"R İ SYAN VE B İ R İ HAN ET! Çelebi Mehmed Han'ın kardeşi İsa ile mücadelesinde Aydın, Saruhan, Teke ve Menteşe beyleri İsa'nın tarafını tutmuşlardı. Ancak Çelebi Mehmed'in ağabeyine karşı üst üste galibiyetleri üzerine beyler bölgelerini koruma çabasına düştüler. Çelebi Mehmed ise aleyhinde tertip olunan bu ittifakı dağıtmak üzere harekete geçmişti. Saruhan Beyi Hızır Şah yakalanarak idam olunurken, Aydınoğlu Cüneyd Bey ile Germiyanoğlu Yakub Bey itaatlerini arz ettiler. Özürler dileyip bir daha aleyhinde bulunma yacağına dair söz verdiler. Cüneyd Bey'in bu bağlılığı uzun süre devam etti. Ancak bu dünyada rüzgar her zaman insanoğlunun istediği gibi esmez. İnsan bazen sıhhatli bazen de hasta olur. Ay kimi kez dolunay halindeyken kimi kez de küçülür. Denizlerdeki gelgit olayına benzer şekilde hükümdarların da güçlü ve güçsüz devreleri olur. İşte Çelebi Mehmed de Musa ile girdiği mücadelenin ilk saf hasında bozguna uğrayıp geri çekilmek zorunda kalmıştı. Çelebi Mehmed'in durumunun sarsıldığı, Musa'nın ikbal güneşinin par180" (Ahmet Şimşirgil – Kayı I)
ladığı görülünce yüreğinde fesatlık ateşi bulunanlar derhal orta ya çıktılar. Bunlardan biri de Aydınoğlu Cüneyd Bey idi. Padişahın boz guna uğradığı günleri fırsat bilerek çevresindeki topraklara el attı. Osmanlıların Aydıneli valisini öldürerek Ayasluğ'u zapt etti. Cüneyd Bey'in faaliyetlerinden haberdar olan Çelebi Mehmed derhal beylerine emirler göndererek toplanmalarını bildirdi. Firuz Bey oğlu Yakub Bey, komutanı olduğu Ankara Kalesi'nin, Karaman sınırında olması dolayısıyla boş bırakılmayacağını bildirip özür beyan ederek gelemeyeceğini arz etti. Yakub Bey daha önce Ankarayı Timur Han'a karşı kahramanca müdafaa etmişti. Çelebi Mehmede ise ilk itaat eden ve destek veren beylerdendi. Belki özrü yerinde ve mantıklı idi. Ancak Çelebi Mehmed'in fıkrinde İzmir'i ele geçirmek ve hakimini cezalandırmak yatıyordu. Ayrıca Rumeli'de uğranılan bozgundan sonra ordusunun toplanma sında büyük menfaat görüyordu. Bu itibarla Yakub Bey' in sergilediği tavır Çelebi Mehmed'i fevkalade üzmüş bulunuyordu. Çelebi Mehmed'in üzerine geldiğini duyan Cüneyd Bey ise İzmire çekildi. Çelebi Mehmed süratle hareket ederek İzmir'i kuşattı. Rodos şövalyeleri ile Midilli, Sakız ve Menteşe donanmaları da kendisine yardımcı oluyordu. On günlük bir muharebeden sonra Cüneyd, karşı koyamayacağını anlayıp kaleyi teslim etti. Çelebi Mehmed İzmir' in surlarını birçok yerinden yerle beraber etti. Ayrıca Rodos şövalyelerinin yarıya kadar yaptırdığı muazzam kaleyi de bir gece içinde yıktırıverdi. Bu durumu gören Rodos şövalyeleri üstad-ı azamı, Çelebi Mehmed'e gelerek olayı şiddetle protesto etti. Şayet kalenin yapılmasına müsaade edilmezse Papanın da katılacağı büyük bir Haçlı donanması tertiplenmesi için çalışa cağını söyleyerek tehditler savurdu. Padişah üstad-ı azamın tehditlerini sükunetle dinledi ve so nunda dedi ki:
isterim ki yeryüzünde bulunan Hristiyanların cümlesi ne lütufta bulunayım, iyilik edeyim. Ancak kendi tebaamın da saadetini düşünmek zorundayım. Bu kale bir korsan yatağı olup Müslümanlara çok zarar veriyordu. Timur Han burasını yıkmakla umumun övgüsüne mazhar olmuştu. Şimdi ben tekrar yaptırmakla lanetle mi anılayım? Ancak Karya (Muğla), Kilikya (Batı Antalya) hududlarında sana bir yer vereyim. Oraya kaleni inşa et." Üstad-ı azamın oranın Menteşe beyine ait olduğunu söylemesi üzerine Çelebi Mehmed: "Benim sana verdiğim bana aittir. Çünkü Menteşe beyi benim ancak bir memurumdur" diyerek meseleyi halletti. Böylece gelişebi lecek bir tehlikenin önüne şimdilik set çekmiş oluyordu. Şövalyeler ise bugün Bodrum denilen eski Halikarnas(fa Petraniyum Kalesi'ni inşa etmeye başladılar. 158 Öte yandan Cüneyd Bey, affedilebilmesi için başta validesi olmak üzere hatırı sayılır nice aracıları harekete geçirmişti. Özürlerini ve pişmanlıklarını iletip bu defa da hoş görülmesini, affedilmesini, ettiği edepsizliklere bakılmayıp ihsan ile muamele olunmasını rica etti. Nice gün görmüş zatın gelerek istirhamda bulunması Çelebi Mehmed'in merhamet ve lütuf damarlarını kamçıladı. Nihayet hu zuruna çıkarak saygı ile elini öpen ve yeminlerle bağlılığını bildiren Cüneyd Bey'i affetti. Ancak beyliğini Bulgar kralının Müslüman olan oğlu Aleksandır'a verdi. Cüneyd'i ise Rumeli'de Niğbolu sancağına tayin etti (1414). *** Çelebi Mehmed İzmir<ien sonra, bağlılıktan dönenlere bir ibret dersi olmak üzere Ankara'ya yürüdü. Maksadı Yakub Bey'i cezalan dırmaktı. Yakub Bey de bu gelişin anlamını kavramıştı. En yakın adamlarıyla gizlice yola çıkarak padişahın otağına geldi. Akla yakın belgelerle padişahın gazabını söndürmeye çalıştı. Ancak padişahın gönlünde oluşan kırgınlığı gideremedi. Kendisine bağlı bir beyin zor dönemde çağrısına olumsuz karşılık vermesi Çelebi Mehmed'i oldukça üzmüş ve kızdırmıştı. Yakub Bey'i
öldürülmesini emretti. Ancak diğer emirleri padişahın kızgınlık ateşini giderebilmek için büyük gayret sarf ederek şöyle dediler: Ey düşmanı perişan eden keremi bol padişah Lütfun karşısında düşmanlar kapında baş eğer Gönülleri avlamak bil ki kerem ile olur Yoksa bel bağlayanlar hırçınlıktan kaçıp gider Başarıyı az bulduysan ağır söz söyle ama Hemen öldürmek cezalandırmak mı icap eder Öldürmek korku vermesin, hakkıyla ceza olsun Pişman olunca dirilmez tek sözünle ölenler Hemen de yok olur habbecikler suya düşünce Damlacıkları çevirmek mümkün olmazsa eğer Belki de bu söylediklerinde hiç yalan yoktur Şimdi dedikleri aydınlanmamış olsa meğer Yaptıkları ile değerini tartıp ölçme onun Şöyle bir haline acısan, ona cihan değer Osmanoğulları'nın töresi şefkat değil mi Senin de atalarının yolunu tutman yeter.159 Emirler ayrıca bu ayrılık ve kargaşa günlerinde tanınmış, tecrü beli bir beyi öldürmenin uygun olmayacağını söylediler. Çelebi Mehmed Han bu görüşler üzerine Yakub Bey hakkındaki kararını geriye bıraktı ve Bursa'ya döndü. Yakub Bey'e gösterdiği ihmalkarlığın sonuçlarını bildirtti. Yakub Bey ise ağır yeminlerle itaat duygularını açıklayıp buna dair deliller göstererek tutumunun sebebini anlatmaya çalıştı. Bütün bu gelişmelere rağmen padişah, savaş esnasında söz dinlememeyi bir türlü içine sindiremiyordu. Beylerini de üzmek istemediğinden Yakub Bey'i öldürtıneyip Tokat'ta Bedevi Çardak'ta hapis tutulmasını emretti.160
Tarih, bayramcigerli.blogspot.com,
Bayram Cigerli,Tarih Notları, Osmanlılar,Tarih Konu Anlatım,Ahmet Şimşirgil,Kayılar,