"Balık Baştan Kokar"
 |
Tiberius'un imparatorluğunun kontrolünü prefect Lucius Aelius Sejanus'a bırakarak hayatının son
dönemlerinin çoğunu geçirdiği Capri'deki Villa Jovis'in kalıntıları.
Toplumların, ölü balıklar gibi baştan ayağa doğru bozulduğu söylenir. Gerçekten ilk imparatorların listesinde fazlasıyla soysuz vardır.
Augustus'un evlatlığı İmparator Tiberius(yönetim dönemi, MS 14-37), zalimliklerini ve sapıklıklarını uygulamak için erkenden Capri’ye çekilmiştir. Onun döneminde, öldüresiye çalışan muhbirlerin (delatores) alevlendirdiği kitlesel mahkûmiyetler modaya dönüşmüştür.
Caligula (yönetim dönemi MS 37-41), yaşadığı sürece kendisini tanrılaştırmış ve atını konsüllüğe atamıştır. Suetonius*[biyografi yazarı] "Üç kızıyla birden sırayla ensest yapmak onun alışkanlığıydı ve büyük ziyafetlerde karısı onun üzerine uzandığı zaman, o da kızlarını sırayla altına alırdı" der ve devam eder: "Dazlak ve köse olduğu için hangi koşulda olursa olsun keçilerden söz edilmesini en büyük suç ilan etmişti. Kendisine çok yakışacak bir şekilde, cinsel organlarına yönelik bir suikast sonucu öldürülmüştür.
Messalina ve Agrippina adlı iki katil kadınla evli olan Claudius(yönetim dönemi MS 41-54), mantar yemeğine karıştırılmış zehirli mantar sosuyla zehirlenerek öldürülmüştür.
Güzel sanatlara, lükse ve zevke düşkün İmparator Neron (yönetim dönemi MS 54-68), başarısız bir suda boğma girişiminden sonra bıçaklayarak annesine tecavüz etmiştir. Teyzesini, çok kuvvetli bir müshil ilacı vererek, ilk karısını yanlış bir zina suçlaması üzerine, hamile ikinci karısını tekmeleyerek öldürmüştür. Suetonius "Özgür doğmuş oğlanları ve evli kadınları iğfal etmekle yetinmeyip, Ocak Tanrıçası Rahibesi Bakire Rubria'ya da tecavüz etmiştir" diye anlatır ve sürdürür; "Sporus adlı oğlan çocuğunu, hadımlaştırarak kıza dönüştürdükten sonra, onunla evlenmek için bütün Saray mensuplarının katıldığı, çeyiziyle, gelinliğiyle, duvağıyla tam bir evlenme töreni düzenledi; sonra onu eve getirdi ve bir eş gibi davrandı. (...) Nero'nun babası Domitius da aynı tür bir eşle evli olsaydı dünya daha mutlu bir yer olurdu." Nero, sonunda “Qualis artifex pereo” (İçimde ölen... Ne müthiş bir sanatçı!) sözleriyle intihar etmiştir.
Bir asker olan İmparator Galba (yönetim dönemi MS 68-69), "dört imparatorlar yılı"nda, asi askerler tarafından öldürülmüş; halefleri Otho ve Vitelliusda aynı kadere uğramışlardır. Bir eyalet vergi tahsildarının oğlu olan Vespasianus (yönetim dönemi MS 69-79), hep istediği gibi "ayakta ölmeyi" başarmıştır. Son sözleri, "Allahım, bir tanrıya dönüşüyor olmalıyım!" olmuştur. Titus'un (yönetim dönemi MS 79-81), ancak Vezüv yanardağının patlamasıyla bozulan alışılmamış bir refah dönemi saltanatından sonra kardeşi tarafından zehirlendiği söylenmektedir. Titus'un muhtemel katili İmparator Domitianus (yönetim dönemi MS 81-96), karısı ve suç ortakları tarafından bıçaklanarak öldürülmüştür. Augustus'un, kendisinden hemen sonraki on halefinden sekizi iğrenç bir şekilde öldürülmüştür.
Ama Roma'nın pastırma yazı daha ileridedir. "Eğer biri dünya tarihinde insan ırkının en mutlu ve müreffeh olduğu dönemi saptamaya çalışsa," demektedir Gibbon **[tarihçi] "tereddüt etmeden Domitianus'un ölümünden Commodus'un tahta çıkışına kadar geçen dönemi gösterirdi."
Nerva (yönetim dönemi MS 96-98), Trajan (yönetim dönemi MS 98-117), Hadrianus (yönetim dönemi MS 117-138), Antoninus Pius (yönetim dönemi MS 138-161) ve Marcus Aurelius’un (yönetim dönemi MS 161-180) yöneliminde İmparatorluk sadece en büyük coğrafi sınırlarına ulaşmakla kalmamış, eşsiz bir sükûnet ve istikrar dönemini de yaşamıştır. Nerva, yoksullara yardım geleneğini başlatmıştır; Trajan dürüst, yorulmak bilmez bir askerdir; Hadrianus bir sanatçı ve sanat koruyucusudur. Antoninus Pius hakkında Gibbon şöyle yazmaktadır: "Onun dönemi, gerçekten tarih için pek az, hatta insan türünün suçlar, budalalıklar ve talihsizlikler siciline göre daha az malzeme sağlayan ender bir avantajla göze çarpar.”
** https://tr.wikipedia.org/wiki/Edward_Gibbon
Başlığı ben yazdım DK
Benim yazdığım şu yazıda ise daha geç dönemin soysuz hükümdarları var; Roma Çökerken https://tarihegitimi.blogspot.com/2016/01/roma-cokerken.html Buna da bkz.