Diyanet İşleri Reisi Rifat Börekçi'nin Her Eve 1 Kuran Emri

Diyanet İşleri Reisi Rifat Börekçi tarafından imzalanarak Diyanet'in tüm taşra teşkilatına gönderilen resmi yazıda tüm evlerde mutlaka Kur'an ve "İslam Dini" kitabının bulundurulması, çocukların din eğitimi içinde kullanılması ve okunmasının sağlanması emredilmiş. 

Ahmet Özgür Türen Arşivi

Atatürk Zamanında İmam Hatip Müfredatı

1- Kuran ı Kerim 
2 - Tecvid
3 - Tefsir
4 - Hadis
5 - İlma
6 - Tevhit
7 - Arabca
8 - Din dersleri
9 - Ruhiyat ahlak
10 - Terbiye
11 - İçtimaiyat
12 - Malumatı Vataniye
13 - Türkçe
14 - Hüsnühat
15 - Türk Edebiyatı
16 - Hitabet ve inşat
17 - Tarih
18 - Coğrafya
19 - Riyaziyat
20 - Hesap
21 - Hendase
22 - Cebir
23 - Resim Hattı
24 - Ülumu Tabiiyye
25 - Hayvanat
26 - Nebatat
27 - Arziyat
28 - Fizik
29 - Kimya
30 - Hıfzısahha
31 - Usülü Tedris
32 - Malumatu Kanuniye
33 - Fransızca
34 - Terbiyei Bedeniye
35 - Musiki

Tarihte Bugün Kıbrıs Zaferinin 43. Yıl Dönümü.. Kutlu Olsun...

Türkiye Neden Amerika İle Müttefik Oldu ?

II. Dünya Savaşı başladığında elbette Sovyetlerle Türkiye arasında temaslar başlar. Türkiye, her iki devlete Balkanlar ve Akdeniz üzerinden İngiltere ve Fransa dışında herhangi bir devletten saldırı gelmesi hâlinde iş birliğine gitmeyi teklif eder. Bu teklif üzerine Sovyet yetkililer İngiltere ve Fransa ile anlaşan Türkiye’nin kendilerini Almanya ve İtalya ile karşı karşıya getirmek istediğini düşünürler. Neticede taraflar arasında yeni bir antlaşma yapılmaz ancak 1935 yılında imzaladıkları antlaşma hâlihazırda yürürlüktedir. Belki de buna güvenerek Stalin, Moskova’da temaslarda bulunan Türkiye Dışişleri Bakanı Şükrü Saraçoğlu’na Montreux Antlaşması’nda değişiklik teklifinde bulunur. Stalin’in teklifi kendi içerisinde çelişiyor, Boğazlar üzerinde Türkiye’nin hakimiyetini “zedelemeden” Türkiye ile Sovyetlere eşit haklar tanımayı ancak Boğazların savunulması noktasında sorumluluğu tamamen Türkiye’ye bırakmayı içeriyordu. Açıkça görüleceği üzere Sovyetlere, Türkiye ile eşit haklar verilmesi hâlinde hem Türkiye’nin Boğazlar üzerindeki hakimiyeti zedelenecek hem de olası bir saldırı hâlinde Türkiye yalnız kalacaktı. Bu teklifin Türkiye tarafından kabul edilmemesiyle Türkiye ile Sovyetler arasındaki müzakereler “zihinlerde” sona erdi. İşin aslı Türkiye Montreux’den memnundur ve değişiklik yapmaya hiç de niyeti yoktur. Bu durumda Türkiye, İngiltere ve Fransa ile yürütülen görüşmelere ağırlık verir.


Diğer yandan Türkiye, İngiltere ve Fransa ile temaslarını sürdürmektedir ve 19 Ekim 1939 tarihinde bu üç devlet arasında Ankara’da karşılıklı yardım antlaşması imzalanır. Bu antlaşmanın imzalanması, Sovyet yayın organlarının yeniden harekete geçerek propaganda ve manipülasyon yapmalarına neden olur. Her iki gazete bir yandan İngiltere ve Fransa’nın Türkiye’yi savaşa sürüklediklerini ileri sürerken diğer yandan bu devletlerin Türkiye ile Sovyetlerin arasını açmak istediklerini iddia eder. Türkiye dış politikasına yönelik bu iddialar olumsuz olarak algılansa da Sovyetlerin henüz Türkiye’nin dostluğunu kaybetmek istemediğinin göstergesidir.


1939 yılına kadar Türk yetkililer dış politikada Sovyet gerçeğini hiç bir zaman gözden ırak tutmamış, Sovyetlere bilgi vererek yürüttükleri temaslarda kendi menfaatleriyle birlikte eski müttefiklerinin menfaatlerini de gündeme getirmiş, Sovyetler aleyhine herhangi bir ittifaka girmemişlerdi. Yapılan ahde vefa gereği izlenen bu politika Sovyetlerde memnuniyet yaratacağına aksine onların her istediklerini Türklere yaptırabileceklerini düşünmelerine neden olmuştu. İşte Saraçoğlu Moskova’daki ziyaretinde bunu yakından hissetmişti. Bu nedenle Saraçoğlu’nun Moskova’daki temasları Türk-Sovyet ilişkilerindeki “samimiyetin” kaybolması ile sonuçlanmıştı.


II. Dünya Savaşı’nın başlarında Sovyetler, Almanya ile temaslarına devam ediyor, bu temaslarında Türkiye’nin menfaatlerine zarar verecek tekliflerde bulunmaktan kaçınmıyordu. Diğer yandan İngiltere, Almanya’ya karşı hem Sovyetleri hem de Türkiye’yi kazanarak birlikte ortak bir cephe kurmaya çalışıyordu.


Almanlar, Fransa’yı işgal ederek Fransız belgelerini ele geçirdiklerinde bu belgeleri tahrif ederek yayınladılar. Bu şekilde Almanlar, Türkiye’nin Sovyetlere karşı Fransa ile işbirliğine dair bir antlaşma yaptığını ileri sürdüler. Bu açıklamalar kısa süreli bir gerginliğe neden olduysa da 25 Mart 1941 tarihinde Sovyetler bir deklarasyon yayınlayarak savaşın bundan sonraki aşamasında tarafsız bir tutum sergileyerek Türk toprakları ile ilgilenmediğini açıklar. Bir kaç ay sonra Sovyetler Birliği ile İngiltere arasında karşılıklı yardım antlaşması imzalanır.


Her ne kadar tarafsız kalacağını açıklamış olsa da Sovyetler Birliği 1941 yılı içerisinde İngilizlerle bir antlaşma yaparak Almanya’ya meyilli olan İran’ı birlikte işgal etti. Bu işgal sırasında Sovyetler ve İngiltere, Türkiye’nin toprak bütünlüğüne saygı göstereceklerini açıklama ihtiyacı hissetmişlerdi.


7 Temmuz 1942 tarihinde Stalingrad’ın Alman ve Macar kuvvetleri tarafından ele geçirilmesiyle Sovyetler Birliği zor durumda kaldı. Bu durumda başta İngiltere olmak üzere müttefik devletler Türkiye’nin savaşa katılması ve Balkanlarda yeni bir cephe açması için yoğun temaslarda bulunurlar. Türkiye ise müttefiklere yakın durmak ve onlarla anlaşmalar yapmakla birlikte savaştan uzak durmak niyetindedir. Ordusunun taarruz kapasitesine sahip olmadığını ve hazırlıksız bir taarruz hâlinde Alman karşı taarruzu ile başa çıkamayacağını düşünen Türkiye ancak yeterli silah ve cephane yardımı yapılması hâlinde savaşa girebileceğini müttefiklere bildirir. Neticede müttefikler Türkiye’ye istediği yardımı yapamazlar, Türkiye de savaşa fiilen girmez. Bu duruma en çok içerleyen zor günler geçiren Sovyetler Birliği olur.


Türkiye 23 Şubat 1945 tarihinde fiilen savaşmadığı Almanya’ya resmen savaş açacaktır.Türkiye Almanya’ya savaş açsa da Sovyetler kırgındır. 19 Mart 1945 tarihinde Sovyetler Birliği, 1935 yılında Türkiye ile yeniledikleri ve 10 yıl geçtiği için süresi dolan antlaşmanın II. Dünya Savaşı sırasında yaşanan hadiseler ve ortaya çıkan yeni koşullar nedeniyle uzatmayacağını açıklar. Türkiye ile yeni bir antlaşma yapma şartını ise Sovyetler Boğazların statüsünde değişikliğin kabul etmesine bağlarlar. Türkiye ise Montreux Antlaşması’nın iki devlet arasında değil ancak antlaşmaya imza koyan devletler arasında görüşülerek değiştirilebileceğini vurgular ancak savaş zamanında Sovyetlerin düşmanlarının geçemeyeceğine dair bir ittifak yapabileceğini bildirir. Fakat bu öneriyi Sovyetler gündeme dahi almazlar.


Bilindiği üzere Sovyetler, 1921 yılından beri Türkiye ile antlaşmalar yaparak ve yaptığı antlaşmaları uzatarak birlikte hareket etmekteydi. Sovyetlerin açıklamaları stratejik ortaklık ve işbirliğinin sona erdiği anlamına gelmekteydi.


19 Mart 1945 tarihinde Sovyet Dışişleri Bakanı Molotov, Moskova’da bulunan Türk Büyükelçisi Selim Sarper’e 1921 yılında imzalanan Moskova Antlaşması’nın Sovyetlerin zayıf olduğu bir döneme denk geldiğini ve bu şekilde arazi değişiklikleri meydana geldiğini belirterek bu meselenin tamir edilmesi gerektiğini belirtti. Burada meselenin daha iyi anlaşılması açısından geçmişe dönerek kısa bir izahat yapmak gerekiyor; I. Dünya Savaşı’nın sonlarında otorite boşluğunun yaşandığı Kars, Ardahan ve Batum TBMM kuvvetleri tarafından geri alınmış ve Sovyetler Batum’un kendi kontrolleri altındaki Gürcistan’a bırakılması şartıyla Kars ve Ardahan’ın Türkiye’ye iadesini kabul etmişlerdi. İşte Molotov bu durumu çarpıtarak anlatıyor, Sovyetlerin zayıf olduğu bir dönemde onlara Moskova Antlaşması’nın zorla imzalatıldığını ileri sürüyordu. Oysa o günkü reelpolitik ve karşılıklı uzlaşma sonrasında iki taraf gönüllü olarak bu antlaşmayı imzalamışlar, 1945 yılına kadar da hiç bir sorun yapmadan yaptıkları antlaşmaları uzatmışlardı. İşte Molotov açıkça dile getirmese de üstü kapalı olarak Kars ve Ardahan’ın kendilerine verilmesini istiyordu. Molotov’un istekleri bununla sınırlı değildi. Molotov, Boğazların savunmasına Sovyetler Birliği’nin de ortak olabilmesi amacıyla Sovyetler Birliği’ne Boğazlar’da deniz ve kara üslerinin verilmesini, Türkiye ile Sovyetler Birliği arasında ikili bir antlaşma yapılarak Montreux Antlaşması ile belirlenen Boğazlar rejiminin değiştirilmesini teklif ediyordu. Türkiye Büyükelçisi Ankara’ya danışma gereği dahi duymadan bu teklifleri reddeti.


Güçlü komşusu ile karşı karşıya kalan Türkiye hemen uluslararası destek arayışına başladı. Montreux Antlaşması imzalandığı sırada en güçlü devlet olan İngiltere, Türkiye’nin ilk müracaat ettiği ülke oldu. Ancak İngiltere savaş öncesindeki kadar güçlü değildi ve Türkiye’ye gereken desteği sağlayamayacağı anlaşılıyordu.


Türkiye’nin İngiltere’den destek sağlayamayacağını bilen Molotov, 18 Haziran 1945 tarihinde Selim Sarper’e bir kez daha benzer teklifler sundu. Ancak Sarper bir kez daha bu teklifleri reddetti.


Sovyetler sadece Türkiye ile temaslarında Boğazların statüsünde değişiklik teklifinde bulunmuyor, uluslararası konferanslarda da artık bu dileğini açık açık ifade ediyordu. 17 Temmuz-2 Ağustos 1945 tarihleri arasında düzenlenen Postdam Konferansı’nda Sovyetler Birliği, Boğazların statüsünde değişiklik teklifini bir kez daha gündeme getirdi. İngiltere ve ABD de değişen koşullar gereği Montreux Antlaşması’nda değişikliğe gidilebileceğini ancak bunun uluslararası müzakerelerle gerçekleşebileceğini bildirdiler. Neticede konferans bu konuda bir karar almadan dağıldı.


Postdam Konferansı’nın ardından ABD Devlet Başkanı Truman, Sovyetlerin istediği kadar değilse de Montreux Antlaşması’na göre savaş sırasında Sovyetleri gözeten bazı değişiklikler yapılmasına taraftar bir tutum sergiliyordu. Ancak Sovyetlerin II. Dünya Savaşı sırasında İngiltere ile birlikte işgal ettiği İran’dan çekilmek istememesi, bu bölgedeki petrol yataklarına sahip olarak Türkiye’ye baskı yaparak yayılma eğiliminde olması Truman’ın adeta gözlerini açtı. Sovyetlerin Boğazlarla ilgili taleplerine kısmen de olsa olumlu ve ılımlı yaklaşan Truman’ın politikaları değişmeye ve sertleşmeye başladı. Sovyet yayılmasını onu çevreleyerek engellemeyi planlayan ABD açısından Türkiye’nin jeopolitik konumu büyük önem arz ediyordu. Bu nedenle ABD bundan sonraki süreçte Türkiye’yi ve Sovyet yayılma sahası içerisine giren devletleri destekleme esaslı politikalar izleyecektir. ABD’nde görev başında vefat eden Türkiye Büyükelçisi Münir Ertegün’ün cenazesini 5 Nisan 1946 tarihinde İstanbul’a getiren ve ABD’nin en büyük savaş gemilerinden Missouri'nin ziyareti Türk-ABD ilişkileri açısından yeni bir başlangıç olarak kabul edilirken Sovyetlere, ABD’nin Türkiye’nin yanında olduğuna dair bir mesaj verildiği noktasında otoriteler hemfikirdir.

8 Ağustos 1946 tarihinde Sovyetler Birliği, Türkiye’ye bir nota vererek savaş sırasında Alman savaş gemilerinin muhtelif tarihlerde Boğazlardan geçerek kendi güvenliklerini tehdit ettiğini ileri sürdü. Buna göre 1941 yılında Seefalke adlı bir Alman sahil muhafaza gemisinin, 1942 yılında ise toplam 140,000 tona ulaşan Alman Savaş ve yardımcı gemilerinin Boğazlardan Karadeniz’e geçerek Sovyetlerin güvenliğini tehdit etmiş 1945 yılı Haziran ayı içerisinde de bunların bakiyesi olmak üzere toplam 13 Alman savaş ve yardımcı gemisi Karadeniz’den yine Boğazlar yoluyla geri dönmüşlerdi. Buna istinaden Sovyetler Montreux ile belirlenen Boğazlar rejiminde değişiklik talep ediyordu. Sözkonusu talepler Boğazların Karadeniz’e kıyısı olan devletlerin savaş gemilerine savaşta ve barışta açık olmasını, Boğazların özel olarak belirlenecek hâller dışında Karadeniz’e sahili olmayan devletlerin savaş gemilerine kapalı tutulmasını, Boğazlardan geçiş rejiminin Türkiye ile birlikte Karadeniz’e kıyısı olan devletler tarafından belirlenmesini, Boğazların Türkiye ve Sovyetler Birliği tarafından müştereken savunulmasını içeriyordu. Sovyetler Birliği bu notayı ABD ve İngiltere’ye de sunmuştu.


TBMM 14 Ağustos 1946 tarihli oturumunda Sovyet taleplerini müzakere etti. Neticede Türkiye’nin bağımsızlığına ve toprak bütünlüğüne aykırı bu taleplerin reddedilmesine karar verildi. Ancak bu kararın Sovyetlere tebliği için ABD ve İngiltere’nin vereceği cevap beklenecekti.


ABD yönetimi Sovyetlerin Boğazlarla ilgili talepleri titizlikle inceledi ve bu taleplerin yayılmacı politikaların bir ürünü olduğu yönünde kanaate vardı. 18 Ağustos 1946 tarihinde Akdeniz’e bir filo gönderme kararı alan ABD, 19 Ağustos 1946 tarihinde Sovyetlere bir nota vererek cevabını iletti. Buna göre ABD, Boğazların Karadeniz’e kıyısı olan devletlerin savaş gemilerine savaşta ve barışta açık olması ve Boğazların özel olarak belirlenecek hâller dışında Karadeniz’e sahili olmayan devletlerin savaş gemilerine kapalı tutulması konusundaki Sovyet taleplerine katıldığını ancak bunun dışındaki talepleri kabul etmediğini açıkladı. İngiltere de ABD’den iki gün sonra benzer bir cevap verdi.


ABD ve İngiltere’nin resmi cevabını öğrenerek rahatlayan Türkiye Sovyet talepleri hakkında aldığı kararı 22 Ağustos 1946 tarihinde Sovyet yetkililere iletti.


Sovyetler Birliği kolay kolay vazgeçmeye yanaşmıyordu. 24 Eylül 1946 tarihinde bu kez sadece Türkiye’ye bir nota veren Sovyetler Birliği taleplerini tekrarladı. Bu notayı Türkiye ABD ve İngiltere’ye iletti. Kendilerine Sovyetler Birliği tarafından bir nota sunulmadığı hâlde 9 Ekim 1946 tarihinde ABD ve İngiltere Sovyetlere bir nota vererek Boğazlar rejiminin Karadeniz’e sahili olan devletler tarafından belirlenmesi ve Boğazların Türkiye ile Sovyetler Birliği tarafından müştereken savunulması fikrine karşı çıktılar. Bu desteği arkasına alan Türkiye 18 Ekim 1946 tarihinde Sovyet taleplerini bir kez daha reddetti.


Boğazlarla ilgili talepleri karşısında uluslararası camiadan tepki gören Sovyetler 1945 yılından itibaren Ermenilerin Türkiye’ye yönelik taleplerini gündeme getirerek yeni bir günden oluşturmaya ve destek sağlamaya çalışacak, fakat umduğunu bulamayacaktır.


1947 yılında Truman Doktrini, 1948 Marshall Planı ile 1949 yılında Sovyetlere karşı NATO’nun kuruluşuna önderlik yaparak Sovyet yayılmacılığını engellemeye çalışan ABD, bundan sonraki süreçte bölgeye yönelik karar ve eylemeleriyle yeni tartışmalara yol açacaktır.


Diğer yandan 1953 yılında Stalin ölür. Ondan sonra Sovyetler Birliği Türkiye’ye yönelik toprak taleplerini geri çektiğini açıklar ancak Montreux Antlaşması yokmuş gibi davranmaya devam eder. Türkiye ise bu açıklamaya pek önem vermez. Bir kaç ay sonra Sovyetler Birliği’ne verdiği cevapta Türkiye, toprak taleplerinin geri çekilmesi ile ilgili açıklamalardan memnuniyet duyduğunu ancak Boğazlar rejiminin Montreux Antlaşması’na tabi olduğunu hatırlatır. Bundan sonra Türk-Sovyet ilişkileri 1920-45 yılları arasındaki yakınlıktan çok daha farklı gelişecektir.



TÜRK DIŞ POLİTİKASI
DOÇ. DR. ABDURRAHMAN BOZKURT

1915 Osmanlı-Rus Ermeni Trajedisi- Georges de Maleville

Elinizde tuttuğunuz, gerçeğin ışığıyla, Batı'nın öne sürdüğü savları çürüten bir kitap, bir Fransız Avukatının 1915 Ermeni olaylarıyla ilgili nesnel ve başarılı savunması olmanın ötesinde, Türkiye'yi asılsız savlarla suçlayanlar için hazırlanmış bir iddianemedir. Avukat George de Maleville, Ermeni soykırımı savını belgelerle çürütmekle de kalmıyor, Fransa'nın diktiği "Kin Anıtı"nın" ... Bayağı bir düşüncenin ürünü" olduğunu vurgulayarak tarihe not düşüyor.

Maleville konuyu her aşamada belgelere dayanarak inceliyor. Bilgi ve belge için İstanbul'a geldiği ianlıyoruz. "İstanbul'a giderek tüm kentte oturan Ermeni toplumu ziyaret ettik ve yüzlerindeki ifadeyi inceledik. Hiçbir yerde, Türkler'le sürekli olarak birlikte yaşayan Ermenilerde hiçbir korku duygusuna rastlamadık. Pazar yerlerinde, limanda bulunan lokantada, iki toplum arasındaki bağlılık tamdır ve burada Paris'ten göç etmiş toplumlar arasındakinden çok daha içtenlikli bir sempatiyle sürmektedir. (Arka Kapak)

Türk Aleminin tarihçisi olarak, hiç kuşkusuz ki tarafgirliğimden kuşkulanır ve ben tarihçi olarak, bundan kuşku duymamaya çalışıyor, bundan bağışık olmadığımı belirtmeye cesaret edemiyorum. Ne olursa olsun, tarafgirliğin Türkiye'nin düşmanlarında eksik olmadığını bilecek kadar iyi bir mevkiideyim. Bu yüzden, burada duygulanmı gizteyeceğim. Hiç­ bir konuda, kendimi ne yargıç, ne de jüri üyesi olarak görmüyorum. Ancak, üstad Maleville'in tutumunun, özgür bir insanın, moda ve akımlara aldırmadan, söylemek istediği şeyi açık bir biçimde ve yü­ reklilikle söyleyen bir kişinin tutumu olduğunu kuşkusuz söyleyebilirim ve onun düşündüğü şeyin, vicdani hakkı için, gerçek olduğuna inanırdım. Herkesin görüşünü açıklayabilmesi demokratik ülkelerin bir onurudur. İnsanlığın bu onurunu herkes gerçekleştirebilir. Tanrı bile kullarına kendisine hayır deme hakkını vermemiş midir?

Önsözden

Jean " Paul ROUX

CNRS'da Araştırma Müdürü

Buradan İndiriniz

E-Kitap Atatürk'ün Dil Yazıları Sözlük Çalışmaları -Genelkurmay Basımevi

Buradan İndiriniz

Tarihte Bu Gün 13 Mart 1952 Bugün Doğu Türkistan Kazaklarının Türkiye'ye kabulünün 65. yıl dönümüdür

Bugün Doğu Türkistan Kazaklarının Türkiye'ye kabulünün 65. yıldönümüdür.
Doğu Türkistan'dan vatan mücadelesi vererek hicret etmek zorunda kalan Kazakları bu güzel ülkeye kabul eden Türkiye Cumhuriyetine ve değerli yöneticilerine,bizleri bağırlarına basan Türk halkına en derin şükranlarımızı sunarız.
Bizlerin,dini,dili ve vatan şuurunu yitirmemeleri için bu topraklara getiren ve bu uğurda canlarını feda eden tüm büyüklerimizede Yüce Allah'dan rahmet dileriz.
Ruhları şad,mekanları cennet olsun.
Kazak Türkleri Eğitim ve Araştırma Derneği

Albert Einstein’in Mustafa Kemal Atatürk’e Yazdığı Söylenen Mektubun Aslı

 Albert Einstein’ın Atatürk’e aşağıdaki 17 Eylül 1933 tarihli mektubu (Bardakçı 2006) yazarak aralarında dünyaca ünlü isimlerin de bulunduğu Nazi tehdidi altındaki Alman Yahudi bilim ve sanat adamları adına ondan Türk üniversiteleri için iş ricasında bulunması oldukça önem verilmesi gereken bir husustur.

1 Haziran 1932’de Başvekil İsmet (İnönü), Hariciye Vekili (Dışişleri Bakanı) Dr. Tevfik Rüştü (Aras), Adliye Vekili (Adalet Bakanı) Yusuf Kemal (Tengirşenk) ve Maarif Vekili (Milli Eğitim Bakanı) Esat (Sagay) Beylerin katıldığı beş toplantıda müzakere edilerek onaylanır. 6 Haziran 1932’de İsviçre’ye dönen Prof. Malche de yeni sistemde görev almak üzere bazı bilim adamlarıyla temaslarına başlar

Bundan sonra üniversite reformu ile ilgili tüm çalışmaları 19 Eylül 1932’de atanan Maarif Vekili Reşit Galip’in başkanlığında, Avni (Başman), Rüştü (Uzel), Kerim (Erim) ve Osman (Horasanlı) Beylerden oluşan bir Islahat Komitesi yürütür

.
Bu arada modern üniversite reformunu öngören ve Prof. Malche’nin önerileri dikkate alınarak hazırlanan 2252 sayılı İstanbul Darülfünunun İlgasına ve Maarif Vekaletince Yeni Bir Üniversite Kurulmasına dair Kanun 31 Mayıs 1933 de yayınlanarak 1 Ağustos 1933 de yürürlüğe girer. 31 Temmuz 1933 tarihinden itibaren lağvedilen Darülfünunda görevli 157 öğretim üyesinden sadece 83’ü çalışmalarına devam ederken diğerlerinin yeni kurumla ilişikleri kesilir5.
Türk hükümetinin kendisinin kovduğu kişilerle temas kurduğunu öğrenen Hitler 8 Mayıs 1933 günü Berlin’deki makamına öfkeyle gelerek “Benim ortadan kaldırmak istediğim bu Yahudi alayı’nı Mustafa Kemal koruyamaz. Buna müsaade veremem.” diye tehditte bulunur ve Atatürk’e “Bu komünist profesörleri ülkenize sokmayınız” mesajı gönderir. Atatürk bu bilgi kendisine iletildiğinde Hariciye Vekili Tevfik Rüştü (Aras) ve Maarif Vekili Dr. Reşit Galip’e “Bir onbaşı beni cinayetlerine alet edemez” diyerek Türkiye’ye sığınmak ve Türk Üniversitelerinde görev yapmak isteyen Alman profesörlerle ilgili işlemlerin süratlandırılması talimatını verir

.
5 Temmuz 1933 günü NdWA başkanı Prof. Philipp Schwartz, Prof. Albert Malche ve Prof. Rudolf Nissen ile beraber İstanbul’a gelerek Maarif Vekili Dr. Reşit Galip ile görüşür ve mülteci akademisyenlerin İstanbul Üniversitesi reformuna muhtemel katkıları konusunda kendisine ayrıntılı izahat verir. Schwartz ayrıca, Kerim (Erim) vasıtasıyla Ankara ziyaretini de düzenleyerek Maarif Vekaleti yetkililerinden Salih (Zeki) ve Rüştü (Uzel) ile de görüşür. Reşit Galib’in de katılmasıyla olumlu bir şekilde süren müzakereler sonucunda bir ön anlaşma imzalanır. Reşit Galip‘in toplantının kapanış konuşmasındaki ifadesi çok anlamlıdır: “Bugün alışılmışın dışında, örneği gösterilemeyecek bir iş yapılan bir gün oldu. 500 yıl kadar önce İstanbul’u kuşattığımız zaman Bizanlı bilginler İtalya’ya göç etmişti, buna engel olamamıştık. Sonuç olarak Rönesans gerçekleşti. Bugün ise Avrupa’dan bunun karşılığını alıyoruz” Kendisine sunulan ön anlaşma metni ile Prof. Schwartz’ın bıraktığı akademisyenler listesini onaylayan Atatürk aynı zamanda Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekili (Sağlık ve Sosyal İşler Bakanı) Dr. Refik Saydam’dan Ankara Nümune Hastanesi ve Hıfzısıhha Enstitüsü için de benzer temaslar yapmasını ister. Prof. Schwartz ve Prof. Nissen 25 Temmuz 1933 de tekrar Ankara’ya gelerek kesin anlaşmayı imzalarlar.

Genç T.C.’nin Üniversite Reformu Yasası 1 Ağustos 1933’de yürürlüğe girerken, kontratları imzalanmış çoğu Yahudi kökenli mülteci bilim adamları aileleriyle beraber Türkiye’ye gelmeye başlar. Türkiye geleneksel ve tarihi insancıl hoşgörüsüyle kucak açtığı Alman profesörlere ülkenin kültürel ihtiyacını destekleme olanaklarının da kapılarını açmıştır. Üniversite 18 Teşrinisani (Kasım8) 1933 günü, ancak üç hafta kadar önce 27 Teşrinievvel (Ekim)1933 tarihinde göreve başlayan yeni Maarif Vekili Hikmet Bayur tarafından, Beyazıt Meydanında eskiden Harp Bakanlığı olarak kullanılan bugünkü Merkez Bina’da açılır9.
Alman beyin göçü” fırsatını iyi değerlendiren Atatürk, aralarında dünyaca ünlü isimlerin de bulunduğu 70 kadar Yahudi Alman bilim ve sanat adamının İstanbul Üniversitesi’nde, Yüksek Mühendis Mektebi’nde (İTÜ), Güzel Sanatlar Akademisi’nde ve Ankara’daki Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi ile Hukuk Fakültesi’nde görevlendirilmesini sağlamıştır. Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’nde başta Asuroloji’nin dünya çapındaki en önemli temsilcisi Benno Lansberger olmak üzere, Hititolog Gustav Güterbock, Sinolog Wolfram Eberhard ve Hindolog Walter Ruben çalışmışlardır. Türkiye’de çağdaş iktisadın temellerini atan ve daha sonra İktisat Fakültesi’ne dönüşecek olan İstanbul İktisat Enstitüsü’nü kuranlar da, kendi alanlarında dünyanın önde gelen beş Alman bilim adamıdır. Bunlar arasında ön sırayı Türk gelir vergisi rejiminin mimarı maliyeci Fritz Neumark’tır. Diğerleri, neoklasik iktisadın en önemli temsilcilerinden Wilhelm Röpke, iktisat tarihçisi ve sosyolog Alexander Rüstow, ünlü liberal kuramcı ve politikacı Gerhard Kessler Türkiye’de çağdaş işletme biliminin kurucusu Alfred Isaac’tır. İTÜ’de on yılı aşkın ders veren ve bu arada Ankara’da yeni TBMM binasını inşa eden ünlü Avusturyalı mimar Clemens Holzmeister da Nazi işgali üzerine ülkesini terk ederek Türkiye’ye gelenlerdendir. Sonuç olarak, o sıralarda çok kullanılan bir deyişle “Berlin dışında en büyük Alman üniversitesi” Türkiye’de kurulmuştur (Tekeli 1984: 654-655’den F. Neumark, Boğaziçine Sığınanlar, İÜ İktisat Fakültesi Maliye Enstitüsü Yayını, 1982)

Berlin Üniversitesi’nde ders vermekte olan Einstein, Nazilerin etkilerini artırmalarının ardından Almanya’da daha fazla kalamayacağını görmüş ve Paris’e geçmişti. 17 Eylül 1933’te Almanya’daki Yahudi profesörleri kurtarmak amacıyla bu mektubu Türkiye Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu’na gönderdi:

Altında imzası olmasına rağmen, mektubu kaleme alan Albert Einstein değil OSE yönetimiydi. Özel sekreterinin açıkladığına göre Albert Einstein 17 Eylül’ü kapsayan 10 gün boyunca Paris’te değildi.

Kaynak;

Prof. Dr. Muhteşem Kaynak Gazi Üniversitesi, İİBF
Zülfü Livaneli-Serenad
http://www.salom.com.tr/haber-64078 turkiyeye_gelen_cogu_yahudi_kokenli_alman_profesorler_ve_albert_einst.html

http://www.hurriyet.com.tr/einsteindan-ataturke-dramatik-mektup-17233146

http://www.jewishmag.com/.../einstein.../einstein_turkey.htm

İNÖNÜ'NÜN YANITI

“Saygıdeğer profesör,

İktidardaki hükümetin politikası gereği Almanya’da bilimsel ve tıbbi çalışmalarını yerine getiremeyen 40 profesör ve doktorun Türkiye’ye kabulünü dileyen mektubunuzu aldım. Bu beylerin hükümetimiz kuruluşlarında bir yıl ücretsiz çalışmayı kabul ettiklerini gördüm. Teklifiniz çok çekici olmasına rağmen ülkemiz kanun ve nizamları gereği size olumlu cevap verme imkânı göremiyorum. Saygıdeğer profesör, bildiğiniz gibi şu anda 40’tan fazla profesör ve doktor istihdam etmiş durumdayız. Çoğu benzer nitelik ve kapasitede olan bu şahıslar da aynı politik şartlar altındadırlar. Bu profesör ve doktorlar burada geçerli kanun ve şartlar altında çalışmayı kabul etmişlerdir. Şimdiki halde, çeşitli kültür, dil ve kökenlerden gelmiş üyelerle çok hassas bir oluşum geliştirmeye çalışıyoruz. O nedenle içinde bulunduğumuz şartlar gereği daha fazla personel istihdam etmemizin mümkün olmadığını üzülerek bildiririm.
Saygıdeğer profesör,
Arzunuzu yerine getirememenin üzüntüsünü ifade eder, en iyi duygularıma inanmanızı rica ederim.”
İsmet İnönü

Kaynak ;
Einstein'dan Atatürk'e dramatik mektup
Hürriyet Haber
10 Mart 2011

Sonuç

Albert Einstein’in Mustafa Kemal Atatürk’e yazdığı idaa edilen mektupla ilgili bir kaç konu yanlış anlaşılmalara neden olmaktadır.

1-Einstein bu mektubun yazılmasından on gün önce Belçika'yı terk etti ve bu nedenle o gün Paris'te değildi. Einstein arşivcisi Barbara Wolf'a göre "1933 yazında Paris'te kalması sırasında Einstein'ın OSE antetli kağıtlarından bir kaç tane yaprak imzalamıştır. Yani Einstein bunu ve kişisel bir mektup olmaktan ziyade OSE'nin Onursal Başkanı sıfatıyla imzaladı.

2-Türkiye'ye gelen Alman bilimcilerin bu mektupla bir alakaları yoktur.İlk gelenler zaten 1933 yılında Türk üniversitelerinde göreve başlamışlardır.

3-Mektup İsmet Bey tarafından kibarca reddedildi.

                                         

Mektup ile ilgili daha fazla bilgi için ;

http://www.jewishmag.com/.../einstein.../einstein_turkey.htm

Zülfü Livaneli-Serenad

E-Kitap Montrö Boğazlar Sözleşmesi (İngilizce ; Fransızca)

Tıklayınız

Dersim Olayları ve Seyit Rıza’nın, 21 Eylül 1937’de İngiltere Dışişleri Bakanlığı’na (Foreign Office) Yazdığı Mektup

 Seyit Rıza’nın, 21 Eylül 1937’de İngiltere Dışişleri Bakanlığı’na (Foreign Office) gönderdiği mektubundan..

Dışişleri Bakanlığı’na

“Türk Hükümeti son olarak, hükümet ile yapılan anlaşma gereği, bu işkencelerin dışında tutulan Dersim’e de girmeye çalıştı.

Bu olay karşısında Kürtler, uzak sürgün yollarında yok olmaktansa, 1930’da Ağrı Dağında, Zilan vadisinde ve Beyazıt’ta yaptıkları gibi, kendilerini savunmak üzere silaha sarıldılar. Üç aydan beri ülkemi, acımasız bir savaş kırıp geçiriyor.

Direncimiz karşısında Türk uçakları köyleri bombalıyor, ateşe veriyor, savunmasız kadın ve çocukları öldürüyor ve böylelikle Türk Hükümeti, başarısızlığının intikamını tüm Kürdistan da işkence yaparak almak istiyor.

Hapisler, ağzına kadar masum Kürtlerle doludur. Aydınlar kurşuna diziliyor, asılıyor veya Türkiye’nin ücra köşelerine sürgüne gönderiliyor.

Ülkelerinde bulunan 3 milyon Kürt, barış içinde yaşamak, özgür, kendi ırkını, dilini, geleceğini, kültürünü ve uygarlığını korumak istiyor; benim sesimle ekselanslarınızdan maruz bulunduğu zulüm ve adaletsizliğe son vermek için, Kürt halkını hükümetinizin yüksek ahlakî etkisinden yararlandırmanızı diliyor.

Sayın Bakan, en derin saygılarımızı sunmaktan onur duyarım.”

Seyit Rıza
Dersim Başkomutanı

Kaynak 
The National Archives Dosya Numarası FO 371/20864/E5529
halkinhabercisi.com

İstanbul'un Kaybolan Nişan Taşları

Ok Türkler için savaşta silah, barışta spordu. Osmanlılar fethettikleri her yerde bir ok meydanı kurdular. İstanbul’daki Okmeydanı da fetihten sonra düzenlenmiştir. 2. Bayezid döneminde burada bir de Okçular Tekkesi kurulmuştu. Cem Atabey’in yazdığına göre, “Okçuluk burada gerçek bir spor dalı halinde büyük bir gelişme gösterirken kemankeşler bu meydanda yay gerip ok savurmuşlardı. Meydanın da, tekkenin de kendine özgü birtakım töreleri, kuralları vardı.”

Elimde yeni çıkmış bir kitap var : “İstanbul’un Son Nişan Taşları” (1). Yıllar süren yoğun araştırmaya dayalı bir çabanın ürünü.

Nişan taşı denince çoğu kez akla İstanbul’daki bir semtin adı gelir. Oysa, okçuluğa paralel olarak nişan taşlarının tarihimizde önemli bir yeri var. Aslında, Nişantaşı semti de adını, dörtyol ağzındaki tarihi taştan alıyor.

“İstanbul’un Son Nişan Taşları” yalnızca nişan taşlarını anlatmakla kalmıyor. Kitapta tarih var, toplum var, spor var, mimarlık var. Ayrıca, okçuluğun kökenine, Türk geleneklerine gidiliyor. Örneğin, yay ve okla ilgili hemen bütün sözcüklerin Orta Asya Türk kökenli olduğunu; Orta Asya’daki Türkler arasında, yeni kurulmuş bir devletin başkanına, onu tanıdığını göstermek için ok ve yay armağan etme adeti bulunduğunu da yine Şinasi Acar’dan öğreniyoruz.

Ok ve yay, ateşli silahlardan önce, orduların vazgeçilmez silahlarından biridir. “Tüfek” Osmanlı ordusuna girerken “ok” karşısında ciddi bir dirençle karşılaşmış. Askerler uzun zaman, kullanımında büyük ustalık kazandıkları ok ve yayı tüfeğe tercih etmişler. Acar, bunları anlatmakla kalmıyor; ok ve yayın teknik yönlerini de irdeliyor… Kendi mühendislik bilgilerinden de yararlanarak, ok atmanın matematiğine eğiliyor.

Okçuluk bugün de önemini koruyan ciddi bir spor dalı. Tarihte de okçuluk yarışmaları yapılıyor. Osmanlılarda zaman zaman padişahlar ve ülkenin üst düzey yöneticileri de yarışmalara katılıyorlar. Bu yarışmalarda dereceler belirleniyor, rekorlar belgeleniyor. En dikkate değer belgeler de rekorların kırıldığı menzillere dikilen taşlar, yani nişan taşları…

İstanbul’un nişan taşları yalnızca Teşvikiye ve Nişantaşı’nda bulunmuyor; bu türden tarihe mal olmuş pek çok nişan taşının yer aldığı bölgeler, meydanlar var İstanbul’da. Okmeydanı İstanbul’daki nişan taşlarının en önemli merkezidir; ancak Şinasi Acar, Okmeydanı dışındaki nişan taşlarına da erişmiş. Köşede bucakta, hoyratça davranışlara karşın ne kalmışsa hepsine erişmeyi denemiş. Sonuçta, büyük ölçüde başarmış da.



İstanbul aldığı aşırı göç ve yoğun yapılaşmayla yağmalanırken Okmeydanı da bundan nasibini aldı. Çevre yağmalanırken nişan taşlarının korunmasını beklemek safça bir hayal olurdu. Böylece taşların da büyük bir bölümü yok edildi. Yüzyıllardan beri, tarihi eser taşlarını yeni yapılarında ya da mermer kireci üretiminde kullanmış olan bir toplumun nişan taşlarını gözü gibi koruması beklenemezdi elbet. Şehrin yöneticileri de yağmayı engellemek ve hiç değilse tarihsel yapıtları korumak yerine, yapılanlara seyirci kalınca tarihsel olduğu kadar sanatsal değer de taşıyan nişan taşları vandallığa yenik düşmekten kurtulamadılar. Acar’ın haklı deyişiyle, “Bu hazin manzara, tarih bilincini yitirmiş bir toplumun acıklı sonunu sergilemektedir.” Ne diyelim ?…

1. M. Şinasi Acar, İstanbul’un Son Nişan Taşları, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, 2006.
Kaynak : 28.12.2006 - Cumhuriyet Gazetesi




Hacı Beşir Ağa Nişan Taşı

Piyalepaşa Mah. Dörtyol mevkiinde, Piyale Baruthane Cad.üzerinde, Fatih Sultan Mehmet Cad. ile kesişiminde bir mobilya atölyesinin girişinde bulunur. III. Mustafa devri meşhur kemankeşlerinden Hacı Beşir Ağa'nın H. 1177 (m. 1764) tarihinde 944,5 gezlik atışıyla açtığı bu menzile dikilen taş, aynı zamanda namazgah taşıdır.

Hacı Beşir Ağa Nişan Taşı



Hacı Beşir Ağa Nişan Taşı, 2008


Hacı Beşir Ağa Nişan Taşı, 2015



Hacı Beşir Ağa Nişan Taşı Kitabesi


Sultan II.Mahmut Nişan Taşı (Mezarlık Camii Sokak)
Kaptanpaşa Mah.de Yay Geçidi Sok. dik olan Mezarlık Camii Sok. üzerindedir. Kitabesiz olup celi ta'lik ile yazılmıştır.


Sultan II.Mahmut Nişan Taşı, 2008



Sultan II.Mahmut Nişan Taşı, 2015


I. Hakkı Konyalı Arşivi


Kethüdâzâde Ahmed Refî Nişan Taşı
Kiler-i Hassa Kethüdası Ahmet Refi Bey'in 1762 tarihinde 932 gezle açtığı menzile dikilen taştır. Kaptanpaşa Mah. Mezarlık Cami Sok.'nı dik kesen Mezarlık Arkası Sok. üzerindedir. Kitabesi celi ta'lik ile yazılmıştır.


Kethüdâzâde Ahmed Refî Nişan Taşı, 2008



Kethüdâzâde Ahmed Refî Nişan Taşı, 2015


Sultan II. Mahmut Nişan Taşı (Ufuk Sokak)
Keçecipiri Mah. de Ufuk Sok. da bulunan Hicri 1247, Miladi 1831/32 tarihinde II. Mahmut'un 1215,5 gezlik atış yaptığı yere dikilen sütundur. Dört köşe gövdeli taşın tepesi Barok üslubundadır. Keçecipiri Mah. Ufuk Sok. ta 8 numaralı bina önünde bulunmaktadır.


Sultan II.Mahmut Nişan Taşı, 2008






Sultan II.Mahmut Nişan Taşı, 2015



Sultan II.Mahmut Nişan Taşı, 2015

2015'teki fotoğrafta 2008'e göre değişimi farketmişsinizdir.

Feyzi Bey Nişan Taşı
Keçecipiri Mah. de Memurlar Sok. ile Okmeydanı Cad. kesişiminde bulunan evin bahçesinde bulunan burmalı cel'i talikle yazılmış kitabesi olan 1763 tarihli nişan taşıdır



Feyzi Bey Nişan Taşı


Kitabesiz Nişan Taşı (Memurlar Sokak)
Keçecipiri Mah. Memurlar Sok. da 2 numaralı evin girişinde binalar arasında kalan kitabesi bir nişan taşıdır.





Sultan II.Mahmut Nişan Taşı (Ülev Sokak)
Sultan II. Mahmut, lodos havasıyla atılan Abdullah Efendi Menzili'nde 1834 yılında, menzilin atış koşuluna uygun olarak 80 dirhem yayla 18 gez aşırı atarak rekor kırmış ve 1111 geze bu taşı diktirmiştir.


Sultan II.Mahmut Nişan Taşı, 2008




Sultan II.Mahmut Nişan Taşı, 2015



Sultan II.Mahmut Nişan Taşı, 2015

Sultan II.Mahmut Nişan Taşı (Bademlik)
Sütlüce'nin üst tarafında Bademlik'te yol üzerindedir. Sultan II. Mahmut'a ait celi ta'lik kitabelidir.


Sultan II.Mahmut Nişan Taşı



Hacı Beşir Ağa Nişan Taşı (Küçük Altaybaşı Sok)
Kaptanpaşa Mah. Küçük Altaybaşı Sok. üzerinde bulunan Hacı Beşir Ağa'ya ait nişan taşıdır. Kitabesi celi sülüsle yazılmıştır, 1758 tarihlidir.


Hacı Beşir Ağa Nişan Taşı, 2008


SALT Araştırma, Ali Saim Ülgen Arşivi
Üstteki fotoğrafa dikkatli bakılırsa taşın hemen sağ üst yanında Kadınlar Çeşmesi ile arkada bir üstte bahsedilen II. Mahmut Nişan Taşı seçilmektedir.



Hacı Beşir Ağa Nişan Taşı, 2015


Hacı Beşir Ağa Nişan Taşı, 2015


Mehmed Hafid Efendi Nişan Taşı
951,5 Gez / Sene 1193 (Milâdî: 1779)
Beşir Ağa (Hafid Molla) Menzili
Mehmed Hafid Efendi'ye ait, celî ta'lik kitabeli menzil taşı.


Mehmed Hafid Efendi Nişan Taşı



Hacı Beşir Ağa Nişan Taşı (Umur Sok.)
909,5 Gez / Sene 1177 (Mîlâdi 1763-64)
Beşir Ağa (Hafid Molla) Menzili
Keçecipiri Mah. de Müverrih Ali Cad. ile Umur Sok. köşesinde bulunan ve günümüzde yalnızda kaldırıma girmiş kısmı kalmış nişan taşıdır.


Hacı Beşir Ağa Nişan Taşı




Kiraz Sokağı Köşesindeki Kitabesiz Nişan Taşı
Keçecipiri Mah. Müverrih Ali Cad. üzerinde Kiraz Sok. köşesinde günümüzde bir manavın köşesinde bulunan kitabesiz nişan taşıdır.




Sultan II. Mahmut Nişan Taşı (Şahin Sok)
Keçecipiri Mah. Şahin Sok. girişinde bulunan çıkmaz sokaktaki 7 nolu evin bahçesindedir. Sultan II.Mahmut'a ait, celî ta'lik kitâbeli menzil taşıdır.




Sultan III. Selim Nişan Taşı
Keçecipiri Mah. de Toygar Sok. ile Ahmet Turan Sok. arasındaki belediyeye ait saha içerisinde bulunan Sultan III.Selim'e ait, celî ta'lik kitabeli nişan taşıdır. 1792 tarihlidir.


Sultan III. Selim Nişan Taşı


Sultan III. Selim Nişan Taşı Eski Fotoğrafı



Bilal Ağa Nişan Taşı
Aynalıkavak Kasrı'nın giriş kapısının sağında bulunan bu burmalı nişan taşının kitabesi celi sülüs ile yazılmıştır. 1787 tarihlidir.


Bilal Ağa Nişan Taşı



Mehmet Kethüda Nişan Taşı
Piyalepaşa Mah. de Piyalepaşa Cad. ile Kaan Sok. arasında bulunan Aşık Veysel Parkı içerisindeki celi ta'lik kitabeli nişan taşı. 1740 tarihlidir.


Mehmet Kethüda Nişan Taşı


Çuhadar Kara Hasan Paşa Nişan Taşı
Kaptanpaşa Mah. de Mezarlık Camii Sok. üzerindeki bir evin kömürlüğünde bulunmakta olan nişan taşıdır. Hazine-i Hümayun ağalarından Hasan Ağa'ya aittir. Bahçeden girememiştim o dönemde; çok seslenmiştim ama kimse çıkmamıştı.



Tozkoparan Nişan Taşı
Kulaksız'da Haliç Polis Merkezi'nin önündedir. 1550 tarihlidir. Tozkoparan'a ait nişan taşının tarihi, Tozkoparan İskender'in ölümünden sonradır. Miralem Ahmet Ağa'nın 1271 Gez'lik menzil taşı olduğu tahmin edilmektedir. Kitabesi celi sülüsle yazılmıştır.


Tozkoparan Nişan Taşı



Sultan IV. Murat Nişan Taşı
Keçecipiri Mah.de Kulaksız Mezarlığı içinde Hamidiye Şehitliği giriş kapısının önünde bulunan nişan taşı Sultan IV. Murat'a ait olup celi sülüs kitabelidir. Kitaptan aldığım bu tarife göre ziyaret etmiş ama bulamamıştım. Tekrar gitme fırsatım da olmadı.



Kahvecibaşı Hüsameddin Ağa Nişan Taşı


Sultan III. Selim'in kahvecibaşısı Hüsamettin Ağa'ya ait celi talik kitabeli nişan taşı, bugün Harbiye Askeri Müze'de bulunmaktadır, 1789 tarihlidir.


SALT Araştırma, Ali Saim Ülgen Arşivi




Başçuhadar Hüseyin Ağa Nişan Taşı
Kâğıthane Belediyesi binası park alanı içinde, Çuhadar Hüseyin Ağa'ya ait menzil taşı celi ta'lik kitabeli ve 1791 tarihlidir.

Başçuhadar Hüseyin Ağa Nişan Taşı



Baltacı Mehmet Paşa Nişan Taşı
Kâğıthane Belediyesi binası park alanı içinde, Baltacı Mehmet Paşa'ya ait nişan taşı 1705 tarihlidir.



Sultan II.Mahmut Nişan Taşı (Sadabad Camii Bahçesi)




Sultan II.Mahmut Nişan Taşı



Sultan II.Mahmut Nişan Taşı (Kağıthane)
Kâğıthane Belediyesi binası park alanı içinde, Sultan II. Mahmut'a ait nişan taşı celi ta'lik kitabeli ve 1812 tarihlidir.




Sultan III. Selim Nişan Taşı (Topkapı Sarayı)
1920'li yıllarda Levent Çiftliği'nden Topkapı Sarayı bahçesine getirilmiştir. Sultan III. Selim'e ait olan nişan taşı 1791 tarihlidir. Üzerindeki kitabenin şairi Rati Ahmet Paşa'nın oğlu İbrahim Naşit Bey'dir.


Sultan III. Selim Nişan Taşı

Sultan II. Mahmut Nişan Taşı (Acıbadem)



Acıbadem Sultan II. Mahmut Nişan Taşı


1938 tarihli bir fotoğraf

Sultan II. Mahmut Nişan Taşı (Topağacı)



Topağacı Sultan II. Mahmut Nişan Taşı

Sultan II. Mahmut Nişan Taşı (Dikilitaş)

Beşiktaş Dikilitaş'ta bulunmaktadır.


Sultan II. Mahmut Nişan Taşı

Sultan Abdülmecit Nişan Taşı




Sultan Abdülmecit Nişan Taşı


Sultan III. Selim Nişan Taşı (Teşvikiye Camii Giriş Kapısı)
Teşvikiye Camii giriş kapısındaki Sultan III.Selim'in yaptırdığı 1811 tarihli celi talik kitabeli nişan taşı.

Teşvikiye Sultan III. Selim Nişan Taşı


Sultan II. Mahmut Nişan Taşı (Teşvikiye Camii Avlusu)
Teşvikiye Camii avlusundaki Sultan II. Mahmut'a ait celi talik kitabeli ve 1791 tarihli nişan taşı.


Teşvikiye Sultan II. Mahmut Nişan Taşı


Harbiye (Teşvikiye) Karakolu Yanındaki Nişan Taşı
Padişah Abdülmecit tarafından yaptırılan, Harbiye Karakolu Yanındaki Nişan Taşı.


Yıldız-Ihlamur'da bulunan Sultan II. Mahmut'a ait Nişan Taşları








Yukarıdaki 3 nişan taşının toplu görünümü



Sultan Ahmet Nişan Taşı (Topkapı Sarayı V. Avlu)
Topkapı Sarayı'nın V. Avlusu diyebileceğimiz ve bugün askeri bölge olan yerde bulunmaktadır. Tüm Nişan Taşları içerisinde en eskisi olup 1609 tarihlidir. Üzerinde yazan bilgiye göre Sultan Ahmet'in attığı topurun anısına dikilmiştir.



Sultan Ahmet Nişan Taşı

Lahana ve Bamya Taşları (Topkapı Sarayı V. Avlu)

Topkapı Sarayı'nın Marmara Denizi'ne doğru alt kısmında bulunan Cephane Meydanı girişinde bulunmaktadırlar. Lahana Taşı 1791 yılında III. Selim adına 400 adım mesafeden bir yumurtayı vurması anısına dikilmiştir. Bamya Taşı ise 1811 yılında II. Mahmut adına dikilmiştir.



Lahana ve Bamya Sütunları
Yukarıda belirtilenler dışında haritada işaretlediğim ama görmediğim, bazısı kitabesiz ve isimsiz olanlar ile askeri bölge içinde kaldığı için tespit edemediklerim de bulunmaktadır. Eksikler bir gün belki tamamlanır.

Nişan ve Menzil Taşlarına ait diğer eski fotoğraflar:









SALT Araştırma, Ali Saim Ülgen Arşivi
Öndeki taştan maalesef günümüze iz kalmamıştır.

Kaynak

Caner Cangül 

http://www.istanbulium.net