilmektedir. Kayıların Anadolu'ya geldikten sonra ne suretle dağıldıkları hak kında değişik rivayetler mevcuttur. Meşhur olanı şöyledir: Ahlat'a yerleşen Kayılar oradan Erzurum ve Erzincan'a, daha sonra Halep'e göçmüşlerdir. Ancak Caber Kalesi civarında reisleri Süleyman Şah Fırat'ı geçerken boğulmuştur. Bu hadise üzerine bir kısmı oraya yerleşirken diğer bir kısmı Çukurova'ya gelmiştir. Burada da ikiye bölünen Kayılardan bir bölümü Erzurum civarına Pasin Ovası'ndaki Sürmeli çukura gelmiştir. Burada da aralarında ihtilaf çıkmış, bir kısmı anayurtlarına geri dönerken Ertuğrul ile kardeşi Dündar'ın emrindeki dört yüz çadır halkı bir müddet Sürmeli çukurda kal dıktan sonra batıya doğru harekete geçmiştir.3 Yine meşhur bir geleneğe göre Ertuğrul Bey PasinlerCien kalka rak Karacadağ'a doğru gelirken mevkii belli olamayan bir mahalde Selçuk ve Moğol kuvvetlerinin muharebe ettiklerini görmüşler ve yukarıda naklettiğimiz savaşa girişmek zorunda kalmışlardı. Sultan Alaaddin onların bu yardımlarına mukabil Ertuğrul Bey'e Söğüt'ü kışlak, Domaniç ve Ermeni dağlarını ise yaylak olarak vermiştir. Osmanlı vekayinamelerinin bazılarına göre ise 1230'lu yıllarda Ertuğrul Bey'in reisliğindeki Kayılar, Selçukluların uç kuvvetleri olarak Karacadağ mıntıkasında bulunuyordu. Bu rivayetleri inandırıcı bulmayan bazı araştırıcılar Kayıların Selçuklularla birlikte Anadolu'ya geldiklerinden ve muhtelif mınOsman

tıkalara dağıldıklarından bahsetmektedirler. Nitekim Erzurum, Erzincan, Kemah, Amasya, Çoruh, Kastamonu, Ilgaz, Çankırı, Gerede, Bolu, Düzce, Eskişehir, Balıkesir, Muğla, Manisa, Afyon, Konya, Ankara, Aydın, Kütahya ve Sivas'ta Kayı adıyla köylerin mevcudiyeti bunun göstergesidir.4 Ancak Anadolu Selçuklu tarihi boyunca birtakım Oğuz aşiretlerinin faaliyetlerine şahit olduğumuz halde Osmanlı Devleti'nin kuruluşundan evvel Kayı ismini taşıyan veya bu boyun etkili olduğu hiçbir hareket gösterilemez. Dolayısıyla Anadolu'nun Malazgirt Savaşı sonrasında Anadolu'da iskan edilen Kayıların belki sayıca yüksek olabilir ama dağınık bir şekilde yer leşmeleri neticesinde güçleri kırılmıştır. Dolayısıyla Selçukluların zayıfladığı ve yıkıldığı bir dönemde de hiçbir yerde faal değildirler. Bu itibarla Osmanlı beyliğini kuracak olan Kayı kabilesinin, yine Osmanlı kaynaklarında belirtildiği üzere, Moğol istilası neticesinde Ertuğrul Gazi liderliğinde bu bölgeye hareketlenen, toprağa bağlı olmayan, zinde, faal ve etkin bir güç oldukları en kuvvetli ihtimal olarak karşımıza çıkmaktadır.

Tarih, bayramcigerli.blogspot.com,
Bayram Cigerli,Tarih Notları, Osmanlılar,Tarih Konu Anlatım,Ahmet Şimşirgil,Kayılar,