Safranbolu'da yaşayan 2 bin 749 Ortodoks, 30 Nisan 1921'de Büyük Millet Meclisi'ne gönderdikleri telgrafla, İstanbul'daki Rum Ortodoks Patrikliği'ni tanımadıklarını beyan edip Karaman'da bir Türk Ortodoks Patrikliği kurulmasını isterler. Bu telgrafta, Anadolu'da yaşayan Ortodoks Rumların Elen olmadığı ifade edilir. Öte yandan `Anadolu'da bulunan ve bizim gibi kendilerine Rum namı verilen diğer bilumum arkadaşlarımızın aynı amalı perverde (arzuyu paylaştıklarına) ettiklerine şüphemiz yoktur' ifadesi, iki yıl sonra gerçekleşecek Türk, Yunan nüfus mübadelesi karşısında Anadolu halklarının ne denli isteksiz olduğunu da gösterir:
| |  |
| Göç, resmi değişim protokolü imzalanmadan çok önce başlamıştı. Türkiye limanlarında, 1920'li yıllarda dramatik sahneler yaşanıyordu. | |
| |
"Menşe" (köken), adet, an'anat (gelenekler) ve lisan itibariyle Türk olan bizler, şimdiye kadar Pan-Helenizm amalının (emellerinin) husulüne (gerçekleşmesine) hasr-ı mesai eden (mesai ayıran) İstanbul Rum Patrikliği'nin taht-ı tazyik ve tesiratında kalarak milliyet-i asliyemizi izhar edemedik (açıklayamadık). Filhakika (gerçekte) saha-i tarihiye tetkik edilecek olursa zemine-i mütekaddimede (geçmişte) Ortodoks mezhebini kabul etmiş, Türk olduklarından şüphe kalmayan ve fakat tesirat-ı maruzadan (birtakım nedenlerden) dolayı Rum namı altında yaşayan kardeşlerimizden, mezkur (zikredilen) Patrikliğin tesvikatı (iddiaları) ve telkinatına tabi olan ara sıra yanlış yollara gidenler olur. Buna rağmen bizler yine Türklerden, Türkiye hükümetinden daima adil ve şefkatli muamele gördük. Bundan sonra da Pan-Helenizm amal ve cereyanlarına katiyen tabi olmayarak aslen kardeşlerimiz olan Türklerle müsavi (denk) ve merfu (yüceltilmiş) bir halde yaşamak azmindeyiz. Anadolu'da bulunan ve bizim gibi kendilerine Rum namı verilen diğer bilumum arkadaşlarımızın aynı amalı perverde (aynı arzuyu paylaştıklarına) ettiklerine şüphemiz yoktur.. Binenaleyh çok itilafat ve tesvilat (aldatma) ile iki kardeş milleti birbirinden ayırmaya bilhassa son zamanlarda maskeyi büsbütün atarak, vazife ve safvet-i ruhaniyetini suistimal ederek yaptığı pek çirkin taşkınlıklarla, sergüzeştcev (maceraperest) hareketiyle bizleri de felaket uçurumlarına sevke çalışmakta olan İstanbul Rum Patrikliği ile bugünden itibaren kat-i münasebat ettik. Gayemiz Anadolu'nun münasip (uygun) bir mahallinde bir Türk Ortodoks Patrikliği tesis ederek Türk kardeşlerimizle vahdet-i tamme (tam bir birlik) getirmek ve hükümetimizin zir-i cenah (tarafsız) adalet ve refetinde (merhametinde) mesudane (mutlu bir şekilde) yaşamaktır. Bu emelimizin tesrii (hızlandırılması) ve teslihi (kolaylaştırılması) hususunu Safranbolu'da mukim 2749 nüfusun tercüman-ı efkâr (fikirlerinin) ve hissiyatı olarak hükümet-i adilemizden behulusü'l-bâl (samimiyetle) istida (yardım) ve istirham eyleriz.
Safranbolu'da 2749 nüfusa baliğ olan Türk Ortodoks Cemaati Namına Kırımlıoğlu Hristo, Bazi Karyasi Muhtarı Yorgi, Kilise Meclisi Muhtarı Dimitri, Papaz Pirmayos,Kilise Heyetinden Dimitri Kemikçioğlu Hristo, Hanyar Mahallesi Muhtarı Vasili, Eşraftan İfdan Çelebioğlu İstavri, Kırkalan Mahallesi Muhtarı Ekmekçioğlu Anastas, Düvelamabbas Mahallesi Muhtarı Vasil, Ekmekçi Oğlu Yovan, Kratooğlu Hacı Yovan, Şerbetçioğlu İhasil.'
