Bu Seride Yer Alan Osmanlı Tarihi Ders Notları Konuları, Kaynaklar

Dilara Kahyaoğlu


Osmanlı Tarihi Ders Notlarım İçinde Yer Alan Konular ve Linkleri

Anadolu Beyliklerinden Önceki Dönemin Belli Başlı Olguları

 Osmanlıların İlk Kuruluş Yıllarında Anadolu, Ortadoğu, Balkanlar ve Avrupa

 Osmanlı Devletinin Kuruluşu: Osman Bey (1281-1324)

 Beylikten Devlete: Orhan Bey Dönemi

 Osmanlı Devleti'nin Doğuşu: I. Murat Dönemi

Osmanlı Devletinin Kuruluş Döneminde Fetihler, Araçlar, Sorunlar, Yöntemler

Osmanlı Devletinin Kuruluşu: Hızlı Büyümeden Parçalanmaya

Osmanlılar Yeniden Toparlanıyor: Çelebi Mehmet Dönemi ve Şeyh Bedrettin

Osmanlı'nın Anadolu Siyaseti Değişiyor: "Maniyi Gazaya Gaza, Gazayı Ekberdir"

Balkanlarda Sarsılan Hakimiyeti Pekiştirme Çabaları: II. Murat Dönemi 1421-1451

Osmanlı İmparatorluğunun Doğuşu: Bütün Yönleriyle Fatih Dönemi

Klasik Dönemde Osmanlı Toplum Yapısı ve Daire-i adliye

Klasik Dönemde Osmanlı Ordusu

Osmanlılar: Klasik Dönemde Devlet Yönetimi

Klasik Dönemde Osmanlılarda Eğitim ve Öğretim

Avrupa Tarihi: Bilim ve Teknikte Gelişmeler, Coğrafi Keşifler

Avrupa Tarihi: Antikitenin Keşfi, Hümanizm ve Rönesans

Avrupa Tarihi: Dinde Reform Hareketleri

II. Bayezit Dönemine Genel Bir Bakış

Klasik Osmanlı Düzeninin Çöküşü

"Duraklama Dönemi" Uluslararası Olayları 1577-1700 SAVAŞLAR ve ANTLAŞMALAR

17. Yüzyıl Osmanlı'sında İsyanlar

17. Yüzyılda Islahat Çabaları

Osmanlılarda Gerileme Dönemi: 18. Yüzyıl Gelişmeleri ve Lale Devri

II. Mahmut Dönemi Olaylarının Kronolojisi

II. Mahmut, Ayanlar ve Senedi İttifak

Osmanlı'yı Sarsan Bir Milliyetçilik Hareketi: Yunan Ayaklanması ve Savaş

Vakayı Hayriye ve II. Mahmut'un Islahatları

Mısır'ın Osmanlı'dan Kopuşu ve Dönüm Noktası Sözleşmeler

Balta Limanı Ticaret Antlaşması

Tanzimat Fermanı ve Tanzimat Dönemi Islahatları

Kırım Savaşı (1853-1856) ve Paris Antlaşması (1856)

Islahat Fermanı (1856) ve Ardından Çıkan Olaylar

Avrupa Tarihi: Almanya ile İtalyanın Siyasi Birliklerini Kurmaları

Birinci Meşrutiyet, Genç Osmanlılar, Tersane Konferansı ve 1877-78 Savaşı

İstibdat, Jön Türkler ve II. Meşrutiyet

Kaynaklar

*1860-61 Suriye Buhranı, Haluk Ülman, AÜSBF yayınları, 1966

*Eşkıyalar ve Devlet, Osmanlı Tarzı Devlet Merkezileşmesi, Karen Barkey, Tarih Vakfı Yurt Yayınları 1999

*Kavalalı Mehmet Ali Paşa Son Firavun, Gilbert Sinoué, Doğan Kitap, 1999

*İstanbul Seyahatnamesi,Josephus Grelot, Turizm, 1998

*Osmanlı Beyliği 1300-1389, E. A. Zachariadou (ed.), Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 1997

*Osmanlı Çalışmaları İlkel Feodalizmden Yarı Sömürge Ekonomisine, Taner Timur, İmge Kitabevi, 1996

*Osmanlı Devleti Tarihi, Hammer,Üçdal Neşriyet, 1983

*Osmanlı Devleti'nin Kuruluşu Efsaneler ve Gerçekler Osmanlı Devleti'nin Kuruluşu Tartışma- Panel Bildirileri, İmge Kitabevi, 2000 

*Osmanlı Ekonomisinde Bağımlılık ve Büyüme, Şevket Pamuk, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 1994

*Osmanlı Gayrimüslümlerinin Askerlik Serüveni, Ufuk Gülsoy, Simurg, 2000

*Osmanlı İmparatorluğu Tarihi,Robert Mantran, cilt 1 ve 2, 1992

*Osmanlı İmparatorluğu ve Modern Türkiye, Stanford J. Shaw,  E Yayınları, 1. ve 2. cilt, 1994

*Osmanlı İmparatorluğunun Ekonomik ve Sosyal Tarihi, Halil İnalcık, cilt 1, 1300-1600, Eren Yayıncılık, 2000

*Osmanlı İmparatorluğunun Kuruluşu, H. Adams Gibbons, 21. Yüzyıl Yayınları, 1998

*Osmanlı İmp'da Devlet ve Taşra Toplumu, Dina Rizk Khoury, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 1999

*Osmanlı Kültürü ve Gündelik Yaşam Ortaçağdan Yirminci Yüzyıla, Suraiya Faroqhi, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 1997

*Osmanlı Türklerinde İlim, A. Adnan Adıvar, Remzi Kitabevi, 1982

*Sicili Osmani, Mehmed Süreyya Bey, Küğ Yayınevi, 1969

*Türk Kimliği, Bozkurt Güvenç, Remzi Kitabevi, 1996

*Türkiye Tarihi: Osmanlı Devleti, Cem Yayınevi, 2. ve 3. ciltler, 1989

*Türkler 18. Yüzyılda, Baron De Tott,  Tercüman Yayınları, 

*Türklerin Tarihi (1-5 cilt), Doğan Avcıoğlu, Tekin Yayınevi 1995

*Yanya Sultanı Tepedelenli Ali Paşa, William Palmer, Milliyet Yayınları, 1997

-AnaBritannica, İlgili Maddeleri, Ana Yayıncılık, 1988

-Cogito, Osmanlılar Özel Sayısı, Sayı 19, YKY, 1996

-Salı Toplantıları: Anatomi Dersleri, Osmanlı Kültürü, 93-94, YKY

-Tanzimattan Cumhuriyete Türkiye Ansk., İletişim Yayınları, 1985

-Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi  (1. ve 2. cilt), YKY, 1999

Ortaçağ ile İlgili Konuların Linkleri, Kaynakça, Sözlük ve Sınav Soruları

Dilara Kahyaoğlu

2018-Aralık

Kaynak: Ortaçağ Tarih Atlası
11. yüzyıl insanlarının (okumuşların, bilginlerin, ilgilenenlerin) dünyalarının sınırları bu kadardı,
Dünya'yı böyle algılıyorlardı.
Avrupa merkezli bakış olduğunu da ayrıca belirtelim

Konuların Linkleri

1. Ortaçağ'da Avrupa-Giriş

2. Hristiyanlık, Kilise ve Papalık

3. Feodalizm veya Derebeylik

4. Haçlı Seferleri

Kaynakça
1. Ana Britanica (ilgili maddeler)
2. Server Tanilli, Uygarlık Tarihi
3. Türkiye Tarihi, cilt 1, Cem Yayınevi
4. Thema Larousse
5. Fernand Braudel, Uygarlıkların Grameri
6. Amin Maalouf, Arapların Gözüyle Haçlı Seferleri
7. Ernest H. Gombrıch, Kısa Dünya Tarihi
8. Server Tanilli, Yüzyılların Gerçeği ve Mirası
9. Orhan Hançerlioğlu, Dünya İnançları Sözlüğü
10. Orhan Hançerlioğlu, İslam İnançları Sözlüğü 

11. V. Diakov, S. Kovalev, İlkçağ Tarihi 2

12. Bertrand Russell, Batı Felsefesi Tarihi, Ortaçağ

13. Henri Pirenne, Ortaçağ Kentleri

14. Colin Mcevedy, Ortaçağ Tarih Atlası

15. Johan Huizinga, Ortaçağın Günbatımı

16. Resimlerle İnsanlık Tarihi Ansiklopedisi, Ortaçağ, Karacan Yayınları

17. Paul Sweezy vd., Feodalizmden Kapitalizme Geçiş, Metis Yayınları

18. Türkçe Sözlük, Türk Dil Kurumu

Sözlük

Antlaşma: İki ya da daha çok devletin veya devlet görevlilerinin karşılıklı imzaladıkları belge.

Atabey: Kimi eski Türk devletlerinde özellikle Selçuklularda şehzadenin eğitimi ile ilgilenen kişi veya bağımsız bir eyaletin yönetiminden sorumlu olan vezirlere verilen san.

Başpiskopos: Protestan kilisesinde papa anlamında kullanılır. Piskoposların başıdır.

Cihad: Din uğruna yapılan savaş, Arapça zahmet anlamındaki “cahd”dan türetilmiştir.

Fidye: Birinin esirlik ya da bir beladan kurtulması için verilen para veya herhangi bir kıymet; kurtarmalık.

Hanedan: Hükümdar ya da devlet büyüğü gibi bir kimseye dayanan soy. Belli büyük bir soydan gelen.

Havari: İsa’nın dini yaymakla görevlendirdiği on iki yardımcısı. Havari, Arapça yardımcı anlamındadır.

İstihdam etmek: Bir görevde, bir işte kullanmak.

Kapalı ekonomi: İktisadi ve ticari ilişkiler açısından dış ülkelere kapalı, ihracat (dışarıya mal satmak)ve ithalat yapmayan (dışarıdan mal almak), üretilen mal ve hizmetlerin ülke içinde tüketildiği, üretim faaliyetinin ithal ya da ihraç amacı gütmeden yalnızca ülke nüfusunun ihtiyaçlarının giderilmesine yönelik olduğu varsayılan ekonomi.

Keşiş: Hristiyanlarda manastırda yaşayan hiç evlenmemiş papaz, rahip.

Kutsal yerler: Filistin’de İsa Peygamber ve Hıristiyanlık dini ile ilgili yerler, tapınaklar.

Kutsamak: Takdis etmek.

Maiyet: Üst görevlinin yanında bulunan kimseler. Bir kimsenin buyruğu altında çalışanlar.

Mezhep: Bir dinin görüş ve anlayış ayrılıkları nedeniyle ortaya çıkan kollarından her biri.

Muhalif: Aksi taraf ya da fikirde olan; uymayan, karşı olan.

Papa: Katolik Kilisesi’nin başkanı olan Papa, piskoposlar piskoposudur ve Roma piskoposu olarak anılır.

Papaz: Hristiyan din adamı.

Patrik: Ortodoks kilisesinde kiliselerin başkanına verilen ad. Ayrıca başpatriklik de vardır. Örneğin Fener Rum Patriği başpatriktir.

Piskopos: Dinsel bir bölgeyi yöneten en üst aşamadaki papaz. Sözcük anlamı; gözeten demektir.

Romans: Sekiz hecelik dizelerden oluşmuş bir İspanyol koşuk türü. Şarkı türünde ve piyano için hazırlanmış genellikle kıtalar biçiminde beste.

Ruhban sınıfı: Rahipler, din adamları sınıfı.

Sözleşme: Antlaşmaya taraftar olanları karşılıklı bir şekilde bağlayan, sözleşmeye uyulmadığı takdirde, uymayan tarafa yaptırım (ceza, zorlama) uygulanabilen antlaşma.

Tarikat: Ayni dinin içinde, tasavvufa dayanan ve kimi ilkelerle birbirinden ayrılan Tanrı’ya ulaşma yollarından her biri.

Tasarruf: İstediği gibi kullanma yetkisi.

Teçhizat: Gerekli olan araç, gereç; donatı.

Örnek Sınav Soruları 

1. Bir tarihçi yazdığı bir yazıda “feodal sistemde soyluların ayrıcalıklı bir konumu vardı” diyor.

Sizce bu tarihçi haklı mıdır? Bu fikrin doğruluğunu veya yanlışlığını derste öğrendiğiniz bilgileri, örnekleri, kullanarak kanıtlayınız.


2. Ortaçağ'ı anlatan ülke haritaları baronların ve vasalların kişisel bağımlıklarına işaret etme konusunda zorunlu olarak aciz kalmaktadır. Baronların meydana getirdiği mozaiği, verasetlerin sürekliliğini ve piskoposluk merkezlerini veya manastır gibi yerlerin devamlılığını göstermek zorunda olan haritalar ancak işin karmaşıklığına işaret edebilir.

Bu neden böyledir? Neden, Ortaçağ dönemini tamamen yansıtabilen ayrıntılı haritalar yapılamıyor?

Kaynak gösterilmeden kullanılamaz.