Fenerbahçe Spor Kulübü 1907 yılında İstanbul'da kurulan bir profesyonel futbol kulübüdür. Renkleri sarı ve laciverttir. Özellikle futbol branşı ile Türk sporunun önde gelen kulüplerindendir. Futbol takımı İç saha maçlarını UEFA'nın beş yıldızlı stadları arasında yer alan ve 2007 yılında yenilenmesi tamamlanan Fenerbahçe Şükrü Saracoğlu Stadyumu'nda oynamaktadır. 2009 UEFA Kupası finali de bu stadyumda oynanacaktır.Kulüpteki diğer branşlar Basketbol, Voleybol, Atletizm, Boks, Kürek, Yelken, Eskrim, Yüzme , Masa Tenisi, Dağcılık, Kriket ve Atıcılık'tır.Tarih
- Resmî Kuruluş yılı: 1907
- Kurulduğu Yer: İstanbul Moda'da Beşbıyık Sokağı 3 numaralı evin alt katı.
- Kurucular: Ziya Songülen, Osmanlı Bankası memuru Ayetullah Bey, Bahriye Mektebi talebesi Necip Okaner, Asaf Beşpınar Bey, Enver Yetkiner, Galip Kulaksızoğlu tarafından kurulmuştur.
- Renkleri:
Sarı-Lacivert
Ziya Songülen ve Necip Okaner kulübü resmî olarak 1907 yılında, Moda'da Beşbıyık Sokak'ta kurmuşlardır. Kulübün kuruluş günü olarak Ulu Önderimizim kulübü ziyaret tarihi olan 3 Mayıs kabul edilir. Kulübün kuruluş amacı ilk tüzüğünde şöyle belirtilmiştir,
Madde 2: Kulübün takip ettiği maksat ve gaye; memlekette terbiye-i bedeniye ve fikriyenin tamimine çalışmak ve şübbân-ı vatanı mübâreze-i hayata ve meşâkk ve esfâr-ı askeriyeye alıştırmaktır.(Kulübün takip ettiği amaç ve gaye; memlekette bedeni ve fikri terbiyenin yayılmasına çalışmak ve vatan gençlerini; vatanın korunmasına, zorluklara ve askeri seferberliklere alıştırmaktır.)
Madde 3: Kulüp bilhassa askeri idmanlar icrası ve milli oyunların tamim ve ıslahı esbabına teşebbüs edecek ve küdâhte tecrübeleri icrasına müsait pavyonlar tesis ve küşâdına çalışacaktır. (Kulüp, özellikle askeri beden eğitimlerin yapımı ve milli oyunların yaygınlaştırılması ve disiplinli bir halde geliştirilmesiyle uğraşacak, ve kaybolan tecrübelerin kazanılmasına uygun “amatör şubeler” kurulması ve açılmasına çalışacaktır.)
Kulüp Sultan Abdülhamid'in baskı yönetimi döneminde kurulmuştu. Bu yönetimde Türk gençleri bir kulübe üye olamıyor ve futbol oynayamıyorlardı. Songülen kulübün ilk başkanı seçildi. Ayetullah Bey ilk genel sekreterliğe , Necip Okaner ilk kaptanlığa getirildi. Fenerbahçe Burnu'ndaki deniz fenerinin kulübün amblemi üzerinde büyük etkisi oldu. Deniz feneri'nden etkilenerek kulüp renkleri sarı-beyaz yapıldı ve formalar bu renkte tasarlandı. Kulüp belirtkesi ve renkleri 1910 yılında Topuz Hikmet tarafından değiştirildi ve bugün de kulübün renkleri olan sarı-lacivert o dönemde kulüp renkleri oldu. Fenerbahçe'nin aktiviteleri 1908 yılına kadar gizlilik içinde sürdürüldü. 1908 yılındaki yasa ile tüm futbol kulüpleri yasal hale geldi. Fenerbahçe İstanbul Ligi'ne 1909 yılında katıldı ve ilk yılında 5.oldu. İlk takımın içinde Ziya Songül, Ayetullah Bey, Necip Okaner, Galip Kulaksızoğlu, Hassan Sami Kocamemi, Asaf Beşpınar, Enver Yetiker, Şevkati Hulusi Bey, Fuat Hüsnü Kayacan, Hamit Hüsnü Kayacan ve Nasuhi Baydar vardı. 1912-1913 sezonuna kadar kulüp bir başarı elde edemedi. 1912-1913 yılında ise namağlup şampiyon oldu.
Fenerbahçe, İngiliz Kraliyet ailesi deniz filosu personelleri ile Kurtuluş Savaşı boyunca birkaç kez karşılaşmıştır. Bazı İngiliz askerleri kendi özelliklerine göre (Topçular , İrlanda Muhafızları gibi) takımlar kurup İstanbul'da futbol oynamışlardır. Bu takımlar kendi aralarında ve yerel İstanbul takımları ile birçok maç yapmışlardır. Fenerbahçe, bu takımlarla yaptığı birçok maçı kazanmıştır. (5 galibiyet işgal kuvvetleri 4 maç berabera 57 maç Fenerbahçe'nin galibiyeti)
Türkiye Futbol Federasyonu, Ulusal Ligi 1959 yılında kurdu. Fenerbahçe 1959 yılındaki bu ligi Galatasaray'ı toplamda 4-1 yenerek kazanmıştır. Sonraki sene Fenerbahçe UEFA Şampiyonlar Ligi'ne katılmıştır. Bu kulübün Şampiyonlar Ligi'ne ilk katılımıdır. Elemelerde Csepel SC'yi 4-3 mağlup etmiş fakat ilk turda OGC Nice ile berabere biten maçın ardından 1-5 kaybetmişlerdir. Fenerbahçe 1960'ların en başarılı Türk Kulübü olmayı 10 Lig'in 5'ini kazanarak başarmıştır. Ayrıca bu 10 yılda 3 kere ikinci olmuşlardır.
1970'lerde Fenerbahçe 4 defa daha ligi birinci bitirmeyi başarmıştır. Bu on yılda ayrıca ilk kez Fenerbahçe, Beşiktaş ve Galatasaray dışından bir takım şampiyon olma başarısı göstermiştir. Trabzonspor 1970'lerin 10 yılı boyunca 4 kez lig şampiyonu olmayı başarmıştır. Fenerbahçe 1980'lerde 3 kez daha ligi zirvede tamamlamıştır. Bu süre zarfında Dört Büyükler,
Fenerbahçe, Galatasaray, Beşiktaş ve Trabzonspor en az 2 yıl şampiyon olmuşlardır. Galatasaray ve Beşiktaş Türkiye Ligi'nin 1990'lı yıllarını domine etmişler ve bu iki kulüp 10 sezonun 9'unu şampiyon kapamışlardır. Fenerbahçe ise sadece 1995-1996 yılında Carlos Alberto Parreira yönetiminde şampiyonluğa ulaşmışlardır.
Fenerbahçe 2001 yılında şampiyon olmuş ve en yakın rakibinin ligdeki hegemonyasını kırmıştır. Ertesi yıl yeni teknik direktör Werner Lorant yönetiminde Galatasaray'ın ardından lig 2.sırada tamamlamışlardır. Sonraki sezon Ariel Ortega'lı kadroya rağmen işlerin iyi gitmemesi ile takım ligi ancak 6.sırada tamamlamıştır. Fakat bu sezonda Fenerbahçe, ezelî rakibini 6 Kasım 2002'de Şükrü Saracoğlu Stadyumu'nda 6-0 mağlup etmeyi başarmıştır. Werner Lorant'ın görevden alınmasından sonra, bir başka Alman teknik direktör Christoph Daum takımın başına etirilmiştir. Daum, daha önce Beşiktaş ile 1994-95 sezonunda görev yapmış ve şampiyonluk yaşamıştı. Fenerbahçe Pierre van Hooijdonk, Mehmet Aurelio ve Fabio Luciano gibi yeni futbolcular alıp kadroda yapılanma sürecine girdi. Bu yeni futbolcular ile Fenerbahçe 15.Türkiye Ligi şampiyonluğuna ulaştı.
Ertesi yıl Trabzonspor'un, önünde şampiyon olunarak 16.Türkiye Ligi şampiyonluğuna ulaşıldı. Fenerbahçe 2005-06 sezonunda şampiyonluk yarışını son haftada ezelî rakibine bırakta. Fenerbahçe ligin son haftasında aradığı galibiyeti bulamayınca ezelî rakibi şampiyonluğa ulaştı. Sonrasında, Christoph Daum istifa etti yerine 4 Temmuz 2006'da Arthur Zico getirildi. Zico başta iki yeni savunmacıyı takımına ekledi. Bunlar Uruguay Millî Futbol Takımı stoperi Diego Lugano ve Brezilyalı Edu Dracena idi. Zico ayrıca iki forveti sarı lacivertli renklere bağladı. Bunlar Sırbistan Millî Futbol Takımı'ndan Mateja Kezman ve bir başka Brezilyalı Deivid de Souza idi. Fenerbahçe, 100. yılı olan 2006-07 sezonu 6-0'lık Kayseri Erciyesspor galibiyeti ile başladı. Türkiye Ligi'in 32. haftasında Fenerbahçe Trabzonspor ile 2-2 berabere kalırken Beşiktaş'ın Bursaspor'a 0-3 kaybetmesi ile 100. yılında 17. şampiyonluğuna ve en çok Türkiye Ligi şampiyonu olan takım unvanına ulaştı.
Fenerbahçe 2007–08 sezonuna Real Madrid ile sözleşmesi sona ermesi ile serbest kalan Brezilyalı yıldız Roberto Carlos'u renklerine katarak girmiştir.
Başkanlar
|
|
|
|
Unutulmaz Futbolcular
Fenerbahçe 1907 yılında kurulduğunda oldukça kısıtlı bir kadroya sahipti. Bunlardan Galip Kulaksızoğlu ilk kadrodan kulüpte en fazla kalan isimdi. Kulüpte 17 yıl geçiren Kulaksızoğlu 1924 yılında jübile yapana kadar 216 maça çıkmıştı. Zeki Rıza Sporel Fenerbahçe'nin altyapısından çıkmış ilk isimlerdendi. 18 yıllık kulüp kariyerinde 352 maçta 470 gol atarak maç başına 1,3 gol ortalaması ile kulüpte önemli bir yer edinmiştir. Zeki Rıza Sporel 16 kez forma giydiği Türkiye Millî Futbol Takımı forması ile 15 gole imza atmıştır. Cihat Arman kulübe en uzun süre hizmet eden kalecilerdendir. 12 sezon boyunca 308 maça çıkmıştır.
Lefter Küçükandonyadis, Avrupa'da mücadele eden ilk önemli Türk oyunculardandır. Lefter, Fenerbahçe'ye geri dönmeden önce 2 yıl boyunca sırayla ACF Fiorentina ve OGC Nice takımlarında oynamıştır. Lefter 615 maçta 423 gol atarak kulübün 2 İstanbul Ligi, 3 Türkiye Ligi zaferi kazanmasında etkili olmuştur. Bir başka efsanevi oyuncu Can Bartu, kulübün Avrupa'ya ihraç ettiği önemli oyunculardandır. Ayrıca Can Bartu bir avrupa kupası finalinde ( Fiorentina - Glasgow Rangers, 1 Ocak 1961 ) top koşturan ilk Türk oyuncu olmuştur. Bartu, Fenerbahçe'ye geri dönmeden önce S.S.C. Venezia ve S.S. Lazio takımlarında da futbol oynamıştır. Bartu, Fenerbahçe'de 330 lig maçında 162 gol atmış ve 4 Türkiye Ligi zaferi yaşamıştır.
Yakın geçmişte, özellikle yabancı futbolcular taraftarın gönlünde taht kurmuştur. Bunlardan Uche Okechukwu 13 sezon Fenerbahçe ve İstanbulspor'da forma giymiş ve Türkiye'de en uzun süre kalmış yabancı oyuncu unvanını elde etmiştir. Uche, Fenerbahçe kariyerinde 2 Türkiye Ligi şampiyonluğu yaşamış ve taraftarlar tarafından kulübün unutulmaz isimlerinden biri olarak görülmektedir.
Amblem
Amblem, 1910 yılında resimde yeteneği olan futbolcu Topuz Hikmet tarafından tasarlamıştır ve bu amblem günümüze kadar ulaşmıştır.
Topuz Hikmet'in anlatımıyla Fenerbahçe ambleminin öyküsü:
- Kulübümüzün rengi sarı-beyazdan, sarı-laciverte çevrildikten sonra bu yeni renklerle bir amblem yaptırılması gündeme geldi. Arkadaşlarım bu amblemin çizilmesini benden rica ettiler. İlk önce bayrağımızın renkleri kırmızı ile beyazı bir araya getirdim. Sonra kırmızı üzerine bir kalp şekli çizerek bunu sarı-laciverte boyadım ve üzerine de metanet, kuvvet ve sağlamlığın ifadesi olan meşe dalını resmettim. Beyaz kısma da kulübümüzün ismini ve kuruluş tarihini yazdım. Rozetimizi çizerken, ona şu manayı vermeye çalıştım; Kalpten gelen bir bağımlılıkla bu kulübe hizmet etmek. Çizdiğim şekil arkadaşlarım tarafından beğenildi ve yeni amblem o tarihlerde Almanya'da bulunan Tevfik Haccar'ın aracılığıyla orada yaptırıldı. Yeni harflerin kabulünden sonra aynı şekilde muhafaza edildi. Sadece Fenerbahçe Spor Kulübü 1907 yazısı yeni harflerle değiştirildi.
Tesisler
Stadyum
Ana madde : Fenerbahçe Şükrü Saracoğlu Stadyumu
Şükrü Saracoğlu Stadyumu İstanbul,Kadıköy'de , Fenerbahçe takımının maçlarına ev sahipliği yapan stattır. Stad 1908 yılında açılmıştır ve 1999 - 2006 yılları arasında yenilenerek kapasitesi arttırılmıştır. 4 Ekim 2006'da UEFA tarafından yapılan incelemeler sonucunda 2009 UEFA Kupası finalinin bu statta yapılması kararlaştırılmıştır. Mayıs ayından itibaren stad bakıma alınıp üstü tamamen kapatılacak ve ayrıca 6.000 kişilik bir kapasite artışı olacaktır.Ayrıca loca sayısında artış olacak ve stad kapasitesi 60.000'e yaklaşacaktır
.
Müze
Kulüp Müzesi birkaç kez yeri değiştirilmiş ,yenilenmiştir. Son olarak Şükrü Saracoğlu Stadyumu'na taşınmış ve 19 Ekim 2005 tarihinde açılmıştır. Müzede toplam 10 bölüm vardır.
Diğer Tesisler
Kulübün diğer tesisleri arasında sosyal merkezler, antreman tesisleri, kulüp ana merkezi,Dereağzı Metin Aşık Kamp Merkezi, genç takım futbol akademisi, spor salonu, Fikirtepe Tesisleri, Fenerbahçe Koleji ve yüzme havuzu bulunmaktadır.
- Faruk Ilgaz Sosyal Tesisleri, kulüp ana binasının yanına kurulmuştur. 15 Mayıs 1969'da kurulmasına rağmen Aziz Yıldırım tarafından restore edildi ve 21 Ocak 2004 tarihinde açıldı..
- Samandıra Antreman Tesisleri'nin, yapımı 1997 yılında Ali Şen’in başkanlığı döneminde başlandı. 2000 yılında tamamlandı.Ana takımın kamp merkezidir..
- Dereağzı Metin Aşık Kamp Tesisleri, Dereağzı'nda kurulmuştur ve Fenerbahçe PAF takımına hizmet vermektedir.1989'da yeniden açılmıştır. Tesis Fenerbahçe'nin boks,yelken gibi takımlarına hizmet vermektedir.
- Genç Futbol Akademisi, Metin Aşık Kamp Tesisleri'nin yanın kurulmuştur.1999 yılında yapılarak Fenerbahçe Genç takımlarına hizmet vermektedir.
- Fikirtepe Tesisleri, Yumurtacı Abdi Bey Yolu üzerinde , Kadıköy'e kurulmuştur.1 Temmuz 1998'da açılmıştır. Futbolcu yetiştirmek için kullanılmaktadır..
- Spor Salonu, Munir Nurettin Selcuk Yolu üzerine Kızıltoprak'a kurulmuştur. 1982'de açılmıştır ve 24 Şubat 2001'de yenilenmesi tamamlanmıştır.Fenerbahçe Erkek ve Bayan basketbol ,Erkek Voleybol ve Bayan Voleybol takımlarına hizmet vermektedir..
- Vefa Küçük Yüzme Havuzu, 16 Temmuz 1999'da açıldı ve yüzme branşına hizmet vermektedir.
Taraftar Grupları
Fenerbahçe çok geniş bir taraftar kitlesine sahiptir. Şükrü Saracoğlu Stadyumu'nun yenilenmesinden sonra Fenerbahçe, Türkiye Ligi içinde maça en fazla taraftar çeken kulüp oldu. Fenerbahçe, 2006-2007 sezonunda maç başına 40.000 seyirciye ulaşmıştır.
Fenerbahçe 4 büyük taraftar grubuna sahiptir. Bunlar Genç Fenerbahçeliler, Kill For You, UniFeb ve Antu/Fenerlist'tir.
Genç Fenerbahçeliler
GFB,tüm taraftarlar içinde lider gruptur.Grup 6 küçük gruba ayrılır.Bunlar 1907 Gençlik (2000 yılında kurulup 2001 yılında GFB'ye katılmıştır ), GFB Europe, Lise GFB ( Lise öğrencileri tarafından 2002 yılında kurulmuştur), Uni GFB ( Üniversite öğrencileri tarafından 2001 yılında kurulmuştur),GFB’s Angels ( Bayan Fenerbahçeliler grubu) ve Devil’s of GFB ( 2004 yılında kurulmuştur)
GFB'nin 61 şehirde, 51 üniversitede ve 10 değişik ülkede üyeleri vardır.Grup maçları Şükrü Saracoğlu Stadyumu'un Migros Tribünü kısmında takip etmektedir.
Kill For You
KFY 1996 yılında kurulmuştur.Grup, takımın tüm profesyonel ve amatör maçlarını takip etmektedir. Şükrü Saracoğlu Stadyumu'nun maraton tribününde maçları takip etmektedirler.
UniFeb
Grup 2002 yılında kurulmuştur.Tüm üyeleri üniversitelilerden oluşmaktadır. Şükrü Saracoğlu Stadyumu'nda maçları Telsim tribününden takip etmektedirler. Merkezleri Levent'tedir.
Antu/Fenerlist
Grup bir internet topluluğudur.Ali Şen'in oğulları olan Metin Şen ve Adnan Şen tarafından kurulmuştur.
33 ülkeye, 37 şehire yayılmıştır ve yaklaşık 25.000 üyeleri vardır.Üyeler maçları Şükrü Saracoğlu Stadyumu'nda maçları Telsim tribününden takip etmektedirler.
Fenerium
Fenerbahçe'nin lisanslı ürünleri Fenerbahçe Sportif AŞ adına Fenerium mağazalarında ve ülke genelinde direk satış yapan Fenerium tırları tarafından satılmaktadır.
Fenerium ana şubesi Şükrü Saracoğlu Stadı'ndadır.Buradan sezonluk bilet ve maç biletleri satın alınabilir.
Fenerium 41 mağaza ve 200 civarı satış noktasında toplam 1.720.000 ürün satarak 19 Milyon Dolar kar elde etmiştir.2004-2005 sezonunda 285.000 civarında ürün satılmıştır.
Fenerbahçe'nin eski futbolcularından Nicolas Anelka'nın piyasaya sürdüğü Nic39 adlı ürünü Fenerüumlarda satılmaktadır.
Futbol
Başarıları
Ana madde : Fenerbahçe'nin kazandığı şampiyonluklar ve kupalar Fenerbahçe'nin Süper Lig'teki verileri için Fenerbahçe'nin lig tarihi maddesine bakınız.
- Turkcell Süper Lig:
- 17 Şampiyonluk: 1959, 1960-61, 1963-64, 1964-65, 1967-68, 1969-70, 1973-74, 1974-75, 1977-78, 1982-83, 1984-85, 1988-89, 1995-96, 2000-01, 2003-04, 2004-05, 2006-07
- Türkiye Kupası:
- 4 Şampiyonluk: 1968, 1974, 1979, 1983