Moğol baskınları üzerine Doğu Anadolu'ya gelen Kayılardan bir kısmı ileride Osmanlı Devleti'ni kuracak olan şubedir. Tarihi ananelere göre Kayı boyunun bu şubesi Sultan I. Alaaddin Key kubat zamanında (1219-1236) Ankara'nın batısındaki Karacadağ taraflarına yerleştirilmişlerdir. Bu olayın ya 1230 yılındaki Selçuklu Harezmşah savaşı sonunda veya I. Alaaddin'in son dönemlerinde ilk Moğol akınının bu havaliyi vurduğu sırada gerçekleştiği tahmin edilmektedir. Kayıların Anadolu'ya geldikten sonra ne suretle dağıldıkları hak kında değişik rivayetler mevcuttur. Meşhur olanı şöyledir: Ahlat'a yerleşen Kayılar oradan Erzurum ve Erzincan'a, daha sonra Halep'e göçmüşlerdir. Ancak Caber Kalesi civarında reisleri Süleyman Şah Fırat'ı geçerken boğulmuştur. Bu hadise üzerine bir kısmı oraya yerleşirken diğer bir kısmı Çukurova'ya gelmiştir. Burada da ikiye bölünen Kayılardan bir bölümü Erzurum civarına Pasin Ovası'ndaki Sürmeli çukura gelmiştir. Burada da aralarında ihtilaf çıkmış, bir kısmı anayurtlarına geri dönerken Ertuğrul ile kardeşi Dündar'ın emrindeki dört yüz çadır halkı bir müddet Sürmeli çukurda kal dıktan sonra batıya doğru harekete geçmiştir.3 Yine meşhur bir geleneğe göre Ertuğrul Bey PasinlerCien kalka rak Karacadağ'a doğru gelirken mevkii belli olamayan bir mahalde Selçuk ve Moğol kuvvetlerinin muharebe ettiklerini görmüşler ve yukarıda naklettiğimiz savaşa girişmek zorunda kalmışlardı. Sultan Alaaddin onların bu yardımlarına mukabil Ertuğrul Bey'e Söğüt'ü kışlak, Domaniç ve Ermeni dağlarını ise yaylak olarak vermiştir. Osmanlı vekayinamelerinin bazılarına göre ise 1230'lu yıllarda Ertuğrul Bey'in reisliğindeki Kayılar, Selçukluların uç kuvvetleri olarak Karacadağ mıntıkasında bulunuyordu. Bu rivayetleri inandırıcı bulmayan bazı araştırıcılar Kayıların Selçuklularla birlikte Anadolu'ya geldiklerinden ve muhtelif mınOsman" (Ahmet Şimşirgil – Kayı I)
Tarih, bayramcigerli.blogspot.com,
Bayram Cigerli,Tarih Notları, Osmanlılar,Tarih Konu Anlatım,Ahmet Şimşirgil,Kayılar,